ОРТА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРЛАУ

Орта мерзімді жоспарлауғ а тізбектелген тө рт сабағ ымды: " Натурал кө рсеткішті дә реже жә не оның қ асиеттері" 2 сағ ат (7. 1. 2. 1; 7. 1. 2. 15); " Бү тін кө рсеткішті дә реже жә не оның қ асиеттері" 2 сағ ат (7. 1. 2. 3; 7. 1. 2. 4) ө ткіземін деп жоспарладым. Осы сабақ тарымда жеті модульді қ амтуды жоспарладым.

Мектеп жұ мысы мен оқ ушы жетістіктерін ө рістетудегі негізгі тұ лғ а - мұ ғ алім (Strong, 2011) Жаң а оқ ыту ү дерісінде мен - бағ ыттаушы мұ ғ алім қ ызметін атқ аратын боламын, ал сабақ тағ ы басты тұ лғ а, басты кейіпкер – оқ ушыларым болады. Мен оларды ө з бетімен білім алуғ а, ізденуге, терең ойлауғ а ү йреткім келеді, зерттеуге дағ дыландырғ ым келеді. Соғ ан байланысты мен оқ ушыларғ а зерттеуге жетелейтін тапсырмаларды дайындап, ұ сынатын боламын. Мысалы: Натурал кө рсеткішті дә реже тақ ырыбының тарихын зертте; Натурал кө рсеткішті дә реже тақ ырыбын ө мірмен байланыстыр, мысалдар келтір, есеп қ ұ растыр, тағ ы сондай сияқ ты.

Оқ ушыларды табысты оқ ыту ү шін мен Шульманның " ү ш кө мекшісін" басты назарда ұ стаймын. Ең бірінші -кә сіби тү сінік, яғ ни мен ө з пә німді жетік білетін ұ стаз болу керекпін, сапалы сабақ беру қ ажетпін, балалардың барлық сұ рақ тарына олар қ анағ атанарлық тай жауап беру керекпін. Екінші - оқ ытудың тә жірибелік дағ дылары, яғ ни ол менің сабақ та қ олданатын ә діс- тә сілдерім. Олар менің барлық сабақ тарымда кө рініс табуы тиіс, тізбектелген тө рт сабақ тарымда мына ә діс-тә сілдерді қ олданамын: " Береке - бірлікте", " Екі жұ лдыз бір тілек", " SUPER-СҰ РАҚ ", " Раундробин-Жазба дө ң гелек стө л" ә дісі, " Ойлан жұ птас, бө ліс" ә дісі, КӘ МҚ талдауы (SWOT-талдау), " Қ арым-қ атынас" ә дісі, " Тақ ырыптық тенис", " ДЖИКСО-1", «Блум» таксономиясы, " Ү штік одақ " (Зерттеушілік ә ң гіме), " Стикер арқ ылы", " Эйлер-Венн диаграммасы", «Ә р сұ рақ қ а бір жауап», «Менен сұ рақ, сізден жауап», " Микрофон" ә дісі, " 6х6х6" ә дісі, " Қ ара жә шік", " БҰ Ұ " ә дістері. Ү шінші кө мекші - " heart-жү рек", мен ә р сабақ та этикалық жә не моральдық қ ұ ндылық тарды ұ станамын. Оқ ушыларды жылы жү збен қ арсы алып, оларғ а жағ дай жасап, идеялары мен қ ызығ ушылық тарын ө шірмей, ө з ойларын еркін айтуғ а ү йретемін.

