Мұз үстіндегі қауіпсіздік шаралары мен өзін-өзі құтқару

Ә рбір адам тө тенше жағ дайғ а тап болуы мү мкін, мұ з ү стінде балық аулау, аң ғ а шығ у, шеру, мұ з ү стінде жү ргенде т. б.

Қ ыс мезгілінде табиғ ат адамғ а аяныш жасамайды. «Мұ зды аймақ та» жарақ ат алу, адам ө лімі, мұ з астына тү сіп кеткенде, далада қ алып қ ою, ауыру т. б. Мұ зда қ алу жағ дайында ә р адам ө зін қ ұ тқ аруғ а дайын болуы тиіс, қ ұ тқ ару ережелерін, аман қ алу жолдарырын, ө зін-ө зі қ ұ тқ ару амалдарын дұ рыс ұ йымдастыра білуі қ ажет. Мұ здың тығ ыздығ ы мен қ ауіпсіздік шаралары бір адам ү шін қ ыс мезгілінде (-50 гардус) мұ з қ алың дығ ы 4-5 см, екі адамғ а 8 см, 5-7 адамғ а 12-14 см қ ауіпсіз болады. Ең қ алың мұ здың тү сі кө кшіл (не жасылдау) ауасыз (кө піршіксіз) болып келеді. Екі есе ә лсіз мұ з, сү т тү сті (қ атты қ ардан соң ) жарылмай-ақ сынады. Мұ здың ү стімен аяқ астында майда жарық шақ тар мен жә й дыбыс шығ арғ анда басқ адай шаралар болмаса жү руге болады. Ең қ ауіпті мұ з: кө ктемгі кү н жылына бастағ анда, жаң быр жауғ аннан кейінге мұ з ақ тү ске айналады, кейде сары тү ске енеді.

Кү зде боран мен қ ардан кейінгі мұ з ү стімен жү руге болмайды. Қ атты ағ ымды ө зендердің ү стіндегі мұ збен жү ргенде абай болу қ ажат. Ө з қ ұ рылымына қ арай ә р ө зен, кө лдер, мұ з қ атуы ә ртү рлі болады. Тез ағ атын, иірімді ө зендердің жағ алауынан алысырақ болу керек, себебі ортада мұ з бү тін қ алыпта болады. Ө зенге немесе жағ алауғ а қ ардан таза жермен ө ту керек. Қ ар кө п жиналғ ан жерде, жарларда, қ амыс кө п ө скен жерде, ағ аш жырғ алардың қ осылғ ан жерінде, кө л, ө зендердің (су тез ағ атын жерлерде) мұ з жұ қ а болып қ атады. Суық кү ндері ө зеннің, кө лдің қ атпай қ алатын жерлерінен «бу» шығ ады. Кө ктемде мұ з басқ ан бұ талар мен қ алың шө п ө скен жерлер қ ауіпті.

Мұ з ү стінде жү ру ерекшеліктері:

- қ атпағ ан мұ з ү стінде шық паң дар;

- мұ з ү стінде топ болып тұ рмау керек;

- мұ з жарылғ ан, шұ ң қ ыр жерлерге жақ ындамаң ыз;

- биік жардан шана, шаң ғ ымен сырғ анамаң ыз;

- мұ з ү стіне рұ қ сат етілмеген жерлерден ө тпең із;

- мұ з ү стіне қ араң ғ ы, нашар кө рінетін кезде шық паң ыз;

- ө ткел жоқ жерден мотоцикл, автокө лікпен жү рмең іздер.

Мұ з ү стінен жү ру ережесі:

Мұ здың толық қ атпағ анын білсең із, сырғ и жү ріп, аяғ ың ызды жұ мсақ жерге басқ анда мұ з қ атпағ анын білсең із тез қ имыл жасаң ыз. Шаң ғ ымен жү ргенде топ бірінің артынан бірі жү ре отырып, аралары 5-6 метр болуы тиіс. Топ басшысы тә жірибелі болуы тиіс. Топ басшысының қ ұ тқ ару жейдесі, ұ зынтаяғ ы болуы тиіс. Жай жү рісте мұ з тез сына қ оймайды (секірмесең, жү гірмесең ). Мұ здың сынуына ондағ ы жарық шық, тү сі бұ зылуы, ү стінде су пайда болуы ә сер етеді. Мұ ндай жағ дайлар байқ алғ ан жағ дайда ө зің келген ізбен тез артқ а қ айту керек.

Егер аяғ ың ыздың астында мұ з жарылса:

Мұ ндай жағ дайда шу кө термей, салқ ын қ андылық танытың ыз. Арқ аң ыздағ ы жү гің ізді тү сіріп, келген ізің ізбен қ айтың ыз. Егер де суғ а тү сіп кетсең із, онда артық жү гің ізден арылың ыз. Су бетінде тұ ру ү шін, мұ з бетіне шығ уғ а ә рекет жасаң ыз. Алдымен мұ з бетіне бір аяғ ың ызды, кейін екінші аяғ ың ызды шығ арың ыз. Дем алып, мұ з жарылғ ан жерден алыс кетуге тырысың ыз, бар даусың ызбен кө мекке шақ ырың ыз.

Егер сіз кө мек кө рсететін болсаң ыз:

Мұ з жарылғ ан жерге ішің ізбен ең бектеп, екі қ олың ызды аяғ ың ызды етбеттеп жатып жетің із, болмаса тақ та, не шаң ғ ығ а сү йенің із.

Зардап шегушіге жақ ындап, оғ ан арқ анның, трос, белбеу, шарф т. б. лақ тыру керек. Мұ з ойылғ ан жерге дейін тақ та, шаң ғ ы, саты т. б. Зардап шегуші сол заттарын біріне қ олы жетісімен, жайлап ең бектеп ө зің е тарт. Суғ а батушығ а бір болмаса екі адам ғ ана болып кө мектесе алады.

Мұ з ү стінде қ алып қ ойғ анда не істеу керек:

Шу кө термей, даурық пай, тыныштық сақ таң ыз. Жағ дайды анық тап, қ асың ыздағ ы адамдарды тыныштық сақ тауғ а шақ ырың ыз! Мү мкіндік болса 1-2 адам суғ а секіріп жағ ағ а жү зіп барып, кө мек шақ ырсын. Мұ з ү стінде қ алғ андар аспанғ а оқ атып, от жағ ып, дауыстап адамдардың кө ң ілін ө здеріне аударуы қ ажет.

⇐ Предыдущая 7 8 9 10 111213 14 15 16 Следующая ⇒