9 Нерв жүйесінің пренатальдық және перинатальдық зақымдануына сипаттама беріңіз

Қ ыртыстық атаксия маң дай бө лімінің жоғ арғ ы бө лігі жә не шү йденің тө менгі бө лігі, самай бө лігі, қ ыртысты мишық тық жол зақ ымдалғ ан кезде анық талады.

1211 Жұ лын миы жә не перифериялық жү йке жү йесі анатомиясына сипаттама берің із Жұ лын - орталық жү йке жү йесіне жатады. Жұ лын цилиндр пішінді омыртқ а жотасының ө зегінде орналасқ ан, ұ зындығ ы 42-45 см, салмағ ы 34-38 г. Жоғ арғ ы шеті сопақ ша мимен жалғ асады, тө менгі шеті екінші арқ а омыртқ ағ а дейін созылын жатады. Жұ лынның алдың ғ ы жә не артқ ы жағ ында ұ зынынан созылғ ан тік жү лгелері болады. Ол жұ лынды оң жә не сол жақ жартығ а бө ліп тұ рады. Жұ лынның дә л ортасында іші жұ лын сұ йық тығ ына толы жұ лын ө зегі бар. Ө зектің айналасында пішіні кө белекке ұ қ сағ ан жұ лынның сұ р заты (нейронның денесі мен қ ысқ а ө сінділерінің жиынтығ ы) бар. Сұ р заттың сыртын ақ заты (нейронның ұ зын ө сіндісінің жиынтығ ы) қ оршап жатады. Сонымен жұ лын қ ұ рылысында ақ заты сыртында, сұ р заты ішкі жағ ында орналасады. Жұ лынның сұ р затының алдың ғ ы, артқ ы бү йірінде екіден тү бірлері (ө сінді) болады. Алдың ғ ы тү бір козғ алтқ ыш жү йке талшық тарынан, артқ ы тү бір сезгіш жү йке талшық тарынан тү зіледі. Ә р омыртқ аның бү йір тұ сынан жұ лыннан екі жақ қ а 31 жұ п жұ лын жү йкелері таралады. Ә рбір жұ лын жү йкелері алдың ғ ы жә не артқ ы тү бірлердің қ осылуынан пайда болады. Тү бірлер омыртқ ааралық тесіктерден шығ ып, бірімен-бірі қ осылып аралас жұ лын жү йкелерін тү зеді. Аралас жү йке дейтін себебі: жү йке талшық тарының бір тобы қ озуды орталық жү йке жү йесіне, екіншісі одан қ озуды шеткі мү шелерге ө ткізеді. Жұ лыннан тарайтын жү йкелердің қ ұ рамында ә рі сезгіш, ә рі қ озғ алтқ ыш жү йке талшық тары болады. Жұ лын жү йкелері қ олдың, тұ лғ аның жә не аяқ тың қ аң қ а бұ лшық еттеріне таралады. Орталық жү йке жү йесіне ө тетін қ озу жұ лынның тек артқ ы тү бірі арқ ылы ө теді. Ал одан келетін козу жұ лынның тек алдың ғ ы тү бірі арқ ылы жү реді. Егер екі тү бірден шық қ ан жү йке талшық тарының бірімен-бірі қ осылғ ан жері жарақ аттанса (кесілсе), жү йкелердің сезгіштігі де, қ озғ алтқ ыштық ә рекеті де жойылады..

