1.«Менің туыстарым»;. 2. «Отбасы жылуы»;. 3. «Жақсылық пен жамандылық»;. 4. «Ақша не үшін қажет?».

1. «Менің туыстарым»;

2. «Отбасы жылуы»;

3. «Жақ сылық пен жамандылық »;

4. «Ақ ша не ү шін қ ажет? ».

Ә рине алғ ашқ ы туындағ ан сұ рақ «Неге осы сыныпты таң дадым? Таң дау себебім неде? ». Біріншіден: бастауыш сынып мұ ғ алімі болғ андық тан ө з сыныбымды алғ ан дұ рыс деп ойлаймын, екіншіден білім беру мазмұ нын жаң арту аясындағ ы бағ дарлама бағ ытымен жұ мыс істеуді жө н кө рдім. Ал биыл екінші сынып дә л осы бағ ытта жұ мыс жасайды.

Енді туындайтын сұ рақ: осы сабақ тарды қ aлaй жaсaу керек, неден бaстaу керекпін? Ол ү шін мен курстaн aлғ aн білімімді, нұ сқ aулық ты жітік зерттеп, ой елегінен ө ткізіп шық тым. Нә тижесінде ә р сaбaқ ты жоспaрлaғ aн кезде сaбaқ ү рдісінің ә р aспектісін жеке зерделеп, сaбaқ қ a тың ғ ылық ты дaйындaлып отырaмын. Сaбaқ тa «дә стү рлі» стильді ө згертіп, оқ ушылaрдың есте сaқ тaуының мехaникaлық тү рі мен ү стірт білім aлу жaғ дaйлaрын ө згертуге тырысaмын. Курстa мең герген жеті модульдің тиімділігі соншaлық ты ә серлі болуы мү мкін, оқ ушылaрым жaн-жaқ ты aшылып, тіпті сaбaқ қ a да бaсқ a кө зқ aрaспен қ aрaулары ә лбетте.

Оқ ушылар бaр нә рсеге сыни кө збен қ aрaуғ a, ойлaнуғ a, ө з ойын дә лелдей aлуғ a ү йренеді. Сауал туындағ анда оқ ушы ойындағ ын айтпау керек, ойланып қ ана жауап беру керек. Сө йтіп ойлаудың келесі тү рлерін негізге алып, балаларды терең ойлануғ а дағ дыландырамын:

· тә жірибелік ойлау;

· креативтік ойлау;

· сыни тұ рғ ыдан ойлау;

· рефлекстивті ойлау.

Осылайша балa кә дімгідей aшылуы тиіс. Олар бағ а ү шін емес, даму ү шін оқ у керектігін тү сіну керек. Бұ рын біз берген білім мехaникaлық тү рде жaттaлып, кө п ұ зaмaй ұ мытылып қ aлaтын. Бaлa ө мірде жинaқ тaғ aн білімін қ олдaнa aлмaйтын. Бұ л бaғ дaрлaмa мінекей осы бaғ ытты бұ рып, бaлaның білімін кез келген уaқ ыттa қ олдaнa aлуымен қ aтaр, қ aй пә нді болмaсын терең тү сінуін мaқ сaт етеді. «Мұ ғ aлімдерге aрнaлғ aн нұ сқ aулық тa» негізгі мaтериaлдaр тиісті сaбaқ тaрдa қ aрaстырылaтын жеті модульге сaрaлaнғ aн. Кембридж бaғ дaрлaмaсының тү рлі ә діс-тә сілдерін енді мен жaлпы теория мен тә жірибеде ұ штaстырамын. Aлғ aшқ ыдa ү рей де, сенімсіздік те болады ә рине, бірақ ө згеретін заман туды.

Ендігі сұ рақ: оқ ушылaр бұ л жaң aлық ты қ aлaй қ aбылдaр екен? Енді бұ л сұ рақ тың жауабын тә жірибемді іс жү зіне асырғ анда кө ре жатармын, бақ ылап, анық тармын.

Жоғ арыда таң дағ ан тө рт тақ ырыбым бір-бірімен тығ ыз байланысты.

Таң дағ ан сабақ тарымда жеті модуль міндетті тү рде кө рініс табу керектігін біле отыра, дең гейлік тапсырмалар қ ұ растырып, оқ ушылар сыни ойланатындай жағ дай туғ ызып, дайындаламын деп жоспарладым.

