Parfiýa döwründe senetçilik.

Parfiý a dö wrü nde senetç ilik.

Gadymy Parfiý anyň kü ý zegä rç ilik senedi barada aý danyň da bu

ugurdan parfiý alylar uly derejelere ý etipdir. Iç ki salyný an (ç akyr)

humlar ý asalypdyr. Kü ý zeler dü rli hili ş ekilde bolupdyr. Ritonlar

hem parfiý alylaryň ö zboluş ly senetç iliginiň gö rnü ş idir. Ritonuň ö ň

tarapynda ganatly ahal teke aty ş ekillendirilpdir. Onuň bokurdak tarapynda patyş alaryň durmuş yna degiş li ş ekiller ý erleş dirilipdir.

kü ý zeleri we gap-gaç lary gadymy parfiý alylar kä milligiň iň ý o-

kary derejesine ý etiripdirler.

Skupltura (heý keltaraş lyk) barada aý danyň da bu ugurdan hem parfiý alylar ilki baş da grekleriň kä ö ý kü nipdirler. Ý agny grekleriň

hudaý hasap edý ä n Afiny, Zews hudaý larynyň ş ekillerini we beý -

leki hudaý laryň ş ekillerini, skulpturalaryny ý asapdyrlar. Bu sungat

eserleri wagtyň geç megi bilen ý erli ş ertlere gö rä ü ý tgedip ellenizm

medeniý etinden tapawutlylykda ö zboluş ly sungat eserlerini dö redip-

dirler. Mysal ü ç in, patyş anyň gyzy Radugunanyň heý keli we Parfiý a

patyş alarynyň ş ekilleri, dü rli haý wanlaryň ş ekillerini we baş galary

dö redipdirler.

Parfiý a dö wleti dö wrü nde dini-ygtykat.

Parfiý alylaryň dini dü ş ü njeleri birmeň zeş bolmandyr. Irki dö -

wü rlerde ilatyň durmuş ynda atyň we gü nü ň keramaty gü ý ç li saý ylypdyr. Aý al hudaý larynyň -hudaý enä niň tä siri halkyň durmu-

ş ynda uly rol oynapdyr. Dini ynanç lara gö rä, ata-babalaryň ruhuna

uý mak gü ý ç li bolupdyr. Soň ra kem-kemden zaroastraç ylyk (otparazlyk) esasy dini dü ş ü njä ö wrü lipdir.

Parfiý alylaryň dini maksady ü ç in niý etlenen otparazlaryň yba-

dathanalary dü rli ş ekillerde salynypdyr. Muň a mysal edip kö ne

Nusaý yň gü norta-gü nbatarynda ý erleş en togalak ybadathanany ş eý le-

de, Aş gabatdan 30 km gü nbatarda yerleş en monahlaryň mekdebi

bolan Mansurdepe ybadathana toplumy, Margiý anada ý erleş en Gä wir galada orta asyr awtorlaryň habar bermeklerine gö rä bir

erkek adamyň we bir aý al adamyň ş ekili ş ekillendirilen Keý mir

Zuban atly ybadathanany aytmak bolar. Ş eý le-de, gadymy Saragtda

ý erleş en otparazlaryň ybadathanasyny mysal getirmek bolar.