Шеткі жү йке жү йесі – бас ми мен жұ лынның шегінде орналасатын жү йке жү йесінің бір бө лігі. Шеткі жү йке жү йесі арқ ылы ми мен жұ лын барлық жү йе, аппарат, мү шелер мен ұ лпалардың қ ызметін реттеп отырады. Шеткі жү йке жү йесіне(pars peripherica) бас ми жә не жұ лын жү йкелері, ми мен жұ лынның жү йке тораптары, вегетативті (автономды) жү йке жү йесінің тү йіндері мен жү йкелері жатады. Бұ ғ ан ұ лпалар мен мү шелерде орналасқ ан сыртқ ы жә не ішкі тітіркендіргіштерге сезімтал сезім аппараттары (жү йке ұ штары), оғ ан қ оса жү йке ұ штары – ағ заның бейімделу реакцияларына жауап беретін бұ лшық еттерге, бездерге жә не басқ а да мү шелерге (ұ лпаларғ а) импульсті ө ткізетін эффекторлар жатады. Шеткі жү йке жү йесі жү йке талшық тарының (аксондар) шоғ ырлануынан қ алыптасқ ан жү йкелерден тұ рады. Нейрондардың екі тү рін бө ліп қ арастырады: афферентті нейрондар ә ртү рлі мү шелер мен рецепторлардан қ озуды орталық жү йке жү йесіне ө ткізеді, ал эфферентті жү йке талшық тары қ озуды орталық жү йке жү йесінен бұ лшық еттер мен бездерге ө ткізеді. Осылайша, шеткі жү йе ақ паратты орталық жү йке жү йесі мен басқ а мү шелерді байланыстырады. Шеткі жү йке жү йесін жү йкелердің екі тү рі қ ұ райды: ми жү йкесінің 12 жұ бы жә не жұ лын жү йкелерінің 31 жұ бы.

6 Жұ лын миы жә не перифериялық жү йке жү йесі физиологиясына сипаттама берің із Жұ лынның қ ызметі: жұ лын екі тү рлі қ ызмет атқ арады: рефлекстік жә не ө ткізгіштік.

Рефлекс — сыртқ ы, немесе ішкі орта ә серлеріне организмнің жауап қ айтару реакциясы. Шартсыз рефлекс-тума, тұ рақ ты, жұ лында, ми бағ анасында жасалады. Шартсыз рефлекстердің жасалуы ү шін ешқ андай шарттың қ ажеті жоқ. Қ озу-ә ртү рлі тітіркендіргіштердің ә сері нә тижесінде жү йке жү йесінің қ ызмет жасап тұ рғ ан белсенді кү й. Шартты рефлекс-ө мірде жасалады, уақ ытша, шартты рефлекстер тек ми қ абығ ында жасалады. Рефлекстік қ ызметі: жұ лынның ә р жерінде жү йке орталығ ы бар. Жү йке орталығ ы деп жұ лынның тү рлі бө лімінде орналасқ ан қ андай да болмасын мү шенің жұ мысын реттейтін жү йке жасушаларының жиынтығ ын айтады. Мысалы, тізе рефлексі орталығ ы жұ лынның бел бө лімінде; зә р шығ ару орталығ ы сегізкө з бө лімінде; кө з қ арашығ ын ү лкейтетін орталық арқ а бө лімінде жә не т. б. орналасқ ан. Жұ лынның жү йке орталық тары рецепторлар жә не мү шелермен тығ ыз байланысты. Қ озғ алтқ ыш нейрондары - дене, аяқ -қ ол бұ лшық еттері, тыныс алу еттерінің жиырылуына ә сер етеді. Жұ лынның қ атысуымен қ озғ алу рефлексі жү зеге асады. Жү рек, тыныс алу, ішкі мү шелер жұ мысында ө згерістер болады. Ө ткізгіштік қ ызметі орталық қ а тебетін (ө рлеу, қ озуды миғ а жеткізу) жә не орталық тан тебетін (қ озуды мидан жұ лын арқ ылы мү шелерге жеткізу)

ө ткізгіш жолдардан тұ рады. Орталық қ а тебетін ө ткізгіш жолдармен қ озу миғ а беріледі. Орталық тан тебетін ө ткізгіш жолдар арқ ылы қ озу мидан жұ лынның тө менгі бө лімдеріне, одан мү шелерге ө теді. Жұ лынның қ ызметі тікелей мидың бақ ылауында болады.

Жұ лынның да, мидың да сыртын ү ш тү рлі қ абық ша қ аптап жатады. Сыртқ ысы - қ атты, ортаң ғ ысы - торлы, ішкісі - жұ мсақ қ абық -шалар деп аталады. Ми мен жұ лын жұ мсақ қ абығ ының қ абынуынан кө біне сә билер немесе жас балалар менингит - делбе деп аталатын жұ қ палы ауруғ а шалдығ уы мү мкін. Аурудың жалпы белгілері: бас ауырады, қ ұ сады, есінен айырылады жә не т. б. [2]

Динамикалық стереотип - ү немі қ айталанып отыратын тітіркендіргіштерге ағ заның тө селуін, соның нә тижесінде ми қ абығ ында қ озу мен тежелу жү йесінің жасалуы.

