Қауіп-қатерлі факторлар

⇐ ПредыдущаяСтр 3 из 5Следующая ⇒

Қ ауіп-қ атерлі факторлар

БМЖ кезінде қ ауіп-қ атер тобы:

1. Алкогольді мас болу (70/).

2. Эпилепсия ұ стамасы болғ ан жағ дайда БМЖ.

БМЖ шақ ырылатын себебі:

1. Автожолдық жарақ аттану.

2. Қ ү нделікті жарақ ат.

3. Қ ұ лау жə не спорттық жарақ ат.

Диагностика

Диагностикалық критерилері

Бастың тері жабындыларында кө рінетін зақ ымдануының болуына назар аударады.

Периорбитальдық гематома («кө зілдірік» симптомы, «енот кө здері») – алдың ғ ы бассү йек шұ ң қ ырының тү бінің сынығ ын білдіреді.
Емізік тə різді ө сіндінің айналасындағ ы гематома (Баттл симптомы).
Самай сү йегінің пирамадасының сынығ ымен кө рінеді.
Гемотимпанум немесе қ ұ лақ жаң ғ ырығ ының жарылуы – бас сү йегінің негізінің сынығ ына сə йкес келеді.

Мұ рын немесе қ ұ лақ ты ликворея бас сү йектің негізінің сынығ ының жə не ө тпелі БМЖ- ны сə йкестендіреді.
Бас сү йегінің перкуссиясы кезіндегі «шатынағ ан ыдыс» дыбысы бас сү йек байланысындағ ы сү йек сынығ ындада кездеседі.
Коньюктиваның ісінуімен жү ретін экзофтальм, каротидті – кавернозды қ осылулардың немесе тү зілген ретробульбарлы гематомалардың қ ұ рылуларына бағ ыт береді. Шү йде-мойын аймағ ындағ ы жұ мсақ тіндердің гематомасы тунде сү йегінің сынуы мен жə не маң дайдың базальді бө лімдері мен полюстері, самай бө лігінің полюстері сынығ ымен жү руі мү мкін.

Міндетті тү рде естің дең гейін бағ алау, миненгиальді симптомның кө рінуі, қ арашық тың жарық қ а реакциясы, бас сү йек жү йкесінің қ ызметі жə не қ озғ алу қ ызметі, неврологиялық симптомдар, бас сү йекішілік қ ысымның, ми дислокациясы жедел ликворлық эклюзияның тү зілуі.

Емдеу тактикасы

Медициналық кө мекті кө рсетудің тактикасы

Жарақ аттанушының емдеу тактикасын таң дау – бас миының зақ ымдану сипатына қ арай, қ осылу сү йектері жə не бас сү йек негізінің сипатына қ арай анық тайды жə не туылғ ан асқ ынуларғ а қ арайды.

БМЖ-мен жарақ аттанғ андарғ а ең алғ аш жə рдем негізінде- артериалдық гипотензияғ а, гиповентиляцияғ а, гипоксияғ а, гиперкапнияғ а жол бермеу ө йткені ол асқ ынулар мидың ауыр ишимиялық зақ ымдануына алып келеді жə не ө лімге қ ауіптілігі жоғ ары.

Осығ ан байланысты жарақ аттан кейін бірінші минут жə не сағ ат емдеу шаралары « АВС» ережелеріне сə йкес орындалу қ ажет.

А - тыныс жолдарына ө тімділігін жақ сарту.

В - қ алыпты тынысты қ алыптастыру тыныс жолдарындағ ы абстракцияны алып тастау, пневмогемоторакс ИВЛ кезінде (кө рсеткіш бойынша)плевра қ уысына дренаж жасау.

С - жү рек қ ан тамыр жү йесінің жұ мысына қ арау: тез АҚ К қ алыптастыру (криссталойд жə не каллойд ерітіндісін қ ұ ю) миокард жетіспеү шілігі кезінде бө тен препараттарды енгізу (допамин, добутамин) немесе вазопрессорларды (адреналин, норадреналин, мезатон) айналымдағ ы қ анның массасын қ алпына келтірмей вазопрессорларды енгізу қ ауіпті.

Ө ЖЖ жургізуге жə не кең ірдек интубациясының кө рсеткіштеріне апноэ, гипопноэ, тері жə не шырышты қ абаттардың цианозы жатады. Мұ рын арқ ылы интубация кө птеген белгілері бар, ө йткені БМЖ мойын-арқ а жарақ атының болуы мү мкін. Сондық танда барлық жарақ аттанушыларғ а госпитализацияғ а дейін жарақ аттың сипатын білмейінше омыртқ аның мойын бө лігін арнайы мойын жағ аларын қ олданып бекітеміз. БМЖ мен жарақ аттанушылардың оттегі бойынша артериовеноздық айырмашылығ ын қ алпына келтіру ү шін 30-35% оттегіден қ ұ ралғ ан оттегі – ауалы қ оспаларды қ олданады.