Мерсердің " Диалогтық ә ң гіме арқ ылы оқ ытуы" жә не Флейвелдің " Метасана -қ алай оқ у керектігін ү йренуді" сабақ тарымның ә р кезең дерінде қ олданыс табатын болады: ү й жұ мысын тексеру барысында, топпен жұ мыста, жұ ппен жұ мыста, кері байланыс жасауда. Сабақ тарымда диалогтық ә ң гімені терең інен дамытқ ым келеді, себебі, диалог оқ ушылардың қ ызығ ушылығ ын арттырады, білім сапасы жоғ арылайды (ө згелерді оқ ытуда ақ параттың сақ талуы 90%), оқ ушылар ө з ойларын білдіріп, талдап, дә лелдейтін болады. Математика пә ні есептер мен сызбаларғ а толы, балалар оймен ойлап есептерді жазбаша жаза салуғ а қ ұ мар, есептерді ауызша айтып, талдауғ а дағ дыланбағ ан. Сабақ та " Ойлан, жұ птас, бө ліс", " ДЖИКСО-1", 6*6*6, " Ә ң гіме-дебат", Қ арым-қ атынас" ә дісін, ЖАДА арқ ылы оқ ыту ә дістерін кең інен қ олданатын боламын. Топтық жұ мыс арқ ылы «оқ ушы мен оқ ушы» арасында, «оқ ушы мен мұ ғ алім» арасындағ ы диалогты тиімді ұ йымдастыру арқ ылы мақ сатқ а қ ол жеткізе аламын деп есептеймін. Сабақ та «ү нсіз» оқ ушыларды да сө йлетіп, мотивациясы тө мен оқ ушылардың ө зі тым болмағ анда постермен жұ мыс жасау барысында сө йлетуге тырысамын. Оқ ушыларғ а берілетін тапсырмалар: Дә режелерді кө бейту мен бө лу қ асиетін талда; Кө бейтіндіні дә режеге шығ ар; Бө лшекті дә режеге шығ ар; Дә режені дә режеге шығ ар. Осындай жұ мыстар жасай келе мен " Оқ ыту мен оқ удағ ы жаң а тә ілдер" модулін іске асырамын деп ойлаймын.

Ә р сабақ ты ө ткізбес бұ рын мен жоспар қ ұ ру барысында ө зіме мынадай сұ рақ тар қ оятын боламын: қ алай табысты сапалы сабақ берсем болады, балалардың қ ызығ ушылығ ын ояту ү шін қ андай ә діс қ олдансам болады, сабағ ым алдың ғ ы сабақ тан да жақ сырек болу ү шін не ө згерту керекпін? Осы сұ рақ тарғ а жауап іздеп, жан-жақ ты ізденіп, сыни тұ рғ ыдан ойланатын мұ ғ алім болып қ алыптасамын. Сабақ та кері байланыс пен рефлексия жасауғ а арналғ ан " БҰ Ұ ", " Swot-талдау", " Екі жұ лдыз, бір тілек" ә дістерін қ олданып, оқ ушылардың ойланып, талдау жасауларына, қ орытынды шығ аруғ а мү мкіндік беремін. " Зерттеушілік ә ң гіме", " Ә ң гіме дебат" ә дістерін қ олданып, оқ ушылардың сыни тұ рғ ыдан ойлау қ абілеттерін, соның ішінде ұ тқ ырлық, пайым, ө зіндік сана сезім секілді ерекшеліктерін ашқ ым келеді. Сабақ барысында ә рдайым оқ ушыларды белсенді болуғ а, дә лелдерді талдай алуғ а, мағ ынаны анық тау ү шін саналы тү рде стратегияларды қ олдана алуларына мү мкіндіктер мен жағ дай жасауды қ амтамасыз ететін боламын. " SUPER-СҰ РАҚ " ә дісі, " Идея туралы ойлар", " Ойлан, тап" ә дістерін қ олданып жоғ ары дең гейдегі ашық сұ рақ тарды беремін. Мысалы: Берілген фигуралардың аудандары мен кө лемдерінің ө згеруін зертте. Натурал кө рсеткішті дә реженің қ асиеттерін қ олдана логикалық есептерді шығ ар. Осылайша жетістікке жетелейтін жеті модульдердің бірі «Cыни тұ рғ ыдан ойлауғ а ү йретуді» жү зеге асырғ ым келеді.

