Асқазан жара ауруы. Он екі елі ішектің жарасы

Жара ауруы-полиэтиологиялық ауру. Патогенезі кө п факторлы. Жара ауруына ә келетін факторлар:
1. Тұ қ ым қ уалаушылық.
2. Ө мір салты.
3. Стресстік бұ зылыстар.
4. Химиялық жә не физикалық факторлар.
5. Дә рілік препараттар.
6. Жастық нейроэндогенді ө згерістер.

Жара ауруының этиологиясында Helicobacter pilori бактериясының орны ө те маң ызды. НР-70-79%-созылмалы гастрит ауруында 70%-асқ азан жарасы 90%-дуоденальді жара ауруларында кездеседі. НР тек асқ азан эпителиінде ғ ана ө мір сү ре алады. Олар асқ азанның антральді бө лігінде орналасып, созылмалы қ абыну туғ ызады.

12-елі ішек жара ауруы бар науқ астардың бә рінде асқ азан эпителиінде ошақ тар болады, олар клетка метоплазиясынан, яғ ни асқ азан сө лінің кө п бө лінуінен пайда болады. Бұ л жерлерде микроорганизмдер кө бейіп, шырышты қ абатқ абынуын тудырады. НР қ ышқ ыл ортада тіршілік ету ерекшелігі уреаза-ферментін бө луі, ол мочевинаны ыдырата алады. НР айналасына кө мірқ ышқ ылы мен аммияктан тұ ратын қ абат тү зеді, ол асқ азан тұ з қ ышқ ылын нейтролиздейді.

Асқ азан жә не он екі елі ішек жарасының патогенезі:

Қ ышқ ыл-пептикалық фактор, моторика мен қ ышқ ыл тү зудің бұ зылуы, шырышты қ абат регенерациясы мен морфологиялық қ айта қ ұ рылу жатады. Жара ауруында стресс факторы маң ызды орын алады Гастродуоденальді зонағ а стрессор ә сері 2 жолмен ө теді:

Нервті жол: бас ми қ ыртысы- аралық ми-кезбе нерв орталығ ы-кезбе нерв-гастродуо-денальді зона.
Гормональді жол: ми қ ыртысы-гипоталамус-гипофиз-бү йрек ү сті без қ ыртысы-глюко-кортикоидтар-гастродуаденальді зона.

Жара дефектісі асқ азан мен 12 елі ішекте агрессия жә не шырыш қ абат қ орғ анысының ди-намикалық тепе-тең дігі бұ зылғ анда дамиды.

Негізгі агрессия факторы тұ з қ ышқ ылы мен пепсин. Тұ з қ ышқ ылы тіндерге зақ ымдаушы ә сер етеді, пепсин некрозғ а ұ шырағ ан тіндерді қ орытады. Шырышты қ абаттың резисттентілігін қ амтамасыз етуде муциннің маң ызы зор, ол жапқ ыш эпителий клеткаларын шығ арады. Буферлік жү йеге байланысты муцин қ ышқ ылдар мен негіздерді нейтрализдейді.

Жара ауруының негізгі симптомдары:

Ауырсыну -мезгілге байланысты(кү з, кө ктем) кү шейеді. Эпигастрий аймағ ында “қ анжар сұ қ қ ан тә різді” ауырсыну болады.

Асқ орыту немесе аш кезінде қ атты ауырсыну болады. Ауырсыну ас қ абылдағ ан соң 15-40мин кейін болса, ерте ауырсыну деп аталады. 1. 5-3сағ аттан соң болса, кеш ауырсыну дейді. Ас қ абылдағ анғ а байланысты, қ ұ судан соң жең ілдік болады.

Қ ұ су -қ ұ сық тамақ, ө т, қ ан, нә жіс аралас бола-ды. Қ ұ сық тамақ аралас болса-асқ азан қ орыту қ абілетінің бұ зылуы, ө т аралас болса-дуо-деногастальді рефлюкс, нә жіспен болса-асқ азан мен кө лденең тоқ ішек арасында жыланкө здің болуына байланысты. Жара ауруында қ ан кету анық жә не жасырын болуы мү мкін. Қ ан кету қ анды қ ұ сық пен (hаematomеsis)немесе қ анды нә жіс (mellaena) ретінде болуы мү мкін.

Қ ыжылдау -эпигастрий аймағ ында немесе тө с артында жағ ымсыз ә сер болады. Ас, антоцид қ абылдағ ан соң басылады. Оның пайда болуы асқ азан ішек рефлюксіне байланысты.

12- елі ішек жара ауруы:

Жара 94% науқ астарда 12 елі ішек басында орналасады. Екі жара қ атарынан болуы мү мкін. Алдың ғ ы жә не артқ ы қ абырғ ада (“целующиеся язвы”) жә не басынан тыс жара болады.

Клиникасы. Жас, орта жастағ ы адамдар, кө біне ер адамдар ауырады. Ауырсыну эпигастрий аймағ ында, ас қ абылдағ анғ а байланысты.

Ауырсыну ритмі: аштық -ауырсыну-ас қ абылдау-жең ілдік-аштық -ауырсыну. Қ ұ су жең ілдік ә келеді. Ренгенологиялық зерттеуде “рельефнишаны” кө руге болады.

Дифференциальды диагноз: 12 елі ішек жара ауруының клиникасында ауырсыну оң жақ қ абырғ а астында ұ стама болса, ө т-тас ауруымен, холециститпен салыстырады. Жара ауруы кезінде ауру мезгілге байланысты асқ ынады, қ ұ судан соң ауырсыну басылады, пальпация жасағ анда оң тү зу бұ лшық ет аумағ ы ауырса, ө т-тас ауруында оң жақ қ абырғ а асты ауырсынады.
Созылмалы панкреатитпен салыстырмалы диагноз жасау керек, ауырсыну іштің жоғ арғ ы бө лігінде, ас қ абылдаудан соң болады, қ ұ судан соң жең ілдік жоқ, ауырсыну иррадиация береді.

Жара ауруының емі:

Консервативті ем - қ ышқ ыл ө ндіруді тежеуші, антацит, седативті, шырышты қ абаттың қ орғ аныс қ ызметін жақ сартатын заттар. Консервативті ем ә сері болмаса, оперативті ем қ олданылады. Ваготомия жә не дистальді асқ азан резекциясы жасалады. Асқ азан резекциясы кезінде гастрин ө ндіретін антральді бө лімді алып тастайды, Билирот І ә дісін қ олданады. Бағ аналық Ваготомия, селективті асқ азан Ваготомиясы, проксимальді селективті Ваготомия, Джадду бойынша пилоропластика, Жабулэ бойынша гатродуоденостомия, Финей бойынша пилоропластика, гастроеюностомия жасалады.

12 3 4 Следующая ⇒