2 сурет-Техникалық бақылау түрлерінің жіктелуі

Стр 1 из 3Следующая ⇒

IМАРКЕТИНГ

-Ө німде жә не қ ызметте қ ажеттілігін анық тау;

-Бағ аны, шығ арылым кө лемін, ө німді жарнамалау сараптамасын болжау.

Ә дістер: статистикалық жиынтық сараптамасының ы ә дістері, экономико-математикалық ә дістер жә не т. б.

IIӨ НІМДІ ЖОБАЛАУ ЖӘ НЕ ДАЙЫНДАУ

-Ө німнің ә р тү рлі нұ сқ аларында сапа кө рсеткіштерін зерттеу;

-Ө нім сапасын бағ алау;

- Ө лшеу қ ұ ралын таң дау жә не бағ алау.

Ә дістер: графоаналитикалық ә дістер ( Исикава схемасы, Парето диаграммасы, гистограммалар жә не т. б. )

IIIСАТЫП АЛУЛАР

- Шикізат пен материалдарғ а талап қ ұ растыру;

- Жеткізушілерді таң дау жә не бағ алау;

- Қ ажетті қ осымша шикізатты, материалдарды, толық тырушыларды тіркеу жә не сараптау.

Ә дістер: Тугати ә дістері, сарапшылық бағ алау ә дістері, экономико-математикалық ә дістер жә не т. б.

IV Ө НДІРІС

-Технологиялық ү рдістің жағ дайын бағ алау;

-Технологиялық ү рдісті статистикалық реттеу;

-Ө нім сапасы кө рсеткіштерін бағ алау;

-Кө рсеткіштердің орналасу аумағ ын бағ алау;

-Жарамсыздық тың пайыздық ық тималдылығ ын анық тау;

-Корреляциялық тә уелділікті анық тау;

-Ө ндіріс кезіндегі ө нім сапасының тұ рақ тылығ ын қ амтамасыз ету.

Ә дістер: дә лдіктің жә не технологиялық ү рдістің статистикалық сараптамасы, статистикалық гипотезаны тексеру, регриссиондық сараптама, уақ ытша қ атардың сараптамасы, бақ ылау карталары жә не т. б.

V БАҚ ЫЛАУ ЖӘ НЕ СЫНАҚ

- Кіріс бақ ылауы (шикізат материалдарын бақ ылау);

- Операциялық бақ ылау (жартылай фабрикаттарды, дайындамаларды бағ алау);

- Қ абылдау-жіберу бақ ылауы;

- Инспекциялық бақ ылау жә не бақ ылаудың басқ а тү рлері;

Ә дістер: графикалық жә не графоаналитикалық ә дістер (Парето диаграммасы, гистограммалар жә не т. б. ), статистикалық қ абылдау бақ ылау жә не т. б.

VIБУЫП-ТҮ Ю ЖӘ НЕ САҚ ТАУ

- Буып-тү ю жә не маркілеу сапасын бақ ылау;

- Ө німнің сақ тау мерзімін анық тау;

- Сақ талу сапасын бақ ылау.

Ә дістер: статистикалық қ абылдау бақ ылау ә дістері, экономико-математикалық ә дістер жә не т. б.

VIIҚ ЫЗМЕТ КӨ РСЕТУДЕГІ ТЕХНИКАЛЫҚ КӨ МЕК

-Қ ызмет кө рсету жә не жө ндеу сараптамасы;

-Қ осымша бө лшектерді жеткізу тұ рақ тылығ ын бақ ылау.

Ә дістер: экономико-математикалық ә дістер жә не т. б.

VIII УТИЛИЗАЦИЯ

-Сапасы сә йкес емес ө німдерді пайдалану мү мкіндіктерін мең геру;

-Ө німді утилизациялау сараптамасы.

Ә дістер: экономико-математикалық ә дістер жә не т. б.

Статистикалық ә дістер сондай-ақ сапа менеджмент жү йесін (СМЖ) дайындау, енгізу жә не жұ мыстық жағ дайын қ олдау кезінде пайдаланылады.

