2.2. ВТБ банктің несиелік қызметін талдау

2) «Любимая кредиттік желісі» жылжымайтын мү лік кепіліне кез келген мақ саттарғ а тұ тынушылық кредиттеудің сан тү рлілігі. Бірақ та бір рет қ ана алынып, ө телетін қ арапайым тұ тынушылық кредитпен салыстырғ анда, «Любимая кредиттік желісі» револьверлі қ ағ ида бойынша жұ мыс істейді: заёмшығ а ұ зақ мерзімге кредиттік лимит белгіленеді, оның аясында кез келген соманы шексіз рет алуғ а жә не ө теуге болады.

«Любимая кредиттік желісінің » артық шылық тары:

Ресімдеудің қ олайлылығ ы - кредиттік желіні ашуғ а арналғ ан қ ұ жаттарды бір рет қ ана ұ сыну керек. Белгіленген лимит аясындағ ы барлық келесі транштар бірнеше кү н ішінде қ арапайым сұ лба бойынша беріледі. Бұ л ақ шаны кез келген қ олайлы уақ ытта алуғ а болады, бірақ та кредиттік желіге қ ол жеткізу кезең і аяқ талмағ ан болуы тиіс.

Жаң ғ ыртылуы - заемшының ө з тілегі бойынша таң дай алатын опцияларының бірі. Жаң ғ ыртылатын кредиттік желі мынаны тү сіндіреді, яғ ни заемшының банкке тө леуі тиіс кредит бойынша сомалары бастапқ ы лимитті қ алпына келтіреді, жә не оларды қ айта-қ айта пайдалануғ а болады. Жаң ғ ыртылмайтын кредиттік желі бойынша бастапқ ы лимит ә рбір жаң а транш сомасына азаяды.

Кредиттеудің ұ зақ мерзімі -Кредиттік желі заемшы зейнеткерлік жасқ а жеткенге дейін 12 айдан басталатын мерзімге белгіленуі мү мкін. Бұ л кредиттік ресурстарды сізге қ аншалық ты ұ зақ қ олайлы уақ ытқ а пайдалануғ а мү мкіндік береді.

Кредит мө лшері кепілдің бағ аланғ ан қ ұ нымен ғ ана шектелген - «Любимая кредиттік желісі» аясында сіз Қ Р аймағ ына, кредитті қ амтамасыз ету тү ріне жә не заемшының санатына байланысты, кепілзаттың бағ аланғ ан қ ұ нының 75%-на дейінгі сомағ а кредит ала аласыз. Бұ л кредиттеу бойынша негізгі талаптарды атап ө тетін болсақ, Тиімді ставка мө лшері 15%-дан (жеке-жеке есептеледі), кредиттеу мерзімі 12 ай, транш/желі мө лшері 75 000 тең ге/500 АҚ Ш доллары немесе кепіл қ ұ нының 75%-ы (Қ Р аймағ ына, қ амтамасыз ету тү ріне жә не заемшы санатына байланысты), Қ амтамасыз ету - жылжымайтын мү лік – тұ рғ ын ү й (пә тер, ү й) жә не коммерциялық (дү кендер, дә ріханалар жә не т. б. ), бастапқ ы жарна талап етілмейді, табысты растау толық /жанама растау формасында жү ргізіледі, ө тінімді қ арастыру мерзімі 3 кү ннен бастап, Сақ тандыру егер заемшының жасы 50 жастан асса немесе 1-ші немесе2-ші тә уекел топтарына жататын болса, ө теу тә ртібі ай сайын, аннуитет немесе тең ү лестермен мерзімінен бұ рын ө теу айыппұ лсыз жү зеге асырылады.

