Банктің жалпы барлық операциялары белгілі бір табыс немесе шығын әкеледі. Мысалы, активті операциялары табыс көзі болса, пассивті операциялары бұл шығын көзі. Оның ішінде несиелік операциялар жоғ

Банктің жалпы барлық операциялары белгілі бір табыс немесе шығ ын ә келеді. Мысалы, активті операциялары табыс кө зі болса, пассивті операциялары бұ л шығ ын кө зі. Оның ішінде несиелік операциялар жоғ ары тә укелді актвиті операция болғ анымен, жоғ ары табысты операция болып саналады. Сондық тан несие тә уекелінің мониторингі табыстың тұ рақ ты болуына ық пал етеді.

Енді банктің клиенттік базасына кө рсеткен қ ызмет кө леміне келетін болсақ, оны тө мендегі кестеден кө руге болады.

Несиелендіру қ ызметін ұ сына отырып, банк қ аржы ресурстарын тиімді пайдаланатын экономикалық субъектілердің пайдасына қ арай қ айта бө леді. Банк несиелендірудің басқ а формасынан айырмашылығ ы, біріншіден, қ атал тү рде белгілі мақ сатқ а беріледі, екіншіден қ атал тү рде белгілі мақ сатқ а беріледі. Банктер осыдан несиелендірудің қ ажеттілігінің сапасынан экономикалық дамыту жылдамдатады немесе баяулатады.

Банк қ ызметінде шағ ын кә сіпкерлікті несиелендіру қ ызметі мен басқ а қ аржы институтарындағ ы шағ ын кә сіпкерлікті қ аржыландырудың арасында айырмашылық тар бар. Банктік несие ұ сынысы ө ә рқ ашан несие алушы мен несие беруші процессі болып табылады. Осының негізінде шаруа қ ожалық тарының бағ алы қ ағ азды сатып алуына инвесторларғ а осы қ ұ нды қ ағ аздардың ашық жариялауын ұ сынады.

Шаруа қ ожалық тарының қ ұ нды қ ағ аздарды сатып алуы негізінде инвесторларғ а осы қ ұ нды қ ағ азды ашық жариялау ұ сынысы эмитентерге жалпы информацияны жариялауы жатады. Қ ұ нды қ ағ аздарды иемденген инвестор – эмитентердің компаниясының қ ызметін бақ ылай алмайды немесе оғ ан шара қ олдана алмайды. Несие алышының алғ а қ ойғ ан мақ сатын жоспарланғ ан проектіні іске асыруғ а қ ызмет етеді.

Ә рине, несие беруші несиені тиімді пайдалануын қ адағ алауғ а мү мкіндігі бар.

Соның салдарынан, несиемен айналысатын банктер эмитенттердің қ ызметіне нақ ты бақ ылауын, ө зінің салғ ан ликвидтілігінің тө мендеуін қ адағ алайды. Негізінен ұ зақ мерзімді несиелендіру жоғ арғ ы сұ раныста болуына байланысты экономикалық субъектерге береді, бұ л банк қ аражатын ұ зақ мерзімде айналымда болуына байланысты қ аржы кө здерін кө бейтеді.

Шағ ын кә сіпкерлік кызметінің негізгі 3 этапы бар: ө ндірістік қ ұ ралдармен қ амтамасыз ету; қ ызмет жә не товар ө ндірісі, қ ызмет пен товардың нарық қ а ө теуі. Осы жағ дайлармен банк жү йесі шағ ын кә сіпкерлік қ ызметіне ә р этаптың тиімділігін, кә сіпорынның стратегиялық жә не тактикалық есеппен ә сер ететін ә дісін ұ сынады.

Мысалғ а, банк мү ліктік операцияның шағ ын кә сіпкерлік қ ызметін жақ сартуғ ы бірінші этапы, кә сіпорынғ а мақ сатталғ ан несиені екінші этапы, ал сатылатын вексельдердің ө тімділігін қ амтамасыз ететін шағ ын кә сіпкерлік қ ызметіне ү шінші этапы ұ сынады.

Несиелендіру – шағ ын кә сіпкерлік қ ызметін жақ сарта отырып банк шағ ын кә сіпкерлікке белгілі мерзімге қ аржы қ орларын ұ сына отырып ық палын тигізеді.

