|
|||
Өтпелі зоналарда немесе материктердің шетіне жақын орналасып, тереңдігі 200 метрЛЛЛ Лавас ө те қ ою, сондық тан ол вулканның кө мейінен шық пай-ақ салқ ындайды, бұ л қ андай вулкан типіне тә н: Пеле типтіне Лавасы жабысқ ақ, тұ тқ ыр жә не кө мейі жиі-жиі бітеліп қ алатын вулкандар қ ай типке жатады? Вулкано типтес вулканғ а Лавразияның қ ұ рамына Евразиядан басқ а кірген: Солтү стік Америка, Азия, Гренландия аралы. Ландшафт анық тамасын ө ң ірлік кешендегі кез келген таксономиялық ранг ұ ғ ымы жә не синонимі ретінде ұ станғ ан ғ алымдар: Арманд Д. Л. Мильков Ф. Н. Ефремов Ю. К. Ландшафт пен географиялық зона ілімінің негізін қ алағ ан кім: Л. С. Берг Ландшафт терминінің дұ рыс синонисін анық та? кү рделі мекен Ландшафттық - бейімделген егіншілік практикасы қ амтиды: Ауыл шаруашылығ ындағ ы ү дерістерді биологияландыру, Ө сімдіктер ө німділігінің жетілдірудің жаң а факторларын қ олдану, Егін ө німділігін молатудың агротехникалық ә дістерін қ олдану Ландшафттық геохимиялық тосқ ауылдар формасына қ арай қ андай топтарғ а бө лінеді? Сызық тық, кө лемдік Ландшафттық геохимиялық тосқ ауылдар формасына қ арай қ аншағ а бө лінеді? 2-ге Ландшафттық кешеннің немесе оның жекелеген бө ліктерінің қ ұ рылымы мен байланыстарын блок – диаграммалар, графиктік бейне, математикалық формула жә не картографиялық сурет тү рінде тү сіру арқ ылы зерттейтін ә дісті қ алай атаймыз? Модельдеу ә дісі Ландшафттық -техногендік жү йелердің ең ү лкен анық талғ ан аймақ тары: Еуропа, Солтү стік америка, Орталық америка Ландшафтық сфера дамуының антропогендік кезең дері: Ең ежелгі, Ежелгі, Жаң а Литосфера: Қ ұ рамы мен генезисі ә р тү рлі тау жыныстарынан қ ұ ралғ ан, Қ ұ рылысымен жә не қ алың дығ ымен ерекшеленген жер қ ыртысының тө рт тү рлерінен тұ рады, Жер қ ыртысын жә не жоғ ары мантияның қ атты жоғ ары бө лігін қ амтиды Литосфералық плиталардың соқ тығ ысу зоналарында қ алыптасады: Су тү бі ұ ң ғ ымалары жә не таулар, Су тү бі шұ ң қ ырлары, Таулар қ алыптасады. Литосфералық тақ талардың ажырауы дегеніміз: Спрединг Литосфераның жоғ арғ ы қ абатындағ ы ү лесі ең мол элементтер: Оттегі, Кремний, Алюминий Литосфераның орташа тығ ыздығ ы қ андай: 2. 7 – 2. 8 г/см3 Литосфераның ірі бө ліктері тө мен тү суі немесе толқ ын тә різді баяу кө терілуі қ андай тектоникалық қ озғ алыстардың салдарынан болады? Эпейрогендік ММ М. И. Львович бойынша жалпы су айналымының тү рлерін кө рсетің із? Мұ хиттық, атмосфералық, қ ұ рлық тық М. И. Львович бойынша қ айсы су айналым тү рі кіші су айналымдарын топтастырылады? Қ ұ рлық тық М. И. Львович су айналымының қ анша тү рін ажыратады? 