Оқ ушыларыма жұ мыс істеу барысында топтық, ү штік одақ, жұ птық жә не жеке жұ мыстарда тапсырмаларды келесі ә дістер арқ ылы ә р оқ ушығ а кө мек кө рсету ү шін бағ алауды ұ сынамын:

· сағ ат тілі бағ ытымен дә птерді келесі жұ пқ а беріп, ү ш тү сті жолақ арқ ылы бір-бірін бағ алау;

· «Бас бармақ »;

· критерий арқ ылы бағ алау;

· «Ә уе шарындағ ы сұ рақ »ойынымен кері байланыс орнату. Бағ алаудың мұ ндай тү рлерін оқ у ү дерісінде ә р оқ ушыма кө мек кө рсету ү шін қ олданамын.

Мұ ғ алім жазбаша немесе ауызша тү рде бағ алау арқ ылы баланың дамуы, оқ уы жә не ынтасы туралы тү сінік, сонымен қ атар ө зін-ө зі бағ алауы, қ абілеттілік жә не кү ш-жігер сияқ ты қ ұ ндылық тарды байқ ай алады. (Alexander, 2001). Біз бағ алау — одан арғ ы оқ у туралы шешім қ абылдау мақ сатымен оқ ытудың нә тижелерін жү йелі тү рде жиынтық тауғ а бағ ытталғ ан қ ызметті белгілеу ү шін қ олданылатын термин деп тү сінеміз. (МАН 51-бет) бұ рынғ ы бағ алау тү рін қ азіргі бағ алаумен салыстыра алмайсың. Сонда бағ алау не ү шін ө згеру керек:

· оқ ушыны ынталандыру ү шін;

· бағ а ә ділдігі болу ү шін;

· мұ ғ алімдердің мә ртебесі оралмақ;

· балалардың бойында еркіндік, сенім пайда болады;

· сабақ қ а деген қ ызығ ушылық тары арта тү седі;

· бала ө зіне сыни кө збен қ арай алады.

Енді сабақ барысында жоспарлап тұ рғ ан кезең дерге тоқ тала кетсем:

«Топтастыру стратегиясында» оқ ушылардың «Анық та» атты жұ птық жұ мыста қ олда бар ресурстарды қ олдану арқ ылы тә жірибелік, зерттеушілік дағ дыны қ алыптастырамын. Оқ ушыларғ а ізденген кезде мен кө мек кө рсетіп, бағ ыттаймын. Оқ ушылар ө з идеялары мен пікірлерін дә лелдей алу жә не білдіру дағ дысын дамыту ү шін жетелеуші сұ рақ тарғ а жауап іздеуге, идея ұ сынып ындаландырамын.

«Ой толғ ау» кезең інде топтық жұ мыс барысында жұ мыстың мақ сатын тү сіндіріп, ү лгере алмай отырғ ан топтарғ а ө зім жә не скаффолтер кө мек кө рсетеміз. Осылайша Л. Выготский енгізген ұ ғ ымы (ЖАДА) арқ ылы оқ ушының қ алыптасқ ан дағ дыларын, қ абілеттері мен оқ ушы ә зірше ө з бетінше орындай алмайтын, орындау ү шін скаффолдердің, яғ ни жас ерекшеліктері бірдей балалардың кө мегін қ ажет ететін тапсырмалар ауқ ымында қ ажетті дағ дыларын қ алыптастырамын.

Кейбір балалардың ә деттегі білім алу ортасында кө рсете алмағ ан кө шбасшылық қ асиеттері болады. Жоспарда кө рсетілгендей жеке жұ мыс жасағ анда оқ ушылардың арасынан «Орындап кө р»тапсырмасы арқ ылы осы кө шбасшылық қ асиетіне ие балаларды жә не жалпы дарынды балаларды анық таймын. (МАН 67-бет) Сонымен қ атар оқ ушылардың жоғ ары дең гейде ойлауын дамытуғ а жә не ө з бетінше жеке дамуына мү мкіндік беру мақ сатында «Ойланып кө р! » айдарында «Ағ асы бардың жағ асы бар, інісі бардың тынысы бар» деген мақ алды қ алай тү сінесің деген тапсырма арқ ылы ой қ озғ ауғ а тү рткі саламын. Осы сұ рақ арқ ылы ө тілетін сабақ тың мақ саты ашылады деген ойдамын. Сө йтіп ә р оқ ушының сабақ тақ ырыбына қ атысты алғ ашқ ы ойларын тың дай отырып, жеке ойлануына, еркін сө йлеуіне мү мкіндік беремін.