Осы жағ дайда банк ұ сынылғ ан несие ү шін сыйақ ы ретінде пайыз кө лемін ақ ылдасады, шағ ын кә сіпкерлік несиені толық тө лей алмауы жә не несиені қ олданғ аны ү шін пайыз сомасын тө лей алмауы банктің қ ауіптілігі болып табылады.

Сондық тан несие беруде банк шағ ын кә сіпкерліктің қ ызметі жайлы ақ параттарды, мә ліметтерді іздестіргені жө н.

Егер осындай мү мкіндіктер банкте жоқ болса жә не қ ауіптілікті бағ алау ү шін мә ліметтер жеткіліксіз болса, онда банк несиені қ амтамасыз ету талабын, мысалғ а жылжымайтын мү лікті кепілдікке қ оюғ а талап етеді.

Алайда несиелендіру шарты ә р елде жә не ә рбір несие жағ дайында қ олданылады.

Несие алушы мен банк арасындағ ы қ атынас екі жақ тық да мә ліметті ассиметриялық бө ліп беру негізімен сипатталады. Несие беруде екі жақ та осы мә селені ө з қ ызметіне ың ғ айлы жолмен шешеді, несие алушы банкке тө леу қ абілеттілігін анық тау ү шін кепілдікке ө зінің қ ажетті мә ліметтерін ұ сынады.

Ақ параттарды айырбастау арқ ылы банк несие беру жолдарын қ арастырады. Алайда шағ ын кә сіпкерлік қ ажетті ақ парат кө здерін немесе банк кепілдігін ұ сына алмайды, бұ л жағ дайда дә стү рлі несиелендіру технологиясын қ олдануғ а мү мкіншілігі болмайды, сондық тан шағ ын кә сіпкерллікті жиі жағ дайда несиелендіруден бас тартады.

Ә р банк несие алушы шағ ын кә сіпкерлікке ө з талаптарын ұ сынады. Алайда берілген несиені клиент бизнесін дамыту мақ сатына қ олданылуы қ аралады: алынғ ан қ ұ рал-жабдық тар, негізгі қ орлар, ө ндіріс ү шін арқ алғ ан шығ ын материалдары, жылжымайтын мү лікті сатып алу, айналым қ ұ ралдарын сатып алу, жарнамалық компаниядан ө ткізуі, қ ұ рылыс жә не ремонт жұ мыстарын жү ргізуі қ аралады.

Европалық банктің қ айта қ ұ рылғ ан жә не проектерді қ аржыландыру дамытуы несиелендіру бағ дарлмасы шегінде қ арастырылғ ан, ә детте бұ л несиелендірудің жаң а немесе бұ рынырақ қ ұ рылғ ан кә сіпорындар ү шін қ арастырылғ ан. Бұ л жағ дайда кә сіпорынның ө зіндік қ ұ ралдары жалпы кө лемі 30% кем болмауы керек.

Сонымен қ атар кө рсетілген бағ дарламада несиелер ойын бизнесінде ө неркә сібін қ аржыландыруда, ә скери бө лмешелерде, сонымен қ атар қ оршағ ан ортағ а зиян келтіретін ө неркә сіптерде қ олданылмайды.

Осы классификацияны қ олдану процесіне байланысты тө рт стадиядан қ ұ ралғ ан қ ысқ а мерзімді несиелендіру. Бағ дарламалау, ұ сыну, қ олдану жә не банк несиесін пайзбен ө теу. Несие бағ дарламасы несиелік қ атынастар перспективасын анық тауғ а жә не кә сіпорынның несие қ орларымен дамытуын қ амтамасыз ету ү шін жә не кә сіпрындық қ ызметті стимулдауын анық тауғ а мү мкіндік береді.

Ұ сынылғ ан несие кө лемінің есебі экономикалық болжауларды қ айта ө ндеуге жә не кә сіпорынның ә леуметтік дамуына байланысты. Болжау-жоспары нарық щаруашылығ ының механизімінің қ ұ рама бө лігі жә не халық тұ тынатын тауарлардың жә не де ө ндірістік жетіспейтін қ ұ ралдарының сұ ранысын қ анағ аттандыру негізінде мә ні ө те зор болып табылады.

