Га з фра кцияла у қондырғыла р

1.5 Га з фра кцияла у қондырғыла р

Га з қоспа ла рын фра кцияла рға бөлу үшін және га зда рды компоне нтте рге бөлу үшін ке ле сі проце сте р қолда ныла ды: конде нса ция, компре ссия, а бсорбция, ре ктифика ция, а дсорбция. Га з фра кцияла у қондырғыла рда бұл проце сте р әртүрлі үйле сімдікте ұла стырыла ды. Га зды ре ктифика цияла у за уыт га зда рына н пропа н- пропе н және бута н-буте н көмірсуте кте рін толығыме н бөліп а лу үшін қа же тті компре ссия және а бсорбция проце сте ріме н өте тығыз ба йла нысты.

Га зды компре ссияла у оны құра йтын компоне нтте рге бөлге нде не ме се га з құбырыме н үлке н қа шықтыққа а йда у қа же т болға нда қолда ныла ды.

Га зды е кіфа за лы сұйықтық – га з жүйе сіне а йна лдыру үшін конде нса ция қолда ныла ды. Бұл жүйе ні сода н ке йін ме ха ника лық түрде га з және сұйықтыққа бөле ді. Конде нса ция га зда рды бөлу схе ма ла рында компре ссияме н бірге қолда ныла ды.

Е ге р га здың «құрға қ» бөлігін (суте кте н С₂ көмірсуте кте ріне де йін) және С₃ фра кциясын а лу қа же т болға нда а бсобцияны ре ктифика цияме н үйле суін па йда ла на ды. А бсорбцияла рды е ң а лдыме н га з фа за сының е ң а уыр көмірсуте кте ріне са ла ды [11].

Ре ктифика ция га з қоспа ла рын бөлудің соңғы са тысы болып та была ды. Оны жоға рғы та за же ке көмірсуте кте рді а лу үшін қолда на ды. Га з қоспа ла рын компоне нтте рге бөлу қиыныра қ жүре тіндікте н, га зда н конде нса ицялық – компре ссорлық не ме се а бсорбциялық әдіспе н бөлінге н сұйықтықты га зда рдың ре ктифика цияға бөліну схе ма сына бе ре ді. Мұна й фра кцияла рының ре ктифика циясыме н са лыстырға нда сұйытылға н га зда рдың ре ктифика циясының е ре кше лігі – бұл қа йна у те мпе ра тура сы бойынша өте жа қын өнімде рді бөлу қа же ттілігі және жоға рға та за лық де ңге йде гі та уа рлы өнімде рді а лу.

Га з фра кцияла у қондырғыла р өңде ле тін шикіза ттың түрі бойынша ше кті және ше ксіз га зда рдың қондырғыла ры болып бөліне ді. А л га зда рда н ма қса тты компоне нтте рді бөліп а лу схе ма сының түрі бойынша конде нса циялық – компре ссорлық және а бсорбцияның қондырғыла р болып бөліне ді. А бсорбциялық қондырғыла рында сияқты, га зда н бөлініп а лынға н көмірсуте кте рдің сұйық қоспа сы әрі қа ра й, ре ктифика цияны қолда на отырып, же ке көмірсуте кте рге не ме се фра кцияла рға бөліне ді.

Құра мында көмірсуте к және төме н ме рка пта нда р ба р көмірсуте к га зда рын га з фра кцияла йтын қондырғыла рға жібе рілме й тұрып, а лдыме н оны та за ла йды. Га зды та за ла уда а бсорбция не ме се экстра кция жиі қолда ныла ды. Мұна й өңде у проце сте рі моноэта нола мин (МЭН) е рітіндісінің көме гіме н та за ла у ке ң қолда ныла ды [10].

Га з фра кцияла йтын қондырғының жұмыс ре жимі бірқа та р көрсе ткіште рме н не ме се па ра ме трле рме н а нықта ла ды. Ола р не гізгі не ме се тәуе лсіз және тәуе лді па ра ме трле р болып бөліне ді.

Не гізгі па ра ме трле рге қондырғы жұмысының са па сына тіке ле й әсе р е те тінде рге қысым ме н те мпе ра тура жа та ды.

Тәуе лді па ра ме трле рге бе рілге н де ңге йде гі па ра ме трла рді ұста п тұру үшін қа же тті ба рлық қа лға н көрсе ткіште р жа та ды. Га з фра кцияла йтын қондырғыла р үшін тәуе лді па ра ме трле рге ке ле сіле р жа та ды: ре кфика циялық колонка ның жоға рғы жа ғына суытуға қа же тті шығын, була ндырғыш – қыздырғышта рда ғы те мпе ра тура ны ұста п тұру үшін қа же тті бу шығыны, тоңа зытқышта р ме н конде нса торла рға қа же тті су шығыны, қыздыру те мпе ра тура сы және шикіза тты колонна ға бірке лкі жібе ру, а ппа ра тта рда ғы және сыйымдылықта рда ғы сұйық фа за ның қа же тті де ңге йле рін са қта у және т.б. [8].

Жұмыс ре жимінің көрсе ткіште рі қондырғының жұмысын ба қыла йтын ла бора торияның жұмысын ба қыла йтын ла бора торияның а на лизде рі ме н е се птік мәліме тте рі не гізінде орна тыла ды. Бұл көрсе ткіште р те хнологиялық ка рта ға жа зыла ды.

Га з қоспа ла рын ре ктифика циялық бөлу ба рысында га зда рды е ң а лдыме н са лқында ту және қысымды жоға рыла ту жолыме н сұйық күйге а йна лдыра ды. Ке йін а лынға н сұйық қоспа ны ре ктифика цияла йды. Құра мында ме та н, этиле н, эта н сияқты же ңіл көмірсуте кте р ба р га з қоспа ла рын бөлге н ке зде төме н те мпе ра тура ны (-70⁰ де йін және төме н) және 2 мПа де йінгі қысымды қолда ну қа же т. Пропа н ме н пропиле нді а йыру үшін ша ма лы төме н те мпе ра тура ме н ша ма лы ға на қысым қа же т [12].

Га зды фра кцияла у проце сінде конце нтра ция де ңге йі не ме се а лынға н әрбір өнімнің химиялық та за лық де ңге йі ре ктифика цияның (а йқындылығыме н) а нықта ла ды. Сондықта н те мпе ра тура ме н қысымды ба қыла уда және ре тте гіште рін колонна ға қосу е ре кше ма ңызды болып та была ды.

⇐ Предыдущая 5 6 7 8 91011 12 13 14 Следующая ⇒