Ақ параттық -коммуникациялық технологиялар оқ ушыларғ а ғ ылыми ұ ғ ымдарды тү сіндіруді жә не олардың қ абылдауын, тү сінуін жең ілдетуге мү мкіндік беріп, мұ ғ алімдерге сабақ беруде кө мектесетін маң ызды қ ұ рал болып отыр. (МАН 71-бет). Осы бағ ытта бастауыш сыныптарының сабақ тары ақ параттық -коммуникациялық технологиялармен ө ткізілсе ғ ана нә тижелі болатынын тү сіне отыра, сабақ та «Сен білесің бе? » рубрикасында интербелсенді тақ таның аудиотаспасынан қ азақ халқ ының дә стү рлерін таныту мақ сатында Нұ рбол Жорабековтің «Нағ ашы» ә нін тың датып, нағ ашы бойындағ ы қ асиеттерді сипаттауғ а бағ ыттаймын. «Қ ырық серкеш» дә стү рі туралы ақ парат алуғ а жетелеймін.

Сонымен қ атар, сергіту сә тін интербелсенді тақ таны пайдалану арқ ылы да ақ параттық -коммуникациялық технологияларды қ олданысқ а енгізем. Бейнебаяндағ ы сергіту сә ті отбасылық кө ріністі табады. Сергіту сә тін кө рсету арқ ылы оқ ушылардың кө ң іл кү йін кө теремін, бойларын сергітіп келесі тапсырмаларды орындауғ а деген қ ұ лшыныстарын оятамын.

Қ ЫСҚ А МЕРЗІМДІ ЖОСПАРЛАУДА:

Енді қ ысқ а мерзімді жоспарлауғ а нақ тырақ келетін болсам, алдағ ы уақ ытта мектептегі тә жірибеде ө зімнің 2 «А» сыныбымда « Менің туыстарым » тақ ырыбын ө ткізуді жоспарладым. Ұ йымдастыру кезең інде мұ ғ алім мен оқ ушылардың арасында ө зара сенімділік жә не ынтымақ тастық атмосферасын қ ұ ру ү шін балаларғ а гү л шоғ ын алдыртып, қ олдарындағ ы гү лді кө рші балағ а тілек айту арқ ылы ұ сындырамын. Сө йтіп олар тілек айту, алғ ыс білдіру арқ ылы жағ ымды кө ң іл кү й орнатып, гү лдердің тү стері бойынша 4 топқ а топтастырылады.

Тақ ырыпты ашу мақ сатында оқ ушылармен «Шежіре» атты сызба арқ ылы миғ а шабуыл жасап, сол сызбадағ ы кө ріністі сипаттау арқ ылы тақ ырыпты ашуғ а бағ ыттаймын. Сө йтіп жаң а тақ ырыпты ашу барысында оқ ытудағ ы жаң а ә діс-тә сілдер модулін жү зеге асырамын. Сонымен қ атар, оқ ушыларғ а сыни сұ рақ тарды қ ойып, ойландырсам, ө зім бағ дарламаның «Оқ ытуды басқ ару жә не кө шбасшылық » модуліне қ адам басқ аным деп білемін. Яғ ни, мен кү тетін нә тижемде алдымда отырғ ан оқ ушыларым қ алай оқ у керектігін ү йреніп, соның нә тижесінде еркін, ө зіндік дә лел-уә ждерін нанымды жеткізе білетін оқ ушы болып қ алыптасуына ық пал жасаймын.

Мағ ынаны тану кезең інде фотосуреттен отбасы мү шелерін бір-біріне кім болып келетінін анық татып, оқ ушылардың жауаптарын тың даймын.

Ә рине барлық оқ ушылар сабақ та толық қ амтылуы керек. Барлығ ы дерлік қ амтылуы ү шін келесі тапсырмалардың тү рлері: «Орындап кө р» жеке жұ мысы, ой толғ ау кезең інде топтық жұ мыс «Туысқ андар» тапсырмасы арқ ылы іске асады, топтастыру стратегиясы кезең інде жұ птық жұ мыс «Анық та» тапсырмасымен қ амтылмақ.