1. 4 Техникалық бақ ылау тү рлерінің жіктелуі

Шығ арылатын ө нім сапасын қ амтамасыз ету жә не оны кө теру – ө ндірістің басты мақ саттарының бірі. Осы мақ сатқ а жету барысында маң ызды рө л, бекітілген талаптарғ а сапа кө рсеткіштерінің сә йкестігін тексеру ү шін жү ргізілетін, ө ндірістің барлық сатыларындағ ы, сапаны бақ ылауғ а беріледі. Сапаны бақ ылаудың ә ртү рлілігі оларды белгілері бойынша жү йелеуді жә не жіктеуді қ ажет етеді. Ө нім сапасын бақ ылау тү рлерінің жіктелуі 2 суретте кө рсетілген.

Ө нім сапасы – арналу мақ сатына байланысты белгіленген талаптарды қ анағ аттандыру жарамдылығ ын кө рсететін ө німнің қ ұ рам кө рсеткіштерінің жиынтығ ы.

Сапаны бақ ылау (СБ) деп, бекітілген техникалық талаптарғ а ө німнің сә йкестігі тә уелді болатын, ө нім немесе ү рдістің сандық немесе сапалық сипаттамаларының сә йкестігін тексеру тү сініледі.

Бақ ылау ү рдісінің мағ ынасы бекітілген шектік мә нге физикалық шаманың нақ ты мә нінің сә йкестігі болып табылады. Бақ ылау, қ арастырып отырғ ан физикалық шама рұ қ сат етілген аумақ та жатыр ма, ә лде оның сыртына шығ ып жатыр ма екендігі туралы сұ рақ қ а жауап беруі тиіс.

Физикалық шаманың нақ ты мә нін табумен байланысты объектінің мінездемесі мен параметрлерін бақ ылау ө лшеуіш бақ ылау деп аталады (осы жә не келесі анық тамалар ГОСТ 16504-81 алынғ ан).

Физикалық шаманың сандық мә нін анық таудың қ ажеттілігі болмай, тек параметрдің рұ қ сат еткен аумақ та болу немесе сыртына шығ ып жату фактісін келтіру керек болғ ан жағ дайда, объектінің параметрлерін сапалық бағ алау жү ргізіледі, яғ ни сапалық бақ ылау жү зеге асырылады.

Ө неркә сіпте сапаны бақ ылауды ө німді дайындаушылар, ө ндірістік шеберлер, техникалық сапа бө лімінің (ТСБ) жұ мыскерлері, ө зіндік тексеруге тартылғ ан жұ мыскерлер, сондай-ақ ө неркә сіпке тапсырыс беруші ө кілдері жү зеге асырады.

2 сурет-Техникалық бақ ылау тү рлерінің жіктелуі

Сапаны бақ ылауды ұ йымдастыру – НҚ талаптардың толық қ анды сә йкесетін ө нім ө ндіруді қ амтамасыз етуге бағ ытталғ ан, техникалық жә не ә кімшілік бағ дарламалардың жү йесі.

Техникалық бақ ылау – бұ л бақ ылаудағ ы объектінің бекітілген техникалық талаптарғ а сә йкестігін тексеру.

Бақ ылаудың мақ саты, бақ ылау объектісінің жағ дайы туралы ақ парат алу жә не алынғ ан нә тижелерді сызбаларда, стандарттарда, ТУ, жеткізу туралы келісімшарттарда жә не т. б. қ ұ жаттарда келтірілген, бекітілген техникалық талаптарғ а сә йкестендіру.

Сапалық бақ ылауды ө лшеуіш бақ ылауғ а қ арағ анда жай ғ ана бақ ылау деп атайды.

Кіріс бақ ылауының мә ні жаң а тү скен материалдар бұ йымдардың сә йкестігін тексеру болып табылады.