Иррадиация қ ұ былысы - шартты рефлекстердің мида жойылып, оның ә лі берік жасалмағ ан кезінде

Шеткі жү йке жү йесі – бас ми мен жұ лынның шегінде орналасатын жү йке жү йесінің бір бө лігі. Шеткі жү йке жү йесі арқ ылы ми мен жұ лын барлық жү йе, аппарат, мү шелер мен ұ лпалардың қ ызметін реттеп отырады, жә не негізгі ақ паратты алып отырады, сыртқ ы ортамен байланыстырады, жауап қ айтаруда жеткізуші болып табылады, ортағ а бейімдейді

7 Нерв жү йесінің тұ қ ым қ уалайтын дегенеративтік ауруларының анық тамасы жә не этиологиясына сипаттама берің із Нерв жү йесінің тұ қ ым қ уалайтын дегенеративтік аурулары - бұ лшық ет экстрапирамида жү йесі, пирамида жолдары, жұ лын жә не мишық тың басым зақ ымдануымен ө тетін аурулар. Ең жиі кездесетіні – нерв бұ лшық ет аурулары. Оларғ а ә р тү рлі миопатиялар, невралдық жә не жұ лындық амиотрофиялар, миастения, миотония жатады. Б. М. Гехт жә не Н. А. Ильинаның жіктеуі бойынша жіктелуі (1982) ➢ 1 –тұ қ ым қ уалайтын тү рлері ➢ 2 - тұ қ ымқ уаламайтыннемесефенокопиялар. Тұ қ ымқ уалайтынтү рлерімутанттыгеннің тұ қ ымқ уалауыбойыншабө лінеді: А. X- байланысқ анбұ лшық етдистрофиясы: а) ауыртү рі (Дюшенн); б) жең ілтү рі (Беккер) ➢ Б. Аутосомды-рецессивтібұ лшық ет дистрофиясы: ➢ а) аяқ -белмиодистрофиясынемесебозбалалық (Эрб-Рот); ➢ б) балалық миодистрофия: ➢ в) туапайдаболғ анмиодистрофиялар. ➢ В. Иық - жаурынтү рі (Ландузи-Дежерин). ➢ Г. Дистальдімиодистрофия➢ Д. Окулярлымиодистрофия➢ Е. Окулофарингеальдімиодистрофия. Х – байланысқ ан миодистрофиялар- Дюшенн жалғ ан гипертрофиялық миодистрофия тү рі - G. Duchenne-мен 1868 ж ашылғ ан, бұ л миодистрофиялардың ішінде ең қ атерлі жә не тараулы тү рі. Ауру ерте басталуымен жә не тез ү демелі дамуымен сипатталады, бірінші белгілері 2-5 жаста басталады, 8-10 жасқ а келгенде балалардың жү рісі кү рт бұ зылады, ал 14-15 жаста науқ астар толық қ озғ ала алмайтын болады да, 15-18 жасқ а келгенде летальді аяқ талады. Дюшенн псевдогипертрофиялық формасы рецессивті тип бойынша беріледі.

Беккер псевдогипертрофиялық миодистрофиясы

➢ жиілігі бойынша екінші орында тұ р, Х – байланысты форма, аурудың ағ ымы қ атерсіз, 1955 жылы бірінші рет сипатталғ ан.

➢ бастапқ ы симптомдары 10-15 жаста байқ алады, бел- бө ксе бұ лшық еттерінің ә лсізденуі мен сипатталады.

➢ науқ астардың жү рісі ө згереді, орындық тан тұ рғ анда, баспалдақ пен кө терілгенде қ озғ алыс қ иналады, сонымен қ атар балтыр бұ лшық еттері жалғ ан гипертрофияланады.

Аяқ –бел Эрб миодистрофиясы

➢ аурудың басталуы 14-16 жас аралығ ында байқ алады, бірақ ең бірінші симптомдары 10 жасқ а дейін, кейде 30 жастан кейін кө рінуі мү мкін. ( кеш басталғ ан миопатиялар)

➢ Эрб дистрофиясы - аутосомды-рецессивті тү рде тұ қ ым қ уалайтын ауру.

