1.2Мелиоративтік топырақ жағдайы

1. 2Мелиоративтік топырақ жағ дайы

Суару алқ абы	Жыл	Топырақ тың мелиоративтік жағ дайы
		тұ зданбағ ан		нашар тұ зданғ ан		орташа тұ зданғ ан		жоғ ары тұ зданғ ан
		га	%	га	%	га	%	га	%
Тү гіскен (31500 га)			44, 8		20, 6		15, 9		18, 7
			41, 6		22, 5		19, 6		16, 3
			38, 7		21, 5		25, 3		14, 5
			31, 7		9, 5		46, 0		12, 8
			27, 0		9, 3		53, 8		9, 9
Жаң ақ орғ ан-Шиелі (45600 га)			23, 5		12, 7		17, 5		46, 3
			20, 1		15, 0		35, 4		29, 5
			15, 7		23, 0		31, 9		29, 4
			7, 3		39, 0		34, 5		19, 2
			6, 5		51, 5		25, 1		16, 9
Қ ызылорда (128900 га)			25, 0		23, 7		9, 7		41, 6
			23, 3		22, 1		10, 6		44, 0
			22, 9		21, 4		11, 0		44, 7
			21, 8		20, 3		12, 8		45, 1
			19, 7		19, 1		14, 3		46, 9
Қ азалы (59450 га)			37, 8		13, 6		5, 0		43, 6
			33, 9		14, 6		9, 2		42, 3
			24, 7		15, 6		12, 1		47, 6
			7, 0		22, 3		25, 5		45, 6
			5, 0		23, 7		25, 0		46, 3

2. 3 Жоң ышқ аның суару режимін А. Н. Костяковтың графо-аналитикалық ә дісімен есептеу

Бұ л ә діс топырақ қ абатындағ ы ылғ ал балансын онкү ндік мерзімдерде анық тауына негізделген. Дақ ылдың суды тұ тынуы А. Н. Костяковтың формуласымен анық талады:

Е= К ∙ У= 100 · 50 = 4500 м³ /га (1)

мұ нда: Е - дақ ылдың суды тұ тынуы, м³ /га;

К - Дақ ылдың суды тұ тыну коэффициенті, м³ /ц

У - ө сімдіктің межелі ө німі, ц/га.

Дақ ылдың суды тұ тыну коэффициентінің мө лшері ә ртү рлі аралық та ө згеруі мү мкін, ол агротехника дең гейіне байланысты: агротехника дең гейі неғ ұ рлым жоғ ары болса, соғ ұ рлым ылғ ал ү немді жұ мсалып, суды тұ тыну коэффициентінің мә ні тө мен болады. Агротехникалық жұ мыстар дең гейі тө мен болғ ан жағ дайда суды тұ тыну коэффициентінің мә ндері жоғ ары шегіне жетеді.

Біздің есебімізде Арал қ аласында қ ауынның межелі ө німі У=100ц/га, суды тұ тыну коэффициентінің мә нін К=50 м³ /ц деп қ абылдаймыз. А. Н. Костяковтың (1) формуласы бойынша жоң ышқ аның суды тұ тынуы Е=4500м³ /га.

Қ ауынның суару анық тау ү шін алдымен топырақ тың белсенді қ абатындағ ы ылғ ал қ орының ең жоғ арғ ы жә не тө менгі мә нін тө мендегі формулалар арқ ылы анық таймыз.

W_max = 100 · γ · H · β _max 6= 100 · 1, 32 · 29, 0 = 1531 м³/га

W_min = 100 · γ · H · β _o= 100 · 1, 32 · 29, 0 · 20 = 1072 м³/га (2)

мұ нда: γ - топырақ тың кө лемдік массасы - 1, 32т/м³

Н - топырақ тың белсенді қ абаты, м

β _max - суарғ аннан кейінгі топырақ тағ ы ылғ алдылық - 29%

β _o - суарар алдындағ ы топырақ тағ ы ылғ алдылық - 0, 7 ∙ β _max

Топырақ тың белсенді қ абатындағ ы дақ ылды егу алдындағ ы ылғ ал қ оры тө мендегі формуламен анық талады:

= 0, 9 · 1531 = 1378 м³ /га (3)

мұ нда: - топырақ тың белсенді қ абатындағ ы ылғ ал қ орының ең жоғ арғ ымә ні.

Есептелген мерзімнің соң ындағ ы топырақ тағ ы ылғ ал, м³ /га			11352(1594)			1105(1622)		1180(1754)		1310(1999)	1502(2248)		1504(2308)	1908(2796)					2429
Топырақ қ а келген су, м³ /га	Суарудан келген ылғ ал						-		-				-			-	-	-	-
	Топырақ - тағ ы ылғ алдан келуу		-	-	-			-		-	-		-	-	-	-		-	150
	Жауын- -шашын											-			-				2
Дақ ыл- дың суды тұ тынуы, м³ /га																			100
Есептелген Мерзім басындағ ы топырақ тың ылғ алдылы- ғ ы, м³ /га																			2377
Топырақ тағ ы ылғ алдылық, м		Ең тө менгі мә ні						1340		1608									2412
Топырақ тағ ы ылғ алдылық, м		Ең жоғ арғ ы мә ні	1531		1531				2297	2297			2871						3445
Есепке алынғ ан топырақ қ абаты, м			0, 40	0, 40	0, 40	0, 45	0, 50	0, 50	0, 60	0, 60	0, 65	0, 70	0, 70	0, 75	0, 80	0, 80	0, 85	0, 90	0, 90
Есептеу мерзімдері			10. 04 – 20. 04	21. 04 – 30. 04	01. 05 – 10. 05	11. 05 – 20. 05	21. 05 – 31. 05	01. 06 – 10. 06	11. 06 – 20. 06	21. 06 - 30. 06	01. 07 – 10. 07	11. 07 – 20. 07	21. 07 – 31. 07	01. 08 -. 10. 08	11. 08 – 20. 08	21. 08 – 31. 08	01. 09 – 10. 09	11. 09 – 20. 09	21. 0930. 09

Қ орытынды

Дипломдық жұ мыс бақ ша дақ ылдарының бірі –қ ауын жемісінің ң ө сіп – жетілу кезең дері мен сорттарын талдап, суару режимін есептеу тақ ырыбында орындалды. Жобаланып отырғ ан 7 танаптық бау-бақ шалық ауыспалы егістік Арал қ аласы, Ақ бай ауылында орналасқ ан.

Дипломдық жұ мыс мазмұ ны бойынша қ ауын жемісін ауыспалы егістікте егу ү шін ең алдымен, Арал метеостанциясының келесі мә ліметтері алынды: жауын – шашын, орташа айлық температура, ауа ылғ алдылығ ы (%), жел жылдамдығ ы. Берілген мә ліметтер бойынша 2 - тарау есептелінді.

1 тарауда қ ауынның биологиялық, морфологиялық ерекшеліктері мен Қ ызылордадағ ы қ ауын сорттары сипатталады.

2 тарауда табиғ аттың климаттық жә не мелиоративтік топырақ жағ дайлары сипатталып, суару режимі есептелінді. Суару режимі А. Н. Костяковтың графо-аналитикалық ә дісімен есептелінді. Есептеу нә тижесінде қ ауын жемісі ү шін су тұ тыну қ исығ ы, сонымен қ атар, қ ауынның графо-аналитикалық сызуы сызылды.

Пайдаланылғ ан ә дебиеттер тізімі

1. Қ ошқ аров С. И., Қ алманова Г. Қ., Олжабаева А. О. Суару мелиорациясы. Оқ у қ ұ ралы. – Алматы, «Білім», 2014 –105-115бет.

2. Ә рінов Қ. К., Можаев Н. И., Шестакова Н. А., Ысқ ақ ов М. Ә., Нұ рғ алиев А. Н., Рахымбеков Т. С., Иванников А. В. Ө сімдік шаруашылығ ы. - Ақ мола, 1996 -255 бет.

3. Можаев Н. И., Ә рінов Қ. К., Нұ рғ алиев А. Н., Можаев А. Н. Ө сімдік шаруашылығ ы. Оқ у қ ұ ралы. – Ақ мола, 1993-357 бет.

4. Жанзақ ов М. М. Егіншілік. Қ ызылорда. «Тұ мар», 2010 ж. – 400 бет.

5. Момынбаев Б., Алиев Б. Ауыл шаруашылығ ы техникалары. Агроинженерлік мамандық алушы студенттерге арналғ ан. – Алматы, «НАЗ – 9» ЖШС 2009. – Т. 4 – 304 бет.

6. Ә рінов Қ. К., Мұ сынов Қ. М., Апушев А. Қ., Серекпаев Н. А., Шестакова Н. А., Арыстанғ ұ лов С. С. Ө сімдік шаруашылығ ы. – Алматы: ЖШС РПБК «Дә уір», 2011. – 632 бет.

7. Ғ аламтор желісі https: //szh. kz/student/2544

http: //massaget. kz/tag

⇐ Предыдущая 1 2 3 45