|
|||
Сыбайлас жемқорлық: оны қалай жеңуге болады және мүмкін бе?Бү гінгі кү ннің ең ө зекті мә селелерінің бірі-сыбайлас жемқ орлық пен кү ресу. Cыбайлас жемқ орлық ә лемнің кез келген елінде, оның ішінде, Қ азақ станда да, ә леуметтік қ ұ былыс ретінде ө мірін жалғ астырып келеді. Жемқ орлық ә леуметтік-экономикалық даму ү дерісін, нарық тық экономиканың қ ұ рылуын, инвестициялар тарту процесін тежейді. Демократиялық мемлекеттің саяси жә не қ оғ амдық институттарына кері ә серін тигізеді, елдің болашақ дамуына елеулі қ ауіп тө ндіреді.
- Тоқ саныншы жылдардың басында ә рбір мемлекет ө з экономикасын жаң адан қ ұ рды. Себебі Кең ес ү кіметі келмеске кетті, жас мемлекеттің алдына ү лкен міндеттер болды. Бірақ, кө пшілік либералды экономиканың заң дылығ ын, инвестицияның игілігін, жекешелендіруді жайын бірден сезіне алмады. Дү рмекке ілескен халық ең бек нарығ ына жол тартудың жолын қ арастырам деп тү рлі жағ дайларғ а жол ашып берді. Міне, сол кезең дерден бері елде жемқ орлық тың белең алып, пара беру, пара алу ү рдісі ө рістеді. Оның себебі неде? Себебі мемлекет жемқ орлық тың жолына тосқ ауыл қ оятын тә сілдерді іздестірмеді. Бертін келе, жемқ орлық тың жолын кесетін заң дар кү шейтілді, реформалар қ абылданып, стратегиялар жү зеге асты. Нарық тық талаптың ү десінен шығ у ү шін жемқ орлық пен кү ресті жү йелі жолғ а қ ою қ ажет еді. Қ азір қ арқ ынды қ имыл барына кө зіміз жетіп отыр. Қ ай қ оғ амда, қ ай мемлекетте болмасын жемқ орлық ты тү бегейлі жойғ ан ел жоқ. Билікте шешуші функциялары болғ андық тан сыбайластық ә рекеттердің саны артып кетті. Қ азір ө сіп келе жатқ ан ұ рпақ биік мансап, майлы қ ызметтен кө рінгісі келеді. Оғ ан жетудің жолын пара беру деп тү сінеді. Ө кінішке орай, елде осындай қ асаң пікір қ алыптасып алғ ан. Осы кө зқ арасты ө згерту қ ажет. Ә рине, жемқ орлық жоқ деп айта алмаймын. Мең інше, сыбайластық ә рекеттерді болдырмау тек мемлекеттік органдардың, ұ лттық бюролардың немесе белгілі бір комитеттердің жұ мысы емес, ол ә рбір азаматтың міндеті болуы тиіс. Сонда ғ ана жасалғ ан жұ мыс игі нә тижесін береді. Ә рбір қ азақ стандық " мен жемқ орлық қ а қ арсымын" деп шығ уы керек. Жемқ орлық - адамның дерті секілді. Бү гінгі кү ні Елбасы Нұ рсұ лтан Назарбаевтың «Ұ лт жоспары 100 нақ ты қ адам» стратегиялық қ ұ жаты аясында бірқ атар заң намалық нормалар қ айта қ аралып, оның ішінде сыбайлас жемқ орлық пен кү рес бағ ыты жаң аша сипат алды. Ең алдымен 100 нақ ты қ адам - ол қ олданыстағ ы заң дарды жұ мыс жасату ү шін жасалғ ан стратегия. Кә сіби мемлекет қ ұ ру, мемлекеттік қ ызметшілердің этикасы мен ә дебі. Мұ ның бә рі жемқ орлық ты жоюдың нақ ты жолдарын қ арастырады.
|
|||
|