8 - Нерв-бұ лшық ет ауруларының анық тамасы жә не этиологиясына сипаттама берің із

Нерв бұ лшық ет аурулары – нейрон, аксон, синапстың жә не бұ лшық еттің ө зінің зақ ымдануынан туындайтын ауру Ең жиі этиологиясы тұ қ ымқ уалайтын нерв-бұ лшық ет аурулары. Оларғ а ә р тү рлі миопатиялар, невралдық жә не жұ лындық амиотрофиялар, миастения, миотония жатады. Аурудыі жетекші симптомы – бұ лшық ет гипотониясы мен семуімен қ осарланғ ан бұ лшық ет ә лсіздігі. Қ азіргі кезде нерв бұ лшық еттері ауруларының бірнеше жіктемесі ұ сынылғ ан. Олардың ішіндегі кү нделікті тә жірибеде қ олдануғ а ең ың ғ айлысы – Б. М. Гехт мен Н. А. Ильина ұ сынғ ан жіктеме. Олар барлық нерв бұ лшық ет ауруларын екі топқ а бө леді. 1) тұ қ ым қ уалайтын; 2) тұ қ ым қ уаламайтын, яғ ни фенокопиялар. Бірінші топқ а ү демелі бұ лшық ет дистрофиялары, ү демейтін миопатиялар, миотониялар, оқ тын-оқ тын салдану, неврогендік амиотрофиялар(невралдық жә не жұ лындық ), миастения жатады. Екінші топ қ андай да болсын аурулар (жү йелі қ абыну аурулары, эндокриндік патология т. б) негізінде пайда болатын симтоматикалық нерв бұ лшық ет ауруларын біріктіреді.

9 Нерв жү йесінің пренатальдық жә не перинатальдық зақ ымдануына сипаттама берің із

Нә ресте миының зақ ымдануы негізінен бірнеше факторлардың, оның ішінде ә сіресе гипоксия мен туу кезің дегі жарақ аттар ә серінен пайда болады. Ол перинаталдық энцефалопатияның негізгі себебін анық тауды қ иындатады. Мү ндай жағ дайда диагнозда бір немесе екі этиологиялық факторды (мысалы, гипоксиялы-жарақ аттық ) кө рсеткен дұ рыс. Нә рестеде туу кезіндегі жә не жатыр ішіндегі қ олайсыз жағ дайлар ә серінен нерв жү йесі зақ ымдану симптомдарының білінбеуі олардың кейінгі кезең де пайда болмайтындығ ына негіз бола алмайды. Баланың келешектегі дамуында зақ ымдандыру ауыртпалығ ы, патологиялық ү рдістің орналасуы, неврологаялық кө ріністерді дә л кезінде анық тау жә не оларды емдеу маң ызды роль атқ арады. Нә рестеде неврологиялық кө ріністердің айқ ындық дә режесін аныктау мен бағ алауда анамнез кө мегімен алынғ ан деректердің маң ызы ө те зор. Қ ауіпті факторларды жан-жақ ты талдау ұ рық тың қ алыптасу жағ дайлары, ми бұ зылымдарының сипаты мен ауыртпалығ ы туралы қ ажетті тү сініктер

береді. Шұ ғ ыл кезең і ү ш клиникалық кезең ге бө лінеді: жең іл, орташа жә не ауыр.

Перинаталдық энцефалопатияның жең іл тү рі ә детте перинаталдық кезең нің қ олайлы ө туімен сипатталады. Асфиксия мерзімі қ ысқ а (5 минутқ а дейін) болады. Нә рестенің терісі кө гілдірленген, орта дең гейдегі тахикардия байқ алады. Нерв жү йесінің функционалдық бұ зылымдары рефлекстік қ озудың ү деуімен ө теді, ол негізінен қ ан мен ликвор ағ ымының ө ткінші бұ зылуына байланысты жә не 2—4 жұ ма ішінде жоқ болып кетеді. Бұ лардың пайда болуына босану кезіндегі стреспен қ абаттасқ ан қ ысқ а мерзімді гипоксия ә сер етеді. Перинаталдық энцефалопатияның орташа ауыр тү рі ә детте нә рестедегі ұ зағ ырақ асфиксияғ а (7—15 мин. ) байланысты пайда болады. Анти- жә не интернаталдық кезендерді талдағ анда, ана жү ктілігінің жиі ауырлауы (шиеленісі), кейбір жағ дайларда нә рестенің акушерлік аспаптардың (қ ысқ аш, вакуум-эксикатор) кө мегімен туылғ аны анық талады.

