Зат есімнің гендерлік анықтамасы

Зат есімнің жынысын анық таң ыз. Зат есімнің жынысы. Зат есімнің жалпы жалғ аулары. Біз зат есімдерді іздейміз, олардың жынысын анық таймыз

Тұ қ ым - жекеше тү рде сө йлеудің ә ртү рлі бө ліктеріне тә н жә не сө здердің ү ш класқ а бө лінуінен тұ ратын, гендерлік белгілермен немесе олардың болмауымен дә стү рлі корреляциядан тұ ратын грамматикалық категория.

Орыс тілінде зат есімнің ү ш тү рі бар:

Ер (ол) Дара номинативті септіктегі еркек зат есімдерінің жалғ ауы болады -мен ше, жә не нө л (ә ке, ағ а, пышақ, ү стел, сұ ң қ ар).

Ә йел (ол) Дара номинативті жағ дайда ә йел зат есімдерінің соң ы бар - мен ше, жә не нө л (ә йел, кү туші, тү н, даң қ, шө л).

Орташа (ол) Дара номинативті жағ дайда бейтарап зат есімдердің жалғ ауы болады -о, -е (батпақ, алтын, кү н, кө л, джем).

Сө з таптары да бар жалпы, ол контекстке байланысты еркектік жә не ә йелдік формада қ олданылуы мү мкін ( зерікті, қ арындас, жылауық, ақ ылды, сараң ).

Зат есімнің гендерлік анық тамасы

Жансыз зат есімдердің ә йелдік жынысын анық тау ү шін аяқ талуы кө рінеді. Жанды зат есімдер ү шін айқ ындаушы белгі - олардың ә йел затына жататындығ ы ( қ ыз, мысық ). Соң ында ә йел жә не еркек зат есімдерін шатастырмау ү шін тексеру ү шін «ол, менікі» есімдігін ауыстыру керек. Мысалы, ә н (ол, менікі).

Зат есімдердің ер жынысы да бастауыштың аяғ ына қ арай анық талады. Жұ мсақ таң бамен аяқ талатын зат есімдердің жынысын шатастырмау ү шін тексеру ү шін «ол, менің » есімдігін де ауыстырың ыз ( дің гек, кү н).

Бейтарап зат есімдер бастауыштың жалғ аулары арқ ылы жә не «ол, менікі» есімдіктерінің орнына қ ойылуы арқ ылы анық талады ( ө ріс, терезе). -my дыбысына аяқ талатын кіріктірілген зат есімдер тобы да септік жынысқ а жататынын ескерің із ( ру, тұ қ ымжә не т. б. ). Жыныс зат есімдердің ішінде жанды зат есімдер жоқ тың қ асы, олардың саны ө те аз ( бала, болмыс, жануар).

Зат есімдердің ішінде жынысты анық тау қ иын болатын бірнеше арнайы топтар бар. Оларғ а жалпы текті зат есімдер, сондай-ақ болымсыз жә не кү рделі сө здер жатады. Жалпы жыныстағ ы зат есімдердің мағ ыналарын олардың ә йел немесе еркек жыныстағ ы жанды заттарғ а қ атыстылығ ымен салыстырың ыз. Мысалғ а, жезө кше қ ыз(ә йелдік), ақ ылды бала(еркектік). Адамдардың қ асиеттерін білдіретін жалпы есімдер ( ашкө з, надан, жылауық ) немесе лауазымы, кә сібі, қ ызметі бойынша адамдардың аты-жө ні ( сә улетші Петров - сә улетші Петров). Теріс есімдердің жынысы олардың жандылық /жансыздығ ы, нақ ты/жалпы ұ ғ ымымен байланысты екенін ескеру қ ажет. Жанды септелмейтін зат есімдер ү шін жынысты жыныс бойынша анық таң ыз (мырза, ханым). Жануарларғ а, қ ұ старғ а атау беретін зат есімдер ер (пони, кенгуру, какаду). Жансыздар ә детте бейтарап ( пальто, глушитель). Ерекшеліктер - жынысы жалпы атаулармен байланыстырылғ ан сө здер: колраби - қ ырық қ абат(ә йелдік), хинди тілі(еркектік) жә не т. б.

⇐ Предыдущая 1 2 34