3) Автокредиттеу ВТБ Банкінен жаң а, жең ілдетілген ережелер бойынша автокредит алуғ а мү мкіндік бар. 15%-дан басталатын бастапқ ы жарна, қ ұ жаттардың шағ ын топтамасы, кредит бойынша ү здік ставка, кредит мерзімі – 5 жылғ а дейін, айыппұ лсыз кредитті мерзімінен бұ рын ө теу, филиалдардың кең желісі жә не Сіздің жү ргізушілік ө тілің ізге ешқ андай талаптарсыз – мұ ның барлығ ы ВТБ-ның автокредиттері. Біз ө з клиенттерімізге ү здік жағ дайларды ұ сынамыз, келің іздер!

5) Ә мбебап факультет Ө зің із армандағ ан білімді алғ ың ыз келеді ме? ВТБ Банкі Сіздің тілектерің ізді жү зеге асыруғ а мү мкіндік береді! Сіз «Ә мбебап факультет» бағ дарламасы арқ ылы «Бакалавр», «Маман» жә не «Магистр» бағ дарламалары бойынша Қ азақ станның жә не алыс шетелдің кез келген аттестацияланғ ан ЖОО-да білім ала аласыз.

Жедел желі ВТБ Банкі жедел кредиттеудің ә р алуан бағ дарламаларын ұ сынады, олар жаң а жиһ азды немесе тұ рмыстық техниканы сатып алуғ а, ЖОО-дағ ы оқ у ақ ысын тө леуге, шетелде демалуғ а, салтанатты жиындарды жә не тағ ы басқ аларды жү зеге асыруғ а мү мкіндік береді.

2. 2. ВТБ банктің несиелік қ ызметін талдау

Ұ лттық банктің мә ліметіне сү йене отырып, 2010 жылы Қ азақ станда екінші дең гейдегі банктердің несие портфелі біршама «тарылды» деп айтуғ а болады.

Мә селен, 2010 жылы банк жү йесінің несие портфелі 6, 0%-ғ а жуық немесе 572, 9 млрд. тең геге қ ысқ арып, абсолюттік мө лшерде 9065, 9 млрд. тең гені қ ұ рағ ан. Сонымен қ атар, егер баланстан есептен шығ арылғ ан кредиттерді есептемегенде біріктірілген несие портфелін қ арастыратын болсақ, ол 2, 5% немесе 247, 58 млрд. тең геге ө скен.

Бұ л ретте, егер несие портфелінің серпінін қ арастыратын болсақ, онда 2010 жылы несие портфелі 4, 3% немесе 306, 7 млрд. тең геге ө сті. Банктер бойынша несие портфелінің ө суіне айтарлық тай ү лес «Сбербанк» АҚ ЕБ - 83, 12%, «HSBC Қ азақ стан» АҚ ЕБ - 28, 98%, «Еуразия банкі» АҚ - 20, 68%, «Цеснабанк» АҚ - 15, 04%, «KaspiБанк»

АҚ - 15, 0%, «Альянс Банк» АҚ жә не «ЦентрКредит Банкі» АҚ - тиісінше 8, 03% жә не 7, 6% кө лемінде байқ алды.