3 тү рін Магма жер қ ыртысының қ абатын кү мбезше жоғ ары кө теріп, дө ң ес формада жер қ ыртысында қ атып қ алатын жағ дайларды қ алай атаймыз? Лакколиттер Магмалардың пайда болуына жә не орын ауыстыруына байланысты ү рдістерді қ алай айтамы з: Вулканизм ү рдісі Магнитосфера қ андай қ ызмет атқ арады: Жер бетін зиянды электр зарядталғ ан кү н плазмасынан қ орғ айды Магнитосфера ненің салдарынан пайда болады: Геомагниттік ө рістің кү н желімен байланысынан Магниттің кү ш сызық тарының ө рісі жер бетіне перпендикуляр болатын, сол себепті кү н желі магнитосферағ а, кейін атмосфераның жоғ арғ ы қ абатына енетін зонаны атаң ыз: Поляр маң ы зонасы Мадагаскар аралы қ андай бұ ғ аз арқ ылы бө лініп жатыр: Мозамбик Маклай жағ алауы деп аталып кеткен папуастарда соң ғ ы рет Миклухо- Маклай қ ай жылы болды: 1883 ж Мантия қ ұ рамының элементтері: Mgo Fe Маржан тең ізі қ андай мұ хитта орналасқ ан: Тынық мұ хиты Маржандық аралдар дү ние жү зілік мұ хиттың қ андай бө ліктерінде таралады: Екі жарты шардың тропиктері аралығ ында Марқ акө л қ орығ ы қ ай облыста орналасқ ан: Шығ ыс Қ азақ стан Марс планетасы Жерге қ арағ анда Кү нге қ анша шақ ырым қ ашық тық та орналасқ ан: 75 млн км Марс планетасына ғ ана тә н ерекшелікті атаң ыз: Ірі тектоникалық жарық шақ тардың кездесуі Марс планетасына тә н ерекшеліктер: Ірі тектоникалық жарық шақ тардың кездесуі 2 спутнигі бар: фобос, деймос Марс планетасының радиусы қ андай: 3394 Марс тә улігі қ андай шамағ а тең: 24 сағ. 37 Марстың ең ірі серігі қ алай аталады: Фобос Марстың қ анша серігі бар: Екі Материктер дең гейіндегі тыныштық жағ дайғ а кө шкен тұ рақ ты облыстар: Платформалар Материктер мен аралдарды қ оршап жатқ ан Жер планетасындағ ы ү лкен су қ абығ ы: Ә лемдік мұ хит, Дү ниежү зілік тө рт мұ хит. Материктік жер қ ыртысы қ андай қ абаттарынан қ ұ ралады: Базальтты, гранитті, шө гінді Материктік жер қ ыртысы неше қ абаттан тұ рады: 3 Материктік жер қ ыртысы: Еуразияның шығ ың қ ы бө лігіне сай келеді, Кордильердің астында қ алың дығ ы 80 км жетеді Материктік жер қ ыртысының орташа қ алың дығ ы нешеге тең: 35 км Маусымдық ырғ ық тық тың кө ріністері: Сең жү ру, Су тасу кезең і, Жекелеген жануарлардың ұ йқ ығ а кетуі Мезгілдік қ алыптасу орталық тарына жататын аймақ ты кө рсетің із: Монғ ол максимумы, Батыс Сібір антициклоны Мезгіл-мезгіл атқ ылап тұ ратын ыстық жер асты суының тү рі: гейзер Мезезой орогенезі нә тижесінде дамығ ан тауларды ата: Солтү стік-Шығ ыс Азия талары, Мезозой эрасына жататын эралар: Бор, юра, триас Мезопаузаның ауа қ ысымы жер бетінен ауа қ ысымынан қ аншағ а кем: 1000 есе кем Мезосфера қ ұ йынының жылдамдығ ы сағ атына қ анша км-ге жетеді: 50 – 100 км-ге Мелиорация шаралары: Суарау, Су тарту, Топырақ ты қ ұ рғ ату Меркурий мен Кү ннің ара қ ашық тығ ын анық таң ыз: 53 млн км Меркурий планетасына тә н ерекшеліктер: Кү нге ең жақ ын орналасқ ан планета, Кү нді 88 тә улікте айналады Меркурийдегі тә улік жердің қ анша тә улігіне тең: 175 Меркурийден де баяу жә не қ арама-қ арсы қ озғ алатын, массасы жер планетасының массасының 81%-й планетаны атаң ыз: Шолпан Меркурийдің диаметрі қ андай: 4880 км Меркурийдің жарық бетіндегі температурасы: 325 400 Меркурийдің қ араң ғ ы бетіндегі температурасы: 160 185 Меркурийдің магниттік ө рісі жермен салыстырғ анда қ андай: 100 есе ә лсіз Метагалактика қ анша галактикадан тұ рады: 15-100 млрд Метеориттердің химиялық қ ұ рамы бойынша бө лінуі: Темірлі метеориттер, Тасты метеориттер Метеорология ғ ылымының негізгі зерттеу нысаны: Ауа рай Механикалық миграция саалдарынан 1 жыл ішінде шамамен қ анша тонна тау жынысы орын ауыстырады? 