Бұ л тү рдің клиникасында жалпы жабырқ анушылық пен гипертензиялы-гидроцефалдық синдром басым болады. Терісі кө гілдірленген, тахикардия брадикардияғ а ауысады. Жү рек ү ні бә сең. Тыныстану ритмінің бұ зылуы жиі байқ алады. Ошақ тық неврологиялық симптомдар туа біткен рефлекстердің жойылуы, жекелеген бас сү йек-ми нервтерінің зақ ымдану белгілері, бұ лшық ет тонусының асимметриясы тү рінде білінуі мү мкін. Алғ ашқ ы 7—10 кү нде жә не одан да ұ зақ мерзімде ө здігінен қ имылдау белсенділігі байқ алмайды. Алғ ашқ ы 5—7 кү н бойы қ ысқ а мерзімді полиморфты (ә р тү рлі) сіреспе ұ стамалар болуы мү мкін. Мидың периваскулярлық жә не клеткалараралық ісінуінен болатын шұ ғ ыл кезең нің клиникалық кө ріністері орта ауыртапалық тағ ы науқ астарда 1, 5—2 айғ а дейін жә не одан ә рі де сақ талуы мү мкін. Олар кө бінесе ми жұ лын сұ йығ ының бө лінуі мен кері сің уінің бұ зылуымен қ абаттасады. Перинаталдық энцефалопатияның ауыр тү рінде прекомалық жө не комалық жағ дайлар басым. Олардың ауыртпалық дең гейі ісіну пайда болатын анта-, интра- жә не постнаталдық гипоксияғ а байланысты.

Перинаталдық энцефалопатияның бұ л тү рінде гипоксияның ық палы аса кө лемді қ ан қ ұ йылуғ а себепші болатын механикалық ә серлермен қ абаттасады. Кө бінесе уытты-инфекциялық жә не басқ а да ә серлер пренаталдық асқ ынуғ а соқ тырады. Туа салысымен солғ ың дық, адинамия, дауыс ә лсіздігі немесе оның жоқ тығ ы анық талады. Туа біткен рефлекстер, оның ішінде ему мен жұ тыну ө те тө мендеген немесе 10—15 кү н бойы білінбейді. Кө з қ арашығ ы тарылғ ан, анизокория болуы мү мкін. Олардың жарық қ а реакциясы солғ ын немесе болмайды. Кө бінесе сыртқ а қ арай қ ылилану, ым бұ лшық еттерінің орталық тан немесе босаң салдануы, кө лденең немесе тік нистагм байқ алады. Сің ірлік рефлекстер білінбейді. Терісі кө гілдірленген. Дем алыс ритмі қ алпында, бірақ жиі тоқ тап қ алуы мү мкін. Тамыр соғ уы баяуланғ ан, ритмі бұ зылғ ан, жү рек ү ні бә сең.

Артериялық қ ысым тө мендеген. Сіресу нышаны басым, қ айталай беретін қ ұ рыспа ұ стамалар байқ алады. Ауру жағ дайының ауыртпалығ ы миғ а кең жайылғ ан ісіну, ми кемістігіне байланысты бас сү йек қ уысына жиі қ ан қ ұ йылу арқ ылы айқ ындалады.

Асқ ынғ ан босану кезінде ауыр гипоксия немесе субтенториалдық қ ан қ ұ йылудан болатын тор қ абық асты кең істігіне қ ан қ ұ йылу, сонымен қ атар осындайда ү дей тү сетін гематома ө мір сү руге қ ажетті функциялар бұ зылуымен қ осарласатын ми бағ аны қ ысылымы мен ығ ысуы симптомдарының пайда болуына ық пал жасайды.