Қ арқ ынды экономикалық ө су жә не кредиттік экспансия кезең дерінде жинақ талғ ан тә уекелдерді іске асыру бү кіл 2010 жыл бойы жалғ асты, бұ л, ө з кезегінде қ азақ стандық екінші дең гейдегі банктердің несие портфелінің сапасында кө рініс тапты. Мә селен, 2010 жылы ақ ы тө леу мерзімі 90 кү ннен астам кешіктірілген кредиттер 113, 0 млрд. тең геге ө сіп, 2153, 3 млрд. тең ге болды, бұ л банктердің жиынтық несие портфелінің 23, 7%-ын қ ұ райды. Мә селен, егер ө ткен жылдар банктердің кө бінесе кредиттік тә уекелді толық емес материалдандыруына шығ ындарды тануғ а деген ө те тө мен ниетімен сипатталса, 2010 жыл бойы банктер несие портфелі тө мен сапасының олардың қ ызметінің негізгі ө лшемдеріне кү шейген қ ысымы салдарынан шығ ындарды тануғ а мә жбү р болды. Бұ л ретте, талдау кө рсетіп отырғ андай, қ айта қ ұ рылымдау ү дерісіндегі банктер басым тү рде кредиттерді баланстан тыс айтарлық тай есептен шығ арды. «ВТБ Банк» АҚ бойынша ақ ы тө леу мерзімі 90 кү ннен астам кредиттер талданып отырғ ан кезең де айтарлық тай немесе 94, 0 млрд. тең геге баланстан есептен шығ арылғ ан кредиттердің бір мезгілде 10, 5 есеге жуық едә уір ұ лғ аюы кезінде тө мендеді, олар 2011 жылғ ы 1 қ аң тардағ ы жағ дай бойынша абсолюттік кө рсетуде 788, 7 млрд. тең ге немесе оның жиынтық несие портфелінен 48, 0% қ ұ рады. «БТАБанк» АҚ -мен қ атар баланстан есептен шығ арылғ ан кредиттердің айтарлық тай ө суі «АльянсБанк» АҚ, «Темірбанк» АҚ жә не «Нұ рбанк» АҚ бойынша тіркелді.

Соғ ан қ арамастан, мемлекеттің жалпы жү йелік тұ рақ тандыру шаралары банктік кредиттеудің ұ лғ аюына ық пал етуін жалғ астыруда. Мә селен, ағ ымдағ ы жылдың басынан бастап екінші дең гейдегі банктердің жиынтық несие портфелі 61, 3 млрд. тең геге ө сіп, 2011 жылғ ы 1 сә уірде 9 127, 2 млрд. тең ге болды.

Сонымен қ атар, банктер жеке тұ лғ аларғ а қ арағ анда корпоративтік секторғ а кредиттер беруге (59, 7 млрд. тең ге) барынша белсенді екендігін атап ө ткен жө н. Экономика салаларын кредиттеу қ ұ рылымында кө лік - 8, 1%, қ ұ рылыс - 4, 3%, жеке қ ызмет - 2, 2%, сондай-ақ ө неркә сіп - 2, 1% сияқ ты салалар бойынша айтарлық тай ө су тіркелді. Бұ л ретте, экономика салаларын кредиттеу серпініне қ арай ең кө п кредиттік тә уекел ауыл шаруашылығ ы (7, 4%) жә не ө ндірістік емес (-3, 3%) салаларда сақ талуда.

Осылайша, тұ тастай алғ анда кредиттік портфельдің тө мен сапасына жә не ағ ымдағ ы банк шығ ындарының ұ лғ аюына қ арамастан банктердің экономикада қ алыптасқ ан жағ дайларғ а барабар кредиттік белсенділікті тоқ татпағ анын жә не оны қ олдағ андарын жә не, тұ тастай алғ анда, банк жү йесі несие портфелінің серпіні тұ рақ ты оң сипатта болғ андығ ын талдау кө рсетіп отыр. Сонымен бірге, банк активтерінің сапасын жақ сарту бойынша бұ дан кейінгі шараларды жү зеге асыру жә не экономиканы индустрияландыру жө ніндегі міндеттерді тиімді іске асыру экономиканы кредиттік ресурстармен жан-жақ ты қ амтамасыз етуді қ алпына келтіруге ық пал етуі тиіс.

2009 жылдың қ ұ ркү йек айына дейін ВТБ Банктің несие портфелінің 87%-ын бірлескен кә сіпкерлік, 21%-ын ШОК, 17%-ын бө лшек кә сіпкерлік иеленіп келді. Негізгі несие кө лемі бірлескен кә сіпкерлік ү лесінде болды. Осы кезден бастап банктің бизнес-стратегиясы жан-жақ тылық ты жә не ішкі рынокқ а мақ саттылық ты сақ талды да, 2014 жылғ а қ арай несие портфелі қ ұ рамының 50 пайызын бірлескен кә сіпкерлік, 30 пайызын шағ ын жә не орта кә сіпкерлік жә не 20 пайызды бө лшек кә сіпкерлік иеленетін болады, деп атап ө тті ол.