Кіріс бақ ылауы ү рдісінде материалдар мен жартылай фабрикаттарғ а қ ажетті сынақ тар жү ргізіледі жә не олардың сапа кө рсеткіштерінің стандарт талаптарына сә йкестігі анық талады.

Технологиялық бақ ылау белгіленген талаптарғ а технологиялық ү рдістің сипатының, режимінің жә не басқ а да кө рсеткіштерінің сә йкестігін тексеру кезінде жү ргізіледі. Технологиялық бақ ылаудың ә ртү рлілігі операциялық бақ ылау болып табылады, яғ ни белгілі бір технологиялық операция аяқ талғ аннан кейін ө нім мен технологиялық ү рдісті бақ ылау.

Операциялық бақ ылауды пайдалану бұ йым жарамсыздығ ының пайда болу себептерін айқ ындауғ а жә не ө нім сапасын арттырудың жолдарын табуғ а мү мкіндік береді.

Қ абылдау бақ ылауы дегеніміз дайын ө німнің стандарттар мен техникалық шарттардың талаптарына сә йкестігін тексеру болып табылады. Техникалық сапаның бө лімі материалдың жә не бұ йымның физико-химиялық кө рсеткіштерін тексереді, ө німнің сыртқ ы тү рі мен геометриялық параметрлерін бағ алайды.

Жаппай (жалпылама) бақ ылау – бұ л бақ ылаудағ ы ө нім сапасы туралы шешімді, ә р бірлікті тексеру нә тижесі бойынша шығ аратын бақ ылау тү рі. Бұ л бақ ылау тү рін мақ сатына қ арай келесі жағ дайларда қ олданғ ан дұ рыс: бұ йымның сапа дең гейіне жоғ ары талап қ ойылғ ан кезде, яғ ни ары қ арай ө ндіру жә не пайдалану уақ ытында ақ аудың болуы абсолюттік тү рде жіберілмейтін жағ дайда; таң даманы тадап алуғ а объектінің саны жетпейтін кезде; технологиялық ү рдіс ө нім сапасының тұ рақ тылығ ын қ амтамасыз етпесе.

Яғ ни, жартылай фабрикаттар (жартылай ө нім) немесе дайын ө німнің барлық тү рлерін (егер ол бұ зылмайтын болса, ө зінің қ асиетін жоғ алтпайтын болса) жаппай бақ ылау ұ йымдастырылады, егер ө нім ерекше жауапты мақ сатта жасалса немесе жаң а ө ндірісті ұ йымдастырғ ан кезде.

Таң дамалық бақ ылау – бақ ыланушы жиынтық туралы шешім бар немесе бірнеше таң даманы тексеру нә тижесінде қ абылданатын бақ ылау.

Ү здіксіз бақ ылау – бұ л бақ ылау параметрлері туралы ақ параттар ү здіксіз тү сіп жатқ ан жағ дайда жү ргізілетін бақ ылау тү рі.

Мерзімдік бақ ылау – бақ ылау параметрлері туралы ақ параттар белгілі бір уақ ыт интервалынан кейін тү скен жағ дайда қ олданылатын бақ ылау.

Кездейсоқ бақ ылау – бұ л кездейсоқ уақ ытта жү ргізілетін бақ ылау тү рі. Кездейсоқ бақ ылаудың нә тижелілігі оның кездейсоқ тығ ымен, арнайы жасалуы керек ережемен қ амтамасыз етілуімен тү сіндіріледі. Бір реттік бақ ылау ө ндіріс орнында, жө ндеуден кейін, сақ таудан кейін жә не т. б. кездерде пайдаланылады.

Автоматтандырылғ ан бақ ылау жү йесі – бақ ылауды адамның аздап тікелей қ атысуымен жү ргізілуін қ амтамасыз ететін бақ ылау жү йесі.

Автоматтық бақ ылау жү йесі – бұ л бақ ылауды адамның қ атысуынсыз жү ргізілуін қ амтамасыз ететін бақ ылау жү йесі.

