![]()
|
|||
Үсік алу. Қалай жылыну керек?. АЛҒАШҚЫ КӨМЕК КӨРСЕТУ ПРИНЦИПТЕРІ. Оқиға орнын қарауҮ сік алу Қ атты ү сікті санаулы минутта алу мү мкін, кө біне адамның беті, қ олы, аяғ ы ү седі. Қ алай жылыну керек? Қ олды ү сік шалғ анда саусақ тарың ызда жұ дырық тарың ызғ а жинап, киім астына салу, қ олың ыз жылып, қ ұ рғ ағ ан соң ғ ана қ олғ абың ызды киің із. Егер қ олғ ап ішінде қ олың ыз тоң са, онда қ олың ызды сермең із, қ олды жұ дырығ ың ызғ а тү ймең із. Қ олың ызды ішің ізге салып жылытың ыз. Егер аяғ ың ызды ү сік шалса, орның ыздан қ имылдаң ыз. Егер бетің ізді ү сік шалса, бетің ізді тө мен қ аратып, алғ а жү рің із, не 10-20 рет ең кейіп, қ имыл жасаң ыз, ү сік шалғ ан бетті жұ мсақ матамен сү ртуге болады, қ армен сү ртуге болмайды. КӨ КМҰ З Кө кмұ з - бұ л қ алың мұ здың беті, кө кмұ з жерде, тротуарларда болады. Кө кмұ з ауа температурасы 0 0С – 30С пайда болады, мұ здың қ алың дығ ы бірнеше см. жетеді. Мұ здақ - жер ү стінде пайда болатын мұ здың жұ қ а қ абаты, кү н суығ аннан кейін, не жаң бырдан кейін пайда болады. Мұ здақ ү стінде жү ргенде табанды нық басып, асық пай, тізені бос қ олды ұ стап жү ру керек. Асығ у - кө кмұ з ү стінде қ ұ лауғ а ә келіп соқ тырады. «Қ алай дұ рыс қ ұ лау» керек: Егер сіз тайсаң ыз, отыра қ алың ыз. Қ ұ лап бара жатып, ө зің ді жинап, жерге тигенде домалау қ ажет. АЛҒ АШҚ Ы КӨ МЕК КӨ РСЕТУ ПРИНЦИПТЕРІ Мыналардан қ ұ ралады: 1) оқ иғ а орнын қ арау; 2) бірінші рет қ арау, кө мек кө рсету; 3) жедел жә рдем шақ ыру; 4) екінші рет қ арау. Оқ иғ а орнын қ арау * Сіз ү шін қ ауіпті емес пе? * Не болды? * Зардап шеккендер қ анша? * Айналаң ыздағ ылардың сізге кө мек кө рсететін жағ дайы бар ма? Қ арау кезінде ә рбір нә рсеге назар аударың ыз. Бұ л оқ иғ аның немесе жарақ аттың бастапқ ы себептерін кө рсетеді. Егер зардап шеккен адам естү ссіз болса, ал куә герлер болмаса, тү бегейлі қ арау ө те маң ызды. Бірінші рет қ арау, зардап шегушіге алғ ашқ ы кө мек кө рсету (бірінші кезекте, ө мірлік маң ызды органдарғ а тө нген қ ауіпті анық тауғ а бағ ытталғ ан) ол: 1) есін тексеру (ми жү йесі); 2) тыныс жолдарының демалысын тексеру; 3) тыныс алудың болуын тексеру (ө кпе); 4) пульсін тексеру (жү ректің жұ мысын). Есін тексеру - Зардап шегушінің есінен айырылмағ анын анық таң ыз. - Егер ол қ атты айқ ай, иығ ынан жұ лқ ылау сияқ ты сыртқ ы тітіркендіргіштерді сезбесе, оны кө мек кө рсетуге келісті деп есептең із. Сіздің келесі ә рекеттерің із: Тыныс жолдарының демалысын тексеру Пульсін тексеру Жедел жә рдем шақ ыру Жедел жә рдемді келесі кез-келген жағ дайларда шақ ыру керек: - ес-тү ссіз немесе ес дең гейінің ө згермелілігі; - тыныс алудағ ы қ иындық тар (тыныс алудың қ иындауы немесе болмауы); - ү здіксіз ауру сезімі немесе кеудедегі қ ысымды сезіну; - пульстің болмауы; - кө п қ ан кетуі; - іштің қ атты ауыруы; - қ ан қ ұ су немесе қ анның бө лінулер (зә рмен, қ ақ ырық пен) шығ уы; - улану; - сің ір тартылу, қ атты ауыру немесе тү сініксіз сө йлеу; - бастың, мойынның немесе арқ аның жарақ аты, сү йек сыну ық тималдығ ы. Тыныс алудың бұ зылуын келесе белгілері бойынша анық тауғ а болады: - Сау адамның тыныс алуы тұ рақ ты, жең іл жә не шусыз. - Тыныштық жағ дайдағ ы ересек адамның қ алыпты тыныс алу жиілігі минутына 12-20 деп алуды қ ұ райды. Балалар мен сә билердің ә детте тыныс алу жиілігі жоғ ары. - Зардап шегуші ауаны аузымен жұ тады. - Тыныс алуы шулы, ысқ ырық ты. Тыныс алу кезінде бү лкілдеген дыбыстар, тыныс алудың жиілеуі немесе баяулауы. Тыныс алу кезіндегі ауыру сезімі. - Ө те терең немесе тым беткейлік тыныс алу. Ө кпені жасанды желдету ү шін зардап шегушінің басын шалқ айтың ыз жә не иегін сә л кө терің із. 5 сек ішінде кө ру, есту жә не сезіну бақ ылауын жү ргізің із. Егер зардап шегуші тыныс алмаса, ө кпені жасанды желдетуді жү ргізің із.
|
|||
|