2011 жылдың қ азан айындағ ы ВТБ банктің жалпы кридеттері 2060, 812542 млрд тең гені қ ұ райды, ол жалпы банк жү йесі бойынша жиынында кредиттерінің 20, 41%-ын қ ұ рап, " Казкоммерцбанк" АҚ кейінгі 2 орынды алып отыр.

Кредиттердің сапасын кө рсететін негізгі кө рсеткіштерінің бірі – жалпы кредиттер жиынындағ ы мерзімі ө ткен тө лемдері бар кредиттер ү лесі болып табылады. Неғ ұ рлым осындай кредиттердің ү лесі тө мен болғ ан сайын, соғ ұ рлым банктің несиелік портфелі тұ рақ ты, сенімді деп толық айтуғ а негіз бар. «ВТБ» АҚ –ның жалпы кридиттер жиынының, мерзімі ө ткен тө лемдері бар кредиттер сомасы 1567, 470949 млрд тең гені қ ұ райды. Бұ л жалпы несиелік портфельдің 76, 06%-ы қ ұ райды. Бұ л жағ дай несиелік портфельдің сапасына кү мә н тудырады. Бұ л кө рсеткішті алдың ғ ы жылдармен салыстырытын болсақ 2009 жылдың қ азанына егер мерзімі ө ткен тө лемдері бар кредиттер жалпы кредиттер жиынындағ ы 31%-ын қ ұ раса, 2010 жылдың қ азанына бұ л кө рсеткіш 50%-ғ а дейін жетті. Яғ ни бұ л кө рсеткіштің жылдан жылғ а ұ лғ айғ аның, банктің несиелік партфелінің жылдан жылғ а сапасының тө мендегенің байқ ауғ а мымкіндік береді. Ал банктегі қ алыптасқ ан провизиялар жиынтығ ы 1313 млрд тең гені немесе барлық кредиттің 63%-ын қ ұ райды.

Кредиттердің қ ұ рамындағ ы жұ мыс істемейтін кредиттердің жалпы сомасы 1 594, 28 млрд тең ге немесе барлық кредиттер ү лесінің 77, 36% - ын қ ұ райды. Жалпы, ВТБ банкі жұ мыс істемейтін кредиттердің ү лесі бойынша екінші дең гейлі банктердің ішінде 1 –ші орынды алады. (1- қ осымща)

Несиелік партфельдің жалпы сапасын бағ алау ү шін негізінен, кредиттерді

- Стандартты

- Кү мә нді

- Ү мітсіз

деп бө лу жү зеге асырылады. Кү мә нді кредиттер ә рі қ арай 1-санаттағ ы, 2-санаттағ ы, 3-санаттағ ы, 4-санаттағ ы жә не 5-санаттағ ы кү мә нді кредиттер деп бө лінеді. Енді осы кө рсеткіштер бойынша ВТБ банктің 2011 жылдың қ азанындағ ы несиелін портфелін талдайық. (2-қ осымша)

Жалпы, несиелік портфелінің стандартты кредиттерінің сомасы 138939750 мың тең гені қ ұ райды, бұ л жалпы банк жү йесіндегі стандартты кредиттер бойынша 9 –ші орынды алады. ВТБ банкінде стандартты кредиттер бойынша провизиялар қ алыптастырылмағ ан. Келесі кредиттер тобы кү мінді кредиттердің жалпы сомасы 929971745 мың тең гені қ ұ райды, ал ол бойынша қ алыптастырылғ ан провизиялар сомасы 322243161 мың тең ге. Кү мә нді кредиттердің ішінде: 1-санаттағ ы кү мә нділер 225939995 мың тең гені, 2-санаттағ ы кү мә нділер 58361992 мың тең гені, 3-санаттағ ы кү мә нділер 22308281 мың тең гені, 4-санаттағ ы кү мә нділер 12399606 мың тең ге жә не 5-санаттағ ы кү мә нді кредиттер 610961871 мың тең гені қ ұ райды. Енді осы кө рсеткіштердің жалпы кү мә нді кредиттердің ішіндегі ү лесін анық тайық.