1010 тонна Механикалық миграция салдарынан 1 жыл ішінде шамамен қ анша тонна тау жынысы орын ауыстырады: 10³ тонна Мореналы рельеф қ андай геологиялық жасалуда пайда болды: Мұ здану, Мұ здық ты. Морфологиялық қ атардағ ы ең тө менгі жә не жіктелмейтін бірлік: фация Муссондар қ ыста жә не жазда қ алай бағ ытталады: Қ ыста мұ хитқ а, жазда қ ұ рлық қ а қ арай бағ ытталады Мұ з ә рекетінен қ алыптасқ ан жер бедері пішіндері қ алай аталады: Гляциалды Мұ з басу жү руі ү шін, аумақ қ андай жерде орналасуы керек: Қ ар сызығ ынан жоғ ары жатқ ан жер шегінде Мұ зды мұ хитта мұ з ауданының азаюы орын алғ ан кезең қ алай аталады? Викингтер Мұ здық формалы рельеф кө біне мына аудандарда тарағ ан: Солтү стік Америкада жә не Евразияда, Евразия мен Солтү стік Америка жағ алауы. Мұ здық тар дү ние жү зілік мұ хит суының қ андай пайызын қ ұ райды? 15 % Мұ здық тардың жаң ғ ыруы қ анша уақ ытта жү зеге асады: 8000 жылда Мұ хит аралдары табиғ атын зерттеу мен оны кө пшілікке танытуда кө п ең бек сің ірген кім: Н. Н. Михлухо-Маклай Мұ хит дең гейінен жоғ ары жатқ ан ең биік қ ұ рлық: Джомалунгма шың ы, Эверест шың ы, Гималай тауы. Мұ хит пен қ ұ рлық арасында маусым бойынша соғ атын жел: Муссон Мұ хит суында еру жылдамдығ ы жоғ ары болғ андық тан атмосферадағ ы мө лшерімен салыстырғ анда мұ хит суында 60 есе кө п болатын газды кө рсетің із: Кө мір қ ышқ ыл газы Мұ хит суында еріген газ: Тө менгі температурада Мұ хит суындағ ы басым тұ з: Хлорид Мұ хит суындағ ы тұ здылық тың ө згеруін кө рсететін картаны қ алай атаймыз? Изогалин картасы Мұ хит суының тұ здылығ ының ө згеруі кө бінесе қ андай жағ дайғ а байланысты? Жауғ ан жауын-шашын мен буланудың айырмасына Мұ хит табанын қ ұ райтын мұ хиттық жер қ ыртысының орташа қ алың дығ ы: 5-15 км Мұ хит тү бі жер қ ыртысымен неше қ абатты: Екі қ абатты, Бір жә не екі қ абатты. Мұ хит тү бінің рельефі картада суреттеледі: Қ алың боямен, Кө к тү спен. Мұ хитпен тең із бетінен кө терілген ылғ алдың қ ұ рлық қ а тасымалданбай, қ айтып мұ хитпен тең із бетіне жауын-шашын болып оралу қ ұ былысы: табиғ аттағ ы кіші су айналымы Мұ хитпен тең із бетінен кө терілген ылғ алдың қ ұ рлық қ а тасымалданып, қ ұ рлық бетіне жауын-шашын тү рінде тү сіп, жер беті жә не жер асты ағ ындары арқ ылы қ айтадан мұ хит пен тең ізге оралу қ ұ былысы: табиғ аттағ ы ү лкен су айналымы Мұ хиттар мен тең іздер суындағ ы тұ здылығ ы бірлдей жерлерді қ осатын: изогалин Мұ хиттар суындағ ы тұ здылығ ының ө лшем бірлігі: промилле Мұ хиттың бетіндегі температура қ алай ө згереді: Экватордан полюске қ арай тө мендейді. Мына нү ктелерді Оң тү стіктегі полюске жақ ындау ретімен орналастыр: 20 с. е., 10 с. е. Мына тең іздердің қ айсысы ең солтү стікте орналасқ ан: Балтық тең ізі Мына тең іздердің қ айсысының Тынық мұ хитқ а қ атысы жоқ: Солтү стік тең із ННН Н. М Пржевальскийдің ең бектері: «От Кульджи до Тянь-Шань и на Лобнор», «от Зайсана через Хами в Тибет и на верховья Желтой реки» Н. М. Пржевальскийдің экспедициялары: Лобнор мен Жоң ғ ар экспедициясы, Монғ ол экспедициясы Наурызым қ орығ ы қ ай облыста орналасқ ан: Қ останай Негізгі жарық тану белдеулері: Cубтропикалық, Cубполярлық Негізгі ауа массалары: Тө рт. Негізгі белдеулер мен ө тпелі белдеулердің басты айырмашылығ ы қ андай? Негізгі белдеулерде бір ғ ана ауа массасы басым Негізгі ерекшелігі атмосфераның бұ лтты қ абатынан жоғ ары сақ иналы қ ұ рылымдардың орналасуы болып келетін планетаны атаң ыз: Сатурн немесе сирек 200 метрден асатын тең іздерді қ алай атаймыз? Шеткі Ненің ә серінен жерде кориолиус кү ші пайда болды? жердің оз осін айналуынан Нептун планетасының спутниктері: Нереида, Тритон Нептун планетасына тә н ерекшеліктер: Кү ннен қ ашық тығ ы 4, 5 млрд. Кем Никобар аралы қ ай мұ хитта орналасқ ан: Ү нді мұ хитта. Ноосфер а: Сана сферасы болып табылады, В. И. Вернадкиймен ілім ретінде ұ сынылды, Адамзаттың жаһ андық мә селелерінің пайда болумен сипатталынады Ноосфералық даму сатысындағ ы географиялық қ абық та: Адамның саналы ә рекеті дамуды айқ ындайтын басты факторғ а айналады, Адамзат қ оғ амы жә не табиғ ат ө зара ә рекеттеседі ООО Озон қ абатын бұ затын жасанды химиялық қ оспалардың кө зі: Аэрозольды тұ рмыстық химия, Рефрижераторлар, Тұ рмыстық тоң азытқ ыштар Озон қ абатының ерекшеліктеріне байланысты қ ай қ абатты озоносфера деп атайды: Стратосфераны Океанография” атты 50 томдық ең бек қ ай саяхаттың жемісі? 1872 жылғ ыН. И. Томпсон бастағ ан “Челенджер” кемесі саяхатының Оклюзий фронты" дененіміз не? жылы фронт пен суық фронттың бірігуі Оң тү стік жартышардағ ы қ ұ рлық тың алып жатқ ан пайыздық кө рсеткіші: 19 % Оң тү стік Америка мен Отты Жер аралын қ андай бұ ғ аз бө ліп жатыр: Магеллан Оң тү стік Америка табиғ атын зерттеген ғ алым-саяхатшы: Александр Гумбольдт Оң тү стік Америкадағ ы Атакама шө лі ең: Жер бетіндегі ең қ ұ рғ ақ жер Оң тү стік Америкадағ ы Бразилия саваннасы қ алай аталады: Кампос Оң тү стік Америкадағ ы дала зонасы қ алай аталады: Пампа Оң тү стік Америкадағ ы Ориноко саваннасы қ алай аталады: Льянос Оң тү стік Америкадағ ы ылғ алды экваторлық ормандар зонасы қ алай аталады: Сельва Оң тү стік Американы Антарктидадан қ андай бұ ғ аз бө ліп тұ р: Дрейк Оң тү стік Американы солтү стігін қ андай тең із шайып жатыр: Кариб Оң тү стік Американың батысында қ андай тау жү йесі орналасқ ан: Анд Оң тү стік Американың ең ірі ө зені: Амазонка Оң тү стік Американың шығ ыс жағ алауындағ ы суық ағ ыс: Фолкленд ағ ысы Оң тү стік жарты шарда астрономиялық кү з мезгілінің басталатын уақ ыты: 21 наурыз Оң тү стік жарты шарда ауа температурасының жылдық минимум кө рсеткіші байқ алатын ай: шілде Оң тү стік жарты шарда поляр кү нінің басталатын уақ ыты: 22 желтоқ сан Оң тү стік жарты