Ауыр БМЖ емдеудің міндетті компоненті болып гиповолемияны жою, осы мақ сатпен 30 – 35 мл/ кг сұ йық тық ты тə ү лігіне енгізеді.

Жедел окклюзионды синдромы бар науқ астарғ а енгізбейді, себебі ЦСЖ ө німдері су балансына тə уелді сондық тан оларда дегидротация болады. Ол ВЧД тө мендетуге мү мкіндік береді.

Бассү йек ішілік гипертензияның алдын алу ү шін, ауруханағ а дейінгі сатыда глюкокортикойдты гормондар жə не салуретиктер қ олданады.

Глюкокортикоидты гормондар бас ішілік гипертензияның тү зілү ін ескертеді, ө йткені ми тініне сұ йық тық тың трансудациясының тө мендеуі жə не гематоэнцефальдық тосқ ауылдың ө ткізгіштігінің бірқ алыптылығ ына байланысты.

Олар жарақ ат аймағ ындағ ы перифокальдық ісінудің тү суіне кө мектеседі.

Ауруханағ а дейін кө мекте венағ а немесе бұ лшық етке 30 мг преднизолон енгіземіз. Бірақ т преднизолонның минералкортикойдтық ə серінің болуы ағ задағ ы натрийді ұ стап, калий элиминациясын жоғ арылатады, осының салдарынан БМЖ мен науқ астың жалпы жағ дайы жақ сармауы мү мкін.

Сондық тан минералокортикойдтық қ ұ рылымы жоқ 4-8 мг дозада дексаметазон қ олданғ ан жө н. Қ ан айналым бұ зылысының болмауында глюкокортикойдтардың гормондармен қ атар мидың дегидратациясы ү шін тез ə сер ететін салуретиктер, мысалы 20-40 мг (2-4 мл 1% ерітіндісін) лазиксті тағ айындаймыз.

Жоғ арғ ы дə режелі бассү йек ішілік гипертензияда ганглиоблокаторлар қ олдануғ а болмайды, ө йткені жү йелі қ ан қ ысымының тө мендеуінде милық қ анайналымның толық блокадасы тү зілү і мү мкін, ол ми капиллярларының ісінген милық тінмен қ ысылуынан болады.

Бас сү йек ішілік қ ысымды тө мендету ү шін – осмотикалық белсенді заттарды (манит) қ олдану керек емес немесе геметоэнцефальдық тосқ ауылдың зақ ымдануында ми затының арасында жə не қ антамырының арасында градиент қ ұ ру болмайды жə не бассү йек ішілік қ ан қ ысымының тез екіншілік кө терілуіне байланысты науқ астың жағ дайы тө мендейді.

Мынадан басқ а – тыныс алудың жə не қ ан айналымның ауыр бұ зылыстарымен жү ретін, бас миының дислокациясына қ ауіп тө неді. Осы жағ дайда 0, 5 г/кг дене салмағ ына 20% ерітінді венағ а манит (манитол) енгіземіз.

Ауруханағ а дейінгі сатыда жедел жə рдем жү ргізудің тə ртібі

Бас миының шайқ алуы кезінде – жедел жə рдем қ ажет етпейді.

Психомоторлық қ озу кезінде:

- 2-4 мл 0, 5% седуксен (репаниум, сибазон) ерітіндісін венағ а;

- Стационарғ а тасымалдау (неврологиялық бө лімге).

Бас миының соғ ылуы немесе қ ысылуы кезінде:

1. Кө ктамырғ а жол дайындау.

2. Терминальдық жағ дай туса жү рек реанимациясын жү ргізу.

3. Қ анайналымның декомпенсациясы кезінде:

- реополиглюкин, кристаллойдтық ерітінділер кө ктамырғ а тамшылатып;

- қ ажет жағ дайда – допамин 200 мг 400 мл изотониялық натрий хлор ерітіндісін немесе барлық басқ а кристаллойдтық ерітіндіні кө ктамырғ а, жылдамдық пен, АҚ 120-140 мм. с. б болғ анда.

4. Есі жоқ болғ ан жағ дайда:

- ауыз қ уысын қ арау жə не механикалық тазалау;

- селлик қ алпын қ олдану;

- тура ларингоскопияны жасау;

⇐ Предыдущая 1 234 5 Следующая ⇒