Құрметті студент!

3. ПРЕРЕКВИЗИТТЕРІ: « Қ азақ тілі» А1, А2 дең гейлері (мектеп дең гейі), «Қ азақ ә дебиеті» (мектеп дең гейі), «Орыс тілі» (мектеп дең гейі), «Қ азақ стан тарихы»(мектеп дең гейі), «География»(мектеп дең гейі),.

4. ПОСТРЕКВИЗИТТЕРІ: «Педагогика», «Психология», «Мә дениеттану», «ә леуметтану», «Философия», « Қ азақ тілінің мә дениеті», «Практикалық стилистика», «Шешендік ө нер», «Қ азіргі қ азақ тілінің орфографиясы мен пунктуациясы».

5. ПӘ ННІҢ Қ ЫСҚ АША СИПАТТАМАСЫ:

5. 1 «Қ азақ тілі» пә нінің мақ саты: мемлекеттік тіл болып табылатын қ азақ тілінің коммуникативтік бағ ытын жү зеге асыру. Қ азақ тілін оқ ытудың қ арастырылып отырғ ан дең гейлеріне сә йкес лингводидактикалық ү лгі негізінде бірың ғ ай ә дістемені жү йелі жетілдіру. ЖОО-да қ азақ тілін қ арым-қ атынас қ ұ ралы дең гейіне айналдыру дағ дыларын қ алыптастыру. ЖОО тү лектерінің ең бек нарығ ында бә секеге қ абілетті, тілдік біліктілігі жоғ ары маман ретінде қ алыптасуына мү мкіндік жасау. Пә н бойынша білім игертіп қ ана қ оймай, ө мірлік проблемаларды шешуге қ ажетті білік-дағ дыларды мең геруге бағ ыттау.

5. 2 Пә ннің міндеті қ амтылғ ан тілдік дең гейлер аясында қ атысымдық (коммуникативтік) жә не танымдық (когнитивтік) міндеттердің орындалуы барысында жү зеге асырылады. Атап айтқ анда:

· орта кө лемді жә не кө лемді мә тіндерді жатық ә рі шапшаң тү сініп оқ у;

· тұ рақ ты сө з тіркестері, кә сіби сө з мағ ыналары мен салалық терминдер ұ ғ ымын тү сініп қ олдану;

· монолог, диалог, полилог тү рінде (хабарлама, таныстырылым (презентация), баяндама, дискуссия жә не т. б. ) ә ң гімелеу, сұ хбат жү ргізу;

· жазба жұ мыстарын (эссе, аннотация, тү йіндеме, жоспар, тезис, мә лімдеме, пресс-релиз, ө тініш, хат, аударма, реферат, мақ ала жә не т. б. ) орындау;

· қ азақ тілінің функционалдық грамматикасы аясында тілдік дағ дыларды шың дай отырып, тілдік тұ лғ аның қ азақ тілінде жү йелі талдау жасауғ а, ө з ойын еркін жеткізуге жә не ұ сынылғ ан материалдар бойынша сипаттама, салыстырма, қ орытынды жасай білу сияқ ты т. б. тілдік біліктіліктерін жетілдіре дамыту:

· ә леуметтік жә не кә сіби маң ызды ақ паратты жеткізу, болашақ қ ызметінде қ азақ тіліндегі деректерді қ олдану дағ дысын қ алыптастыру.

5. 3 Пә ннің ә діс-тә сілдері: «Қ азақ тілі» пә нін жү ргізу барысында тіл ү йретудің ә лемдік дең гейде танылғ ан заманауи ү лгілері, отандық жә не шетелдік ғ алымдардың авторлық озық ә діс-тә сілдері басшылық қ а алынады. Жұ мыс барысында уақ ыт кө лемі, тақ ырып ерекшелігі, тіл ү йренушінің қ абілет-қ арымы, оқ ытушының шеберлігі сияқ ты т. б. маң ызды факторлар есепке алынып, соғ ан сә йкес ақ параттық ә діс, тү сіндіру ә дісі, практикалық ә діс, кейсә дісі, ізденіс ә дісі, жобалау ә дісі сияқ ты т. б. ә діс тү рлері мақ сат-міндетке сә йкес қ олданылады.

Дең гейлік дескрипторлар:

1) тілдік жү йе мен оның амалдарын мә дени-танымдық қ атысымдык ә рекеттер арқ ылы мең герту;

2) дайын кү йіндегі сө йлесім мен қ атысымды тө мендегідей ә рекеттер арқ ылы жү зеге асыру:

- ө нер мен мә дениет (театр, фильм, кітап, музыка жә не т. б. ) мә селелеріне байланысты ө тілген тақ ырьштарды баяндау, мақ ұ лдау, алғ ан мә ліметтерге ө з кө зқ арасын білдіру, дә лелдеу;

- белгілі бір тақ ырыпты (ә леуметтік-тұ рмыстық, ә леуметтік-мә дени салада) талкылауғ а ө з қ абылдауы бойынша бағ а беру;

- кү нделікті тұ рмыстық сө йлеу жағ даяттарында ә ң гімені қ олдау жә не талкылау (нақ ты, ө зіне таныс жағ даяттарғ а дайындық сыз араласып, ә ң гімені қ олдау, қ ажет жағ дайда қ айта сұ рау, ө з кө ң іл кү йін білдіру (ө кіну, мұ наю, қ ызығ ушылық таныту немесе танытпау);

3) ауызша жә не жазбаша қ атысым тү рлерінде:

- мә ліметтерді беруте дайындығ ы мен қ абідеттілігі, ә ң гімелесушіге жеткізе алуы; қ ызығ ушылық танытуы, мә ліметтерді сұ рау, қ айталап сұ рау; кең ес беру, нұ сқ ау беру; нандыру, байқ ампаздық таныту; кө ң ілі толуын-толмауын, қ ызығ ушылығ ын,   немқ ұ райлылығ ын білдіру.