Объектіні белсенді бақ ылау ө німді дайындау кезінде технологиялық ү рдістің барысында жү ргізілетін бақ ылау, мысалы станокта бө лшектерді ө ндеу кезінде.

Белсенді бақ ылаудың ағ ымдағ ы нә тижелері дайындаудың режимін ө згерту немесе технологиялық жабдық тардың параметрлерін тү зету туралы ақ парат береді, мысалы кесуші аспап пен бө лшектің арасындағ ы орналасуды ө згерту қ ажет болғ ан кезде.

Белсенді бақ ылау бұ йымды дайындау барысында қ ұ рал-жабдық тардың кө рсетілуін бақ ылау отырып, жұ мыс режимі мен станоктардың тоқ татылуын оператор басқ аратын қ олмен немесе станокты басқ ару ө зінде немесе бө лек жерде орналасқ ан командамен жү зеге асырылатын автоматтық болып бө лінеді.

Белсенді бақ ылауды қ олдану жұ мыс ө німділігін арттыруғ а, бұ йым жасаудың сапасын жақ сартуғ а, технологиялық жабдық тардың бірнеше бірлігін бір уақ ытта қ ызметпен қ амтамасыз етуге, бұ л жұ мыстарда онша жоғ ары емес біліктілікті пайдалануғ а мү мкіндік береді. Оң тайлы мү мкіндігі ү лгі объекттерін ешқ андай баптауларсыз белсенді бақ ылау қ ұ рылымын жасау болып табылады. Ү лгі ретінде материалдық объекттер (мысалы, ү лгі ретіндегі бө лшектер) болуы мү мкін.

Сандық қ асиеттері бойынша бақ ылау кезінде нормативтік кө рсеткіштермен салыстырылатын бір немесе бірнеше кө рсеткіштердің сандық мә ні анық талады.

Сапалық қ асиеттері бойынша бақ ылау кезінде ә р тексерілетін ө нім бірлігін белгілі бір топқ а жатқ ызады, ал шешімді ә р топқ а тү скен бұ йымның кө леміне байланысты шығ арады. Ондай топтар екеу болса – жарамды бұ йымдар жә не ақ аулы бұ йымдар.

Қ иратушы бақ ылау кезінде бақ ылау операциясын жү зеге асыру ү шін бұ йымды қ ирату қ ажет жә не оны ары қ арай пайдалану мү мкін емес. Қ иратушы бақ ылау мысалына, бақ ылаудағ ы параметрлердің бекітілген шектік ауытқ улармен сә йкестігін анық тау, объектінің қ ирауына алып келетін жағ дайды жатқ ызамыз, бұ л бұ йымды қ аттылық қ а тексеру болып табылады.

Қ иратпайтын бақ ылау кезінде бақ ылаудағ ы объектінің белгіленген шектік ауытқ уларғ а сә йкестігі, ол туралы алынғ ан ақ параттар бойынша анық талады, сонымен қ оса бақ ылау қ ұ ралының мү шелері бақ ылау объектісінің мү шелеріне теріс ә сер етпейді жә не оның қ асиеттерін ө згертпейді. Қ иратпайтын бақ ылаудың мысалы болып табылады: бө лшектің ө лшемдерін бақ ылау, форманың жә не сыртқ ы орналасудың ауытқ улары, қ ысым, температура жә не т. б. Бақ ылаудың нә тижелерін ө ндірістік ү рдіске ә сер етуге пайдалануғ а болады.

Бақ ылау сұ рақ тары

1 Сапа басқ аруда статистикалық ә дістің рө лі қ андай?

2 Статистикалық ә дістің қ олданылу аймағ ын атаң ыз?

3 Сізге қ андай технологиялық бақ ылаудың тү рлері белгілі (Мысал келтірің із)?

4 Статистикалық ә дістің анық тамасын берің із?

5 Ө нім сапасын басқ арудың статистикалық ә дістері неге негізделеді?

2 БАС ЖИЫНТЫҚ ЖӘ НЕ СҰ РЫПТАУ

12 3 Следующая ⇒