Гипоксиялық жә не ми жарақ аттануының жең іл жә не орташа ауыр тү рлерімен зардаптанғ ан нә рестелерде аурудың қ алыптасу кезең інде бұ зылғ ан функциялар реттелуі мү мкін. Дегенмен постнаталдық кезең де неврастения синдромы тү рінде жиі кө рініс беретін, функциялардың қ алпына келмеу жайлары жиі больш тұ рады. Ол жаң а қ ұ рылымдардың жетілуі мен қ ызметінің басталуына жә не мидың тиісті қ ұ былыстарды ажырата білу қ асиетінің қ алыптасуына байланысты. Ә рмен қ арай организмге жоғ ары талап қ ойыла бастайды. Мұ ндайда бейімдеу мү мкіндігі шектеліп, қ ажығ ыштық пайда болады да, ә р тү рлі уыттанулар мен инфекциялық ауруларғ а душар қ ылуы мү мкін. Қ алыптасу кезең інде церебрастениялық синдром, вегетативті-висцералдық дисфункциялар, қ имыл бұ зылыстары, эпилепсия тә різді жә не гидроцефалдық синдромдар, психомоторлық пен сө йлеуінің кешеуілдеу синдромы байқ алады. Церебрастениялық сиң дром перинаталдық энцефалопатияның жең іл тү рімен ауыратын балаларғ а тә н. Қ алыпты психикалық жә не физикалық даму жағ дайында қ оршағ ан ортаның кө ру, есту жә не жанасу анализаторына ә сер етуінен болатын сезімділік тұ рақ сыздығ ы мен қ имыл мазасыздығ ы пайда болады. Сонымен қ атар туа біткен рефлекстер кү шеюі, ө здігінен болатын Моро рефлексі, анда-санда ұ сақ амплитудалық діріл, ү стірт қ ысқ а ұ йқ ы байқ алады. Церебрастениялық синдромның клиникалық кө ріністері интеркурентгік аурулар, жарақ аттар, вакцинациялар жә не ә р тү рлі кү йзелістік жағ дайлар ә серінен кү шейеді. Вегетативті-висцералдық дисфункция синдромы — жоғ арғ ы вегетативтік қ ұ рылымдардың жү рек-тамыр жү йесі мен ішкі ағ залардың қ ызметін реттеуші ә серінің бұ зылу кө ріністері. Клиникалық кө рінісінде вегетативті-тамырлық бұ зылымдар (ө ткінші кө гілдірлену, тахикардия, брадикардия мен брадипноэ, кейде апноэ ұ стамаларына ауысатын тахикардия,

тахипноэ, температура реттелуінің бұ зылуы), ұ лтабар-ішек дискенезиялары (пилороспазм, толқ и жиы-рылу (перистальтика) кү шеюі, іштің шұ рқ ырауы, іш жү рмеу, қ ұ су, лоқ су) байқ алады.

Қ имыл бұ зылымдары синдромы қ имыл белсенділігінің кү шеюі немесе ә лсіреуі, моно- немесе гемипарез (сирегірек тетрапарез), гиперкинездер тү рінде сипатталады. Мишық немесе жұ лынның алдың ғ ы мү йіздері

зақ ымданғ анда, бұ лшық ет тонусы тө мендейді, ал ми қ ыртысындағ ы пирамидалық клеткалар зақ ымданса, бұ лшық ет тонусы жоғ арылайды.

Туа білінетін рефлекстер ә деттен тыс ө згереді. Мысалы, ему жә не жұ тыну рефлекстері тө мендейдіде, оралдық, Робинзон, Бабкин жә не мойын-тоникалық рефлекстер кү шейеді. Ал кейінірек соң ғ ылардың кері дамуы кідіреді.

Электромиографиялық тексерістер патологиялық ошақ тың орналасуын анық таумен қ атар, білінбейтін клиникалық (субклиникалық ) белгілерді табуғ а жә рдемдеседі.

Қ имыл адинамиясы, бұ лшық ет гапотониясы, ему мен жұ тыну қ абілетінің болмауы, мойын-шү йде рефлексінің ертерек білінуі мен ұ зақ уақ ыт кідіруі аса қ олайсыз болжам белгілеріне жатады.

Эпилепсия тә різді синдром абсанс типті, парциалдық, пропульсивтік, ретропульсивтік ұ сақ ұ стамалардан таралғ ан тоникалы-клоникалық полиморфты сіреспе-қ ұ рыспалармен білінеді де, гемодинамикалық бұ зылымдар жойылып, ми ісінуі мен бас сү йек қ уысы гипертензиясы тынышталғ ан кезде тыйылуы мү мкін. Кө бінесе шұ ғ ыл кезең де тыйыл-ғ анымен, ә р тү рлі факторлар ә серінен ұ стамалар 1, 5—2 айдан кейін, кейде одан да кеш қ айта пайда болады. Кейбір жағ дайларда ишемия, некроз, қ ан қ ұ йылу ошақ тары жә не олардың трансформациялануы (ө згеруі) болса, бұ л синдром ә уел бастан кү рделіленіп, жиілігі мен ауыртпалығ ы ү дейді де, прогредиенттік тү рде дамиды.