Қ ажетті несие жолын ашу кә сіпорын банкпен несие келісім –шартын қ ұ ру керек.

Келісім шарт 1 тоқ санғ а, бір жылғ а немесе ссуданың жеке тү ріне қ ұ рылады. Келісім-шартта ссуда берілудің негізгі шарттары қ арастырылады, пайыз кө лемі жә не мерзімі қ оса есептеледі.

Шағ ын кә сіпорын объектілері ү шін несие беруге байланысты тә уекелділікті есепке ала отырып несие беру шартында қ андай да бір мү лікті кепілдікке қ оюды талап етеді: жылжымалы жә не жылжымайтын мү лік, алынатын қ ұ рал-жабдық тар, тауарлар, қ ұ нды қ ағ аздар, мү ліктер.

Шағ ын кә іпкерлік бизнес спецификасының кү ші фирманың офисінде орналасқ н ө ндірістік қ ұ рал-жабдық тар жә не мебельдер, компьютер техникасы, қ оймадағ ы тауар қ орлары кепілдікке алынады. Сонымен қ атар несие алушы мен несие беруші пайда тү сіру кездерінің жағ дайын ұ мытпағ ан жө н. Бұ л жағ дайда пайыз кө лемін қ ұ растыру қ ажетті тү рде есептеледі.

Қ орытынды

Есеп беру жұ мысының нә тижелері бойынша келесідей қ орытындыларғ а келуге болады: «ВТБ банк» АҚ -тұ рақ ты экономикалық ө суге, отандық эконономиканың басекеге қ абілеттілігін нығ айтуғ а, банктік секторды одан ә рі дамытуғ а жә не онының халық аралық қ аржы нарығ ына интеграциялауына қ ол жеткізу ү шін қ олайлы макроэкономикалық жағ дай туғ ызады.

«ВТБ банк» АҚ - Қ азақ станның жү йе қ ұ рушы банкі, ТМД елдеріндегі банк желісін қ ұ руда лидер болып табылады. «ВТБ банк» АҚ активтерімен меншікті капиталы бойынша Қ азақ стандағ ы екінші дең гейдегі банктер арасында кө шбасшылар қ атарына бекем орнық ты.

«ВТБ банк» АҚ жұ мысының басты бағ ыты - Қ азақ стандағ ы ә ртү рлі саладағ ы заң ды тұ лғ аларғ а (шаруашылық субъектілерге) қ ызмет кө рсету. Банк клиенттеріне қ ызметтің бірнеше тү рлерін ұ сынады.

Қ аржыландыруларды тө мендету. Банк кешендік несиелендірудің ә ртү рлі сұ лбаларын пайдалана отырып, клиенттердің пайыздық шығ ындарын тиімді жұ мсауғ а ық пал етеді.

Пайыздық мө лшерлемелерді тө мендету мү мкіндігі. Несие операциялары бойынша мө лшерлемелер рыноктық конъюнктурадағ ы ө згерістерге сә йкес белгіленеді жә не тү зетіледі, сондай-ақ мө лшерлемелер банк пен клиенттер арасындағ ы ынтымақ тастық тың ұ лғ аюына қ арай тө мендетілуі мү мкін.

Несиелік ө тініштер жедел тү рде қ аралады. Банк қ ызмет кө рсету сапасын жақ сарту ү шін барлық мү мкіндіктерді қ арастырады, осының нә тижесінде жобаны сараптау жұ мыстары тез арада жү зеге асырылады.

Мү нда жоғ арыда атап ө ткендей банк негізінен жеке компанияларды; яғ ни шаруашылық субъектілерді несиеленірумен айналысады. Оның ішінде жеке компанияларғ а берілген несиелердің жалпы жиындағ ы ү лесі 80 пайыздан астам екендігін байқ ауғ а болдаы. Сонымен қ атар банк жеке тұ лғ аларғ а несие беруді екінші орынғ а қ оятынын байқ ауғ а болады.

Банктің несие операцияларының тү рлері бойынша бағ а беретін болсақ, банктің беретін несиелернің ішінде қ аржы лизингі, овердрафт, факторинг, жай вексельдер сияқ ты дә стү рлі емес операциялар сирек кездеседі. Сондай-ақ аталмыш дә стү рлі емес несиелендіру формаларының кему тенденциясы байқ алады. Бұ л салада банктің несие операцияларын диверсификациялау ұ сынылады.