шардағ ы ескі континентті атаң ыз: Гондвана Оң тү стік жарты шардағ ы жаз мезгілінің ұ зақ тығ ы : 89 тә улік Оң тү стік жарты шардағ ы кө не-праконтинент қ алай аталғ ан? Гондвана Оң тү стік жарты шардың салқ ын полюсі қ айда орналасқ ан: Оң тү стік полюсте, Антарктидада адам аяғ а баспағ ан жерде, Оң тү стік ендікте. Оң тү стік жартышар антициклондарындағ ы желдердің қ озғ алысы: Сағ ат тілі бойынша жә не тө мен. Оң тү стік Қ азақ станда соғ атын жергілікті желдер қ алай аталады: Арыстанды-Қ арабас Оң тү стік полюске бірінші жеткен саяхатшы: Руаль Амундсен Опырылу нә тижесінде тү зілетін тектоникалық қ ұ рылымдар: Грабен Органикалық емес заттармен қ оректенетін организмдерді атаң ыз: Продуценттер Органикалық зат тү зетіндер қ алай аталады: Продуценттер Органикалық заттардың ең кө п қ оры қ айда жинақ талғ ан: Литосферада Органикалық заттардың қ оры жинақ талғ ан: Атмосферада Органикалық заттармен қ оректенетін организмдер қ алай аталады? консумент Органикалық негізге ие пайдалы қ азбалар: Мұ най жә не табиғ и газ. Органикалық тегі бар пайдалы қ азбаларды ата: Таскө мір, мұ най, газ Ордовик-силурдағ ы қ атпарлық: Каледондық Орман мә ліметері бойынша орташа жылдық кө лемі ең кө п мемлекеттер: Бразилия, Индонезия, Боливия Орта ярустағ ы бұ лттар: Биік-будақ ты, биік-қ абатты Ортамұ хиттық суасты тау жоталарын қ алыптастыратын қ ұ былыс: Спрединг Ортаң ғ ы мұ хиттық жоталар дың ерекшеліктері: Рифтік аң ғ ардың болуы, Жер қ ыртысының рифтогеді тү рлері, Трансформды жарылымдар Орташа айлық температураларды қ осып, нә тижесін 12-ге бө лу арқ ылы алынатын кө рсеткіш: орташа жылдық температура Орыс география қ оғ амының бө лімдері: Ресей статистикасы, Ресей географиясы Орыс География Қ оғ амының мү шелері: П. П. Семёнов-тянь-шаньский, В. П. Литке Орыс географиялық қ оғ амы қ ашан қ ұ рылды жә не қ анша бө лімнен тұ рды: 1845 жылы 4 бө лімнен тұ рды Орыс тең ізде жү зушілерден алғ аш рет дү ние жү зін айналып шық қ ан саяхатшылар: М. Крузенштерн жә не Ю. Лисянский Осы аталғ ан территориялардың қ айсысы муссон ә рекет етеді: Қ иыр Шығ ыста, Европаның шығ ысына, Тынық мұ хитқ а. Оттегіден кейін ө те кө п тарағ ан элементтер: Кремний мен алюминий Отты Жер аралы аралы қ андай бұ ғ аз арқ ылы бө лініп жатыр: Магеллан Ө зен аң ғ арындағ ы текшеленген элементтер: терраса Ө зен арнасындағ ы суғ а шайылмайтын қ атты тау жыныстары нә тижесінде судың шапшып, буырқ анып ағ уы: шоң ғ ал Ө зен арнасының таяз бө лігі: қ айраң Ө зен қ оректенуінің 4 кө зі қ ай климаттық белдеуде ұ штасады Қ оң ыржай Ө зен сағ асын тең із суының басуынан пайда болатын кө л тү рі: лиман Ө зен суы дең гейінің жыл сайын белгілі бір кезең де кө терілу қ ұ былысы: судың тасуы Ө зен суы дең гейінің жыл сайын кенеттен кү рт кө терілу қ ұ былысы: тасқ ын Ө зен суы қ атуы: жағ алаудан басталады Ө зен суының жыл ішіндегі ең тө мегі дең гей: межень Ө зен суының қ ыста қ атпайтын бө лігі: жылым Ө зен суының тік кемерден қ ұ лап ағ уы: сарқ ырама Ө зендегі