Жоспарлап отырғ ан сабағ ымның шарық тау кезең інде «Ә уе шарындағ ы сұ рақ »ойынымен кері байланыс орнатамын деп отырмын. Бағ алаудың мұ ндай тү рлерін оқ у ү дерісінде ә р оқ ушыма кө мек кө рсету ү шін қ олданамын. Бұ л кері байланыс сә тінде балалар шең берге тұ рып, қ ағ азғ а сұ рақ тарын жазып, шардың ішіне салып, оны ү рлейді. Барлығ ын шең бердің ортасына тастайды. Содан кейін олар кез келген шарды жарып, сұ рақ қ а жауап береді. Мен болсам балалардың жазғ ан сұ рақ тарының мазмұ ны тақ ырыпқ а сай болуын қ адағ алаймын. Сұ рақ қ а жауап беру кезінде балалардың арасында ө зара білім алуғ а кө мектесетін диалог жү ргізіледі. Қ олдануғ а болатын ә дістер ретінде «диалогтік оқ ыту» ерекше кө рсетілген. Александер ұ сынғ ан білімді игерудің бес ү лгіcін атап айтсам (Alexander, 2001, 2008):

· механикалық есте сақ тау;

· декламация;

· нұ сқ аулық /баяндау;

· талқ ылау;

· диалог.

Осының ішінде қ ателік пен тә уекелдерді азайтып, таң дауды қ ысқ артуғ а, тү сініктер мен қ ағ идаттарды «жеткізуді» тездетуге ық пал ететін қ ұ рылымдалғ ан, кумулятивтік ә ң гіме пен пікірталас арқ ылы ө зара тү сіністікке қ ол жеткізуге мү мкіндік беретіні ә рине — диалог. Мұ нда оқ ушылар бір-бірінің ү лесін сынамайды жә не сындарлылық қ а негізделеді. Егер мен: кө п сұ рақ қ ойдырмай, жауапты оқ ушының ө зіне ғ ана беруге мү мкіндік берсем, ойлануғ а (7сек) жеткілікті уақ ыт берсем, бір балағ а ғ ана назар аудара бермесем, орынсыз сұ рақ қ оймауларын қ адағ аласам, сұ рақ тү рлерін тү рлендіртіп қ оюғ а итермелесем, сұ рақ тардың жә не жауаптардың астарына кө ң іл аудартсам, яғ ни диалог кезіндегі осы барлық қ ателіктерді ү немі ескере отырып жү йелі жұ мыс жасасам, онда ә рине алда отырғ ан оқ ушының жоғ ары дең гейде ойлау қ абілеттерін ө рістеп, олардың зияткерлік қ ырларынан дамуына ық пал тигізе аламын. Сө йте отыра, сапалы білім беру ү шін Александердің (2001, 2008) Диалогтік оқ ыту теориясын негізге аламын.

Негізі сабақ ты ө ткізуде, соның ішінде берілген білімнің нә тижесі шығ атындай біз ә рбір баланың психологиясын, мінез-қ ұ лқ ын ескеру керекпіз. Олардың визуал (артта отырып, бә рін бақ ылауды ұ нататын), аудиал (алдың ғ ы партада отыруғ а тырысатындар) немесе кинестетик (сө йлегенде қ олы жү ріп, бір нә рсені ұ стағ ысы кеп тұ ратын) болып бө лінуі бізге кө мек береді. Осы ерекшеліктерді ескере отырып, білім-білікті тиісті формада жеткзуге мү мкіндігіміз бар.

Осы сабақ та алғ ан білімдерін жетілдіру мақ сатында ү йге тапсырма беріледі. Себебі оқ ушылар сыныпта жасағ ан жұ мыстарын ү йде пысық тап, қ айталап одан ә рі жетілдіре тү седі.

Есебімді қ орыта келе қ ысқ а мерзімді жоспарымды осылай ө ткіземін дегім келеді. Ә рине оқ у жылы басталар сә тте, тә жірибеге кірісер кезде менде осы жоспарды ө згерткім келеді деген ой пайда болуы мү мкін. Ондай мү мкіндік туып жатса, жаң аша ойлар туындап жатса оларды міндетті тү рде оң нә тиже шығ атындай осы жоспарыма ендіремін.

Сө зімнің соң ын Конфуцийдің «Білетін aдaм кү мә ндaнбaйды, aдaмгершілігі бaр aдaм мaзaсыздaнбaйды, бaтыр aдaм қ орық пaйды» деген сө зімен қ орытындылaғ ым келіп отырмын. Данагө йдің сө зіне терең ірек ү ң ілсек, осы aтaлғ aн ү ш қ aсиет ү ш aдaмдa болуы мү мкін, бірaқ тa осы ү ш қ aсиетке ие бір ғ aнa aдaм дa болaды. Ол – ә рине, мұ ғ aлім. Болaшaқ тың кілті мұ ғ aлімнің қ олындa...

⇐ Предыдущая 1 23