«ВТБ банк» АҚ несие операцияларын экономика салаларына байланысты жіктеуді қ арастырайық . Мұ нда банктің берген несиелері негізінен кө терме сауда мен жеке тұ лғ аларғ а беріледі екен. Мұ нда кө терме саудағ а берілген несиелердің ү лесі ө ткен жылмен салыстырғ анда шамалы кеміген, ал жеке тұ лғ аларғ а берілген нсиелердің кө лемі біршама ө сіп отыр. Сонымен қ атар банктің басымдық танытатын салалары ретінде жол қ ұ рылыс, мұ най жә не газ, ауыл шаруашылғ ы, тү рғ ын-ү й қ ұ рылыс мен тамақ ө неркә сібін айтуғ а болады. Бұ л слаларғ а да қ омақ ты қ аржы бө лінген.

Банк – бұ л ақ ша ресурстарымен тікелей операция жү ргізетін коммерциялық ұ йым. Бұ л ұ йымда міндетті тү рде автоматтандырылғ ан ақ параттық жү йе қ ызмет атқ арады. Осы жү йе негізінде есептеулер дә л ә рі жылдамдатылғ ан тү рде жү ргізіледі.

2010 жылдың қ орытындысы бойынша ВТБ банкі Қ Р банк секторында жетекші орында келе жатыр: Актив мө лшері бойынша – 3 орынды (1 994 млрд. тең ге немесе 13 519 млн. АҚ Ш долларын), заң ды тұ лғ алардың депозиттік портфелінің мө лшері бойынша 4 орынды (419 млрд. тең ге немесе 2 841 млн. АҚ Ш доллары) жә не жеке тұ лғ алардың депозиттік портфелі бойынша (255 млрд. тең ге немесе 1 726 млн. АҚ Ш доллары) иеленді. 2011 жылдың 1 қ аң тарына дейінгі Банктің жалпы депозиттік портфелінің жағ дайы 2010 жылғ ы 1 қ аң тарына қ арағ анда 14, 6%-ғ а кө бейіп, 674 млрд. тең гені қ ұ рады.
Банктің депозиттік портфелінің ө згерісі тұ рақ ты ө суімен сипатталып, банкке деген халық тың сенімінің ө суін байқ атады. Жеке жә не заң ды тұ лғ алардың салымдарын депозиттік базағ а тарту арқ ылы жә не ішкі нарық қ а Банктің қ орлық стратегиясы бағ ытталды. 2010 жылдың қ орытындысы бойынша Банк саудадағ ы халық тың шұ ғ ыл салымдарының 11, 4 пайызына ие болса, ал 2010 жылдың басында аталмыш сегментте Банктің ү лесі бар-жоғ ы 8 пайызды ғ ана қ ұ рағ ан еді. Сондай-ақ, нарық бойынша халық тың салым мө лшері жалпы алғ анда тек 16 пайызғ а кө бейген кезде, ВТБ Банкінде бө лшектік депозит базасының артуы (+62, 2%) байқ алғ ан болатын.

Банктің қ аржы нә тижелерінің кө рсеткіштерін талдау арқ ылы қ орытындылай келе мынадай тұ жырым жасауғ а болады. Банк халық аралық сауда операцияларын қ азіргі заманғ а сай қ ұ ралдарды, яғ ни қ ұ жаттық инкассо, аккредитивтер мен кепілдіктерді қ олдана отырып жү зеге асырды, сондай-ақ форфейтингтік жә не факторингтік операцияларды жү ргізді. Алыс шет елдердің банктерімен тиімді корреспонденттік қ атынастарды қ алыптастырып жә не ұ стау, халық аралық есеп айырысулар мен қ ұ жаттық операцияларды сапалы жү ргізу банк қ ызметінің басты приоритетті бағ ыттарының бірі болып табылады. Банкпен ө ң делген стратегия шең берінде саудалық қ аржыландыру банк қ ызметінің бағ ыты ретінде қ абылданды.

⇐ Предыдущая 1 2 3 4 5 678 Следующая ⇒