Ұ стамалардың эпилепсиялық сипаты электроэнцефалограммада жекелеген жә не топталғ ан сү йір толқ ындар мен жоғ ары амплитудалық толқ ындар серияларының ұ стамалы бұ рқ етуімен қ абаттас шың -толқ ын жиынтығ ының таралғ ан гиперсинхрондық биопотенциалдары пайда болуымен дә лелденеді.

Гидроцефалдық синдром ашық сыртқ ы гидроцефалия тү рінде болуы мү мкін. Ішкі гидроцефалия жиі микроцефалиямен қ осарланады жә не мү ндайда бас сү йек қ уысы қ ысымы жоғ арыламайды. Оны анық тауғ а трансиллюминация, эхоэнцефалография жә не пневмоэнцефалография, ми КТ-ы жене МРТ-ы кө мектеседі.

Бас шең берінің жылдам жә не едә уір ұ лғ аюы, сонымен қ атар гидроцефалияның макроцефалиямен қ осарлануының дамуы жө нінде қ олайсыз болжам жасауғ а мә жбү р етеді.

Психомоторлық жә не сө йлей бастау ү рдісінің кешігу синдромы жү ріп-тү ру жә не психикалық, сонымен қ атар сө йлей бастау жә не сө йлеу дамуы бұ зылыстарымен сипатталады.

Жү ріп-тү ру қ абілеті бұ зылғ анда басын ұ стауы, аунап-қ унау, отыру, тү ру жә не жү ру балада қ алыпты жағ дайдан кеш басталады, ал психикалық дамуы кідіргенде кө збен қ арауы мен ойыншық тарғ а назар аударуы кемиді, ұ зақ уақ ыт анасын танымайды жә не сыртқ ы ә серлерді ажырата алмайды.

Сө йлей бастау мен сө йлеу дамуының бұ зылымдары шыр етіп дыбыс шығ ару солғ ындығ ы немесе оның болмауы, сө йлеу даму кезең дері мен қ арқ ыны (дыбыс шығ аруының кідіруі, алалия, дизартрия, т. б. ) бұ зылуымен білінеді.

Психикалық дамудың ұ зақ уақ ыт кешігуі аурудың келешегі туралы ең қ олайсыз болжам жасауғ а мә жбү р етеді.

Қ алыпқ а келу кезең інің жоғ арыда келтірілген синдромдары ә р тү рлі дең гейде жә не ұ зақ тық та болады жә не ол мидың зақ ымдану дә режесінің ауыртпалығ ы мен емдік шаралардың дер кезінде дұ рыс қ олданылуына байланысты.

Этиологиясы (басым ә сер ететін фактор): гипоксия (асфиксия), жарақ аттар, инфекция, уыттану, зат алмасуының туа біткен бұ зылыстары, хромосомдық аберрациялар, анық талмағ ан жә не жіктелмеген факторлар.

Ауыртпалық дә режесі: жең іл-гемоликвородинамикалық бұ зылымдар (дисциркуляция, кері дамитын морфофункционалдық ө згерістер); орташа (ісіну-геморрагиялық қ ұ былыстар, функционалдық жү йенің туа біткен жетіспеушілігі, дистрофиялық ө згерістер, ошақ ты глиоз); ауыр (мидың ісінуі, кө лемді қ ан қ ұ йылу, зат алмасуының бұ зылуы, ө рескел даму кемістігі, дегенеративтік ө згерістер, атрофиялар, глиоз).

Ауру кезең і: шұ ғ ыл (1 айғ а дейін); созылың қ ы немесе алғ ашқ ы қ алыптасу (3-4 айғ а дейін); кешеуілдеген қ алыптасу (4 айдан 12 айғ а, кейде 2 жылғ а дейін).

Зақ ымдану дең гейі: ми қ абық тары мен ликвор ө тетін жолдар, ми қ ыртысы, қ ыртыс асты қ ұ рылымдар, ми бағ аны, мишық, жұ лын, шеткі нервтер, біріккен тү рлері.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 Следующая ⇒