- 1-санаттағ ы кү мә нділер 24%;

- 2-санаттағ ы кү мә нділер 6%

- 3-санаттағ ы кү мә нділер 2%

- 4-санаттағ ы кү мә нділер 1%

- 5-санаттағ ы кү мә нділер 66%

5-санаттағ ы кү мә нді кредиттер ең кө п 66%-ды қ ұ райды, бұ л санаттағ ы кредиттер ү шін де қ алыптастырылғ ан провизиялардың сомасы да ең жоғ ары (610961871 мың тең ге), ал ең тө менгі орынды 4-санаттағ ы кү мә нді кредиттер алады.

ВТБ банктегі ү мітсіз кридеттер де жоқ емес, олардың жалпы сомасы 991299263 мың тең ге жә не жалпы банк жү йесіндегі ү мітсіз кредиттер кө лемі бойынша 1 –ші орынды алады.

2011 жылдың Қ азақ стан банк секторларындағ ы несиелік портфель сапасының тө мендігі мен несие берудің тұ ралау процестері ө зекті мә селелердің бірі болып отыр. ВТБ банкінің несиелік қ ызметін талдау барысында, осы банктің да жағ дайы мә з емес екенің байқ ауғ а болады. Келесі жылы банк секторының дамуына кері ә сер ететін шешілмеген ө зекті мә селелер қ атарына несиелік портфель сапасының тө мендігі мен банктік несие берудің тұ ралау процестерін жатқ ызу қ ажет. Осы мә селелер негізінен капиталғ а қ ысым тү сіру салдарынан, банк секторының кірістік кө рсеткіштері тө мендееп отыр. Басталғ ан жылы банктер реттеушімен бірлесе отырып, екінші дең гейлі банктер баласында жұ мыс істемейтін активтер ү лесін азайтуды жалғ астыруы қ ажет.

Қ ызмет кө рсетуге жұ мсалмайтын несиелер қ ұ рамын қ айта қ арау бойынша іс-шаралар кешенін ө ткізу оның шешімі болуы мү мкін. Соның қ атарында ХВҚ ұ сынғ ан жү йелік банктер активтері сапасын келешектік диагностикалық бағ алау, банкроттық ережелерін нығ айту, кепілдік қ амтамасыз етуді ө ндіріп алу, сондай-ақ салық тық кодексті қ алыптастыру енгізу де жатады. Қ азіргі кезде Қ Р Салық кодексінің провизияны қ айта қ алыптастырудан тү скен табысқ а салық салу бө ліміне ө згерістер енгізу туралы заң жобасы жасалуда. Яғ ни провизия қ айта қ алыптастырудан тү скен банктердің кірісі қ арыздарды ө шіру кезінде салық салынбайтын болады, ол шешімсіз несиелерді ө шіру процесін белсендіруге мү мкіндік береді.

Ендігі жерде банктердің несиелеуін ынталандыруда меншік қ ұ рылымы мен қ аржылық тү сімі айғ ақ ты қ арызгерлер, сонымен қ атар болашағ ы бар бизнестерге қ арай бағ ыттау арқ ылы реттеледі. Бұ л банктердің ө зінің негізгі қ ызметі – қ аржылық делдалдық, яғ ни, экономика субъектілерін белсенді жә не ү здіксіз несиелеумен қ амтамасыз етуге мү мкіндік беретін болады.

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 Следующая ⇒