3. 1. Сұ хбат кезінде ә ріптесінің ә ң гімесіне кө ң іл аудару; қ ызығ ушыдық таныту.

3. 2. Монолог тү рінде:

- ә леуметтік-тұ рмыстық, ә леуметтік-мә дени жә не кә сіби оқ у саласында жағ даяттарды немесе оқ иғ аларды рет-ретімен ө з кө зқ арасы бойынша сипаттау;

- кітап немесе фильм сюжетін мазмұ ндау жә не дә лелдер арқ ылы ө з кө зқ арасын білдіру;

- берілген тақ ырып бойынша алдын ала дайындалғ ан, аса кү рдені емес баяндама жасау.

3. 3. Жазбаша тү рде:

-қ арапайым ө зара байланысты мә тіндерді;

- тақ ырыптар мен тақ ырыпшалар аясындағ ы нақ тыжағ дайларды немесе таныс заттар/объектілерді сипаттау;

- белтілі бір тақ ырып бойынша қ ыска, аса қ иын емес эссе жазу;

-кү нделікті ө мірдегі фактіге қ ұ рылғ ан мә ліметтер мен оны тү сіндіруге кажетті ә рекеттерге қ ысқ аша баяндама жасау.

3. 4. Тың далым дағ дыларын тү сінуі керек:

- кә сіби ө мірден алынғ ан қ арапайым хабарламаларды;

- ө тілген тақ ырыптағ ы ә ң гімені анық айыра білуді;

- ә ң гімелесушінің сө зін аң дай алу;

- дыбысталуы нақ ты жү йеленген радио-жә не телебағ дарламалардағ ы мә ліметтерді;

-радиодан берілген жаң алық тардың негізгі хабары ментаныс тақ ырыптағ ы қ арапайым баяу берілген мә тіндерді (интервью, қ ысқ а дә рістер, репортаждар).

3. 5. Оқ ылым дағ дылары:

- электронды жә не қ ағ аз тү ріндегі мә тіндерді қ арап, қ ажетті мә ліметті ала білу;

- кү нделікті материалдардан (хат, қ ысқ а ресми қ ұ жаттар) қ ажетті ақ параттарды табу жә не тү сіну;

- мә тін тақ ырыбындағ ы негізгі идеяны табу:

- газет материалындағ ы таныс тақ ырып бойынша негізгі ережелерді кө рсете білу;

- қ ызығ ушылык танытқ ан тақ ырыбы бойынша қ арапайым мә тіндегі нақ ты ақ параттарды оқ у жә не тү сіну:

- қ арапайым тілде жазылғ ан техникалық ережелердің (қ ауіпсіздік техникасы) мазмұ нын тү сіну;

- буклет, каталог, даң ғ ыл, ас мозірівдегі, кестедегі кажетті мә ліметтерді оқ и алу жә не оны қ олдана алу.

5. 4 Оқ у пә нінің қ ұ зыреттілігі: Жоғ ары оқ у орнындағ ы бакалавр мамандық тарында оқ ып жү рген студенттерге қ азақ тілінің тілдік жү йесі мен оның амалдарын мә дени-танымдық қ атысымдық ә рекеттер арқ ылы мең герту.     

- студенттердің сө здік қ орларын молайту;

- қ азақ тілінде сө йлеу дағ дыларын, жазу сауаттылығ ын арттыру;

- ө з ойларын еркін жеткізе білуге дағ дыландыру.

Курс аяқ талғ анда студенттер тө мендегі кө рсетілген талаптарды білуі жә не тү сінуі қ ажет:

А. Білуі жә не тү сінуі: Тілдік қ арым-қ атынас теориясының негізін білу; ойын нақ ты жә не айқ ын білдіру; қ азақ жә не орыс тілдерінің ережелері.

В. Тү сіну қ абілеттілігі жә не білімін тә жірибеде қ олдануы: Ауызша жә не жазбаша тү рде ө з ойын еркін жә не дұ рыс жеткізу; ө з кө зқ арасын дә лелдеу; қ азақ жә не орыс тілдерін ү йрену барысында ө з ойын еркін тү рде тұ жырымдап, айтушының ой-пікіріне ө зінің тұ жырымдарымен жауап беріп, ә р тү рлі сұ рақ тар қ ою негізінде ө зіне қ ажетті ақ паратты ала білу.

С. Қ орытынды жасау дағ дыларын қ алыптастыру, ө з идеясын, ойын айта білу қ абілеттілігі: Тұ жырымдау тә сілдерін игеру, қ азіргі ә деби тіл нормаларын білу; таң дап алғ ан мамандығ ы бойынша естіген, оқ ығ ан мә тін мазмұ нында берілген ойды қ айта жаң ғ ырту; тілдік жә не қ арым-қ атынас қ ұ зыреттілігін қ алыптастыру.

Д. Қ арым-қ атынас жасау саласында білуі тиіс: Логика, тұ жырым жасау теорияларының негізін, қ азақ жә не орыс тілдерінің негізгі ережелерін, сө йлеу ә дебі мен қ азақ жә не орыс ә деби тілдерінің нормаларын білу; қ азақ жә не орыс тілдерінде сө йлесу дағ дысын қ алыптастыруы керек жә не оны практикада қ олдана білу.

Е. Оқ ыту саласында: Игеру, студенттердің мамандығ ы бойынша тілдік жә не қ арым-қ атынас қ ұ зыреттілігін дамыту.