Топтық жә не жұ птық жұ мыстарды орындату барысында " Қ ара жә шік", " Эйлер-Венн диаграммасы", " Екі жұ лдыз бір тілек", " Стикер арқ ылы", " Критерий арқ ылы", " Инсерт", КӘ МҚ талдауы (SWOT-талдау), " ББҮ " ә дістерінбағ алауда ұ сынбақ шымын. Бұ л арқ ылы мен оқ ушылардың оқ уғ а белсенді қ атысуын, қ ызығ ушылық тарын кө ргім келеді. Оқ ушылардың сыныптастарын бағ алай отырып, ө з оқ уын қ алай жақ сартуғ а болатынын тү сінетінін кө ргім келеді. Бағ алаудың " қ адағ алау", " интерпретация", " қ орытынды" тү рлерін тиімді қ олданатын боламын. Оқ у ү шін бағ алау – бұ л білім алушылар ө здерінің оқ удың қ андай сатысында тұ рғ анын, қ андай бағ ытта даму керек жә не қ ажетті дең гейге қ алай жету керек екендігін анық тау ү шін оқ ушылар мен олардың мұ ғ алімдері қ олданатын мә ліметтерді іздеу жә не тү сіндіру ү дерісі. Бағ алау барысында оқ ушыларды мен ғ ана бағ алап қ оймай, ө зара жә не ө зін ө зі бағ алауғ а мү мкіндік беріп, соғ ан дағ дыландырғ ым келеді. «Оқ ыту ү шін бағ алау жә не оқ уды бағ алау» модулін осылай жү зеге асырғ ым келеді.

Сабақ тарымда ә ртү рлі жастағ ы балаларда байқ алатын метасанадең гейіне, балалардың жас шамасына мү мкіндігіне сай тү рлі дең гейдегі тапсырмаларды ұ сынғ ым келеді. «Ә р сұ рақ қ а бір жауап» жә не «Менен сұ рақ, сізден жауап» ә дістерін қ олдану арқ ылы топтық жұ мысқ а араласа алмай, сабақ ты игере алмай отырғ ан оқ ушыларды тарту ү шін тү рлі қ арапайым сұ рақ тар мен жең іл тапсырмаларды дайындадым. Мысалы, Кө бейтіндіні дә реже тү ріне келтір; Дә режені есепте; Санды стандарт тү рде жаз; Дә режені кө бейтінді тү рінде жаз, есепте, тағ ы басқ а. Ал мына тапсырмалар оқ ушылардың ойлау қ абілеттерін дамытады, шығ армашылық жә не зияткерлік қ абілеттерін қ алыптастырады: Натурал кө рсеткішті дә реже тақ ырыбын басқ а салалаларда қ олдануын қ арастыр, Берілген фигуралардың аудандары мен кө лемдерінің ө згеруін зертте, Берілген суретке қ арап есеп қ ұ растыр, Натурал кө рсеткішті дә реженің қ асиеттерін қ олдана логикалық есептерді шығ ар. Сабақ ө ту барысында балардың мінез-қ ұ лық тартарын зерттеп, бақ ылайтын боламын. Ол мағ ан оқ ушының ойын терең тү сініп, тану ү шін қ ажет болады. Балалардың зейініне кө ң іл бө ліп, тапсырмаларды тартымды, қ ызық ты етіп, оларғ а сә йкес келетіндей жасауым қ ажетті. Оқ ушыларды оқ ыту барысында есте сақ тау қ абілеттерін дамыту ү шін тү рлі таратпа қ ағ аздарын беріп, жатық тыруғ а тырысамын. Осындай тү рлі тапсырмаларды беру арқ ылы жеті модульдің бірі - " Оқ ушылардың жас ерекшеліктеріне сә йкес білім беруді" жү зеге асырғ ым келеді.

