|
|||
Түрлі температураның ағзаға әсеріТү рлі температураның ағ зағ а ә сері Кү йік Бұ л жоғ ары температураның, химиялық заттардың, электр тогының, кү н сә улесінің ә сер ету нә тижесінде тері жә не шырышты қ абаттардың зақ ымдануы. Тіндердің зақ ымдалу терең дігіне байланысты кү йікті ү ш дә режеге бө леді: І дә реже – терінің қ ызаруы байқ алады; ІІ дә реже – терінің кү лдіреуі; ІІІ дә реже – терінің жә не тө мен орналасқ ан тіндердің қ араюы. Кү йік ауыру сезімімен жә не кү йген жердің ашуымен бірге жү реді. Алғ ашқ ы кө мек: Дереу жедел жә рдем шақ ырың ыз, егер кү йік: * Тыныс алуды қ иындатса; * Дененің бір бө лігін ғ ана алмаса; * Бас, мойын, қ ол білезіктерін, табан немесе жыныс мү шелерінде болса; * Балала немесе кә рі адамда болса. Кү йік химиялық заттардан, жарылыстан немесе электр тогының ә серінен болса. Салқ ындату шағ ын кү йіктер кезінде кү лдіреудің алдын алады жә не қ атты кү йіктер кезінде тіндердің зақ ымдалуын азайтады. - Бірінші жә не екінші дә режелі сү йіктер кезінде жараны салқ ын сумен салқ ындатың ыз, тірақ мұ збен емес. - Оны таза дымқ ыл сулық пен жабың ыз. - Ісіну пайда болғ анша, зардап шегушінің сақ инасын, сағ атын жә не басқ а да заттарын шешің із. Тыйым салынады: - Кү йген жерге зарарсыздандырылғ ан немесе таза тампон- таң ғ ыштардан басқ а заттарды тигізбең із. - Мақ таны пайдалануғ а жә не кү йген жерге жабысқ ан киімді тартуғ а, кү йік кү лдіреулерді ашуғ а. - Ү шінші дә режелі кү йік кезінде жараны тазалауғ а (мү ндай кү йік кезінде зардап шегушіні мү мкіндігінше жылдам дә рігерге жеткізің із). - қ андай да бір кремдерді, мазьді, сепкіштерді, тіс пастасын жағ уғ а. Ү сік Ү сік суық жарақ атының кезек кү ттірмейтін тү рі болып табылады жә не ағ заның тіндерінің қ атуына ә кеп соғ ады. Ү сік, қ ол білезігі мен саусақ сыз жә не аяқ сыз қ алдыруы мү мкін. Алғ ашқ ы кө мек: - Егер дене температурасы 35 гр С-тан тө мен болса жедел жә рдем шақ ыртың ыз. - Ү скен бө лікті ешқ ашан ысқ ыламаң ыз. - Ү скен бө лікті қ олың ызбен немесе дененің басқ а бө лігімен жылытың ыз. - Дененің ү скен бө лігін, температурасы 38-42 гр С жылы суғ а салың ыз жә не қ ызарып, жылығ анша ұ стаң ыз. - Зақ ымдалғ ан бө лікті қ ұ рғ ақ зарарсыздандырылғ ан дә кемен ораң ыз. Аяқ жә не қ ол саусақ тары ү скен кезде, олардың арасына дә ке қ ойың ыз. - Пайда болғ ан кү лдіреуді ашпаң ыз. - Зардап шегушіні мү мкіндігінше жылдам дә рігерге жеткізің із. Жарақ аттар Тірек-қ имыл аппараты қ ұ рылымының бү тіндігінің бұ зылуы. Тірек-қ имыл аппараты жарақ атының 4 тү рі бар: 1) Сынық тар (сү йек, сү йек ү сті, шеміршектер); 2) Буынның шығ уы; 3) Бұ лшық еттер мен сің ірлердің созылуы; 4) Бұ лшық еттер мен сің ірлердің жыртылуы. Алғ ашқ ы кө мек: - Жарақ аттанғ аннан кейінгі бір сағ ат ішінде тыныштық, салқ ынмен қ амтамасыз ету. - Егер сіз зардап шегушіні емдеу мекемесіне жеткіземін деп шешсең із, дененің зақ ымданғ ан бө лігінің қ озғ алмауын қ амтамасыз етің із (иммоблизация). - Дененің зақ ымданғ ан бө лігін жоғ ары орналастыру керек. Имоблизация ү шін келесі қ ұ ралдар пайдаланылады: - жұ мсақ (кө рпе, орамал т. б. ); - қ атты (картон, тақ тай, кітап жә не т. б. ); - анатомиялық (зардап шегушінің бекітуге кө мектесе алатын дене мү шесі, мысалы аяғ ын аяғ ына); - дайын шиналар. Алғ ашқ ы кө мек: - Жедел жә рдем шақ ырың ыз: - Зардап шегушінің басын тауып алғ ан қ алпың ызда екі жағ ынан бекітің із. - Тыныс алу жолдарының ө ткізгіштігін бақ ылаң ыз. Ес дең гейі мен тыныс алуды бақ ылаң ыз. Сыртқ ы қ ан кетуін тоқ татың ыз. - Дененің қ алыпты температурасын сақ таң ыз. - Егер зардап шегушіге қ орғ аныс шлемі киіліп тұ рса, оны шешпең із. Қ орғ аныс шлемін зардап шегуші деп алмағ ан жағ дайда ғ ана шешің із.
|
|||
|