Сабақ тарымда дарынды, қ абілетті, талантты балаларды зерттеу барысында Фриманның ең ү здік оқ ушыларды анық тайтын сенімді " сегіз ө лшемін" (есте сақ тау жә не білім, ө з білімін жетілдіру, ойлау қ абілетінің жылдамдығ ы, мә селені шешу, икемділік, кү рделілікке деген сү йіспеншілік, шоғ ырлану, ерте символдық белсенділік) басшылық қ а аламын. Дарынды жә не талантты балаларғ а жү йелі тү рде " кү рделі", " жоғ ары ойлау дең гейіндегі", " ынталандыратын", " стандарт емес" тапсырмаларды дайындап ұ сынамын. Ең алдымен балаларыды зерттеп, анық тап алуғ а тырысамын; даму жоспарын қ ұ рып, ата-аналармен тығ ыз қ арым -қ атынаста боламын, қ олданатын ә діс-тә сілдерді даярлаймын, олармен сабақ тан тыс жеке жұ мыс жасауды жү зеге асырамын. " Идея туралы ойлар", " Ойлан, тап", " Супер сұ рақ " ә дістерін қ олданып, жоғ ары дең гейдегі ашық сұ рақ тарды дайындаймын. Мысалы: Натурал кө рсеткішті дә реженің қ асиеттерін қ олдана логикалық есептерді шығ ар, кері есеп қ ұ растыр. Берілген фигуралардың аудандары мен кө лемдерінің ө згеруін зертте, макетін жасап кө р. Осылайша " Дарынды жә не талантты" модулін жү зеге асырғ ым келеді.

Қ азіргі заманда ә р сабақ ақ параттық -коммуникациялық технологияларды қ олданбай ө туі мү мкін емес. Сабақ тың сергіту сә тінде ә уендер қ ойып, оқ ушыларды сергітетін боламын. Ү й тапсырмасын сұ рау барысында білімдерін тексеруге арналғ ан жаттығ уларды интербелсенді тақ та мен оқ ушылардың компьютерінде дайындаймын: балалар дұ рыс жауап берсе " дұ рыс" деген жауап шығ ып, жауап дұ рыс бере алмаса " қ ате" деген ақ парат шығ ады. Жаң а тақ ырыпқ а ой тастау мақ сатында оқ ушыларғ а тү рлі видео кө рсетемін, оқ ушыларғ а интерактив тақ тасында есептер шығ артамын, сабақ ты бекітуде тү рлі дең гейдегі тапсырмаларды дайындаймын, ә р бала компьютер арқ ылы орындап, жауап беретін болады.

Сабақ тарда тақ ырыптардың тү ріне қ арап ақ параттық -коммуникациялық технологияларды тү рліше қ олдануғ а болады. Мысалы, топтық жұ мыстарда оқ ушыларғ а зерттеушілік тапсырма беріп, оқ ушылар интернет желісіне кіріп, тү рлі электронды кітапханалағ а кіріп ақ парат іздейді, осындай жұ мыс жасауғ а ү йреткім келеді. Электронды оқ улық тарды қ осып, оқ ушыларғ а жаң а тақ ырыпты терең ірек мең герулеріне жағ дай жасағ ым келеді. Сабақ қ а келе алмай ауырып қ алғ ан балалар қ ашық тық тан оқ ып, видео-чаттарғ а шығ ып сабақ оқ уларына болатынына оқ ушыларғ а кө з жеткізгім келеді. Оқ ушылар ү йлерінде ү й жұ мыстарын орындап, электронды почта арқ ылы ақ парат жіберулерін дағ дығ а айналдығ ым келеді. Сабақ ү стінде оқ ушыларды сабақ қ а байланысты тү рлі ресурстарғ а, сайттарғ а кіріп, мысалы: twig-bilim. kz, " Bilimland. kz", quizlet. com, " Мath-сайт" , жұ мыс жасауғ а ү йретемін. Бұ л сайттарда тақ ырыпқ а сә йкес видеолар мен жаттығ улар топтамасы бар. Осылайша " Ақ параттық - коммуникациялық технологиялар" модулін жү зеге асырғ ым келеді.

Кембридж университетінің жобасы бойынша «Мұ ғ алім жү ргізетін дамыту жұ мысы» - " кө шбасшылық тә сілі" деп аталады. Осы тұ рғ ыдан қ арастырар болсам, сабақ тарымда жеті модульді тиімді пайдаланып оқ ушыларды оқ ытуым қ ажетпін, сабақ та тү рлі идеяларымды жү зеге асыруғ а тә жірибе жү ргізу қ ажетпін, оқ ушылардың не ойлап, не сезетінін тү сіне білуім қ ажет. Сонда мен " кө шбасшы мұ ғ алім" болуғ а қ адам жасаймын деп ойлаймын.

Оқ ушылар арасында кө шбасшыны тану маң ызды, ә рі мұ ғ алімге кө мек ретінде қ ажет. Кө шбасшының ең бірінші кезекте мінезі жақ сы болуы тиіс: салмақ ты, ө зін ұ стай білетін, сабырлы болуы тиіс, екіншіден ө зін кө рсете білуі керек, алдына қ ойғ ан мақ сатына жетуге деген қ ұ штарлық болу керек, ү шіншіден жауапкершілікті, адамгершілікті тұ лғ а болу керек. Осы қ асиеттерді оқ ушылар бойында дарытқ ым келеді. Осылайша " Кө шбасшылық " модулін жү зеге асырғ ым келеді.

Қ ЫСҚ А МЕРЗІМДІ ЖОСПАРЛАУДА: 7д сыныбының оқ ушыларын жылы жү збен қ арсы алып, жағ ымды атмосфера туғ ызамын. Балалардың ө здерін еркін сезініп, сабақ қ а тез арада дайындық тарын кө рсететіні кү тіледі. Оқ ушыларды топтасуғ а дағ дыландыру мақ сатында жаң а тақ ырыптың 4 бө лімшесін тү рлі тү сті парақ тарғ а жазып, тү с таң дауларын сұ раймын. Парақ ша артындағ ы жазылғ ан тақ ырыпшалар бойынша топтасады. Топта топ басшыларын ө зара сайлай алулары топ ережелерін қ ұ растыра алулары кү тіледі.

Ө ткен тақ ырыпты еске тү сіру мақ сатында " Тақ ырыптық тенис" ә дісін қ олданамын. Оқ ушыларды тез арада ү ш-ү штен топтастырып, бірін - " бақ ылаушы сот", екеуін тенис ойынын ойыншы ретінде тағ айындаймын. Оқ ушылар бір-біріне сұ рақ тар қ ойып, жауап берулері керек, ал " бақ ылаушы сот" оқ ушылардың жауаптарын тексеріп, дұ рыстарын санап тұ рады. Осылайша оқ ушылардан ү й жұ мысын орындағ анын бақ ылап, бағ алауғ а болады. Жаң а тақ ырыпты ашу ү шін ә р топқ а тапсырмалар таратылады: 1-топ. Ық шамдауды орындау. 2-топ. Кө бейтуді орындау. 3-топ. Тө мендегі есептерді ауызша есептеп, нә тижесін сө збен тұ жырымда. 4-топ. Кө бейтіндіні дә реже тү рінде жаз. Оқ ушылар осы тапсырмаларды орындау ү шін тү рлі іс ә рекеттер жасап, жан-жақ ты дұ рыс жауап берулері кү тіледі. Олар диалогқ а тү седі, идеяларын айтып, пікір-талас жү ргізеді, ұ тымды жауап дайындайды. Ә р топ тапсырманы орындап болғ ан соң, " Раундробин - жазба дө ң гелек стө лі" ә дісін қ олдынып жұ мыс жасайды. Мұ нда олар ө з орындағ ан тапсырманы сағ ат тілімен кө рші топқ а беріп, бір-бірінің тапсырмаларын тексеріп, келісетінін не келіспейтіні туралы пікір талас жү ргізетіні кү тіледі. Соң ында ө з тапсырмаларын алып, қ орытынды шығ арады, бағ алау жү ргізіледі. Келесі кезекте оқ ушылар интерактив тақ тамен жұ мыс жасап, жаттығ уларды орындайды, жұ птық жұ мыс арқ ылы бір - бірін тексереді. Балалрдың дарындылығ ын, логикасын дамыту мақ сатында жоғ ары дең гейдегі " SUPER-СҰ РАҚ ТАР" беріледі. Оқ ушылар барлығ ы жұ мыс жасағ ан іс ә рекеттеріне байлансты қ алыптастырушы бағ алау арқ ылы бағ аланады. Кері байланыс жү ргізіліп, сабақ қ орытындыланатыны кү тіледі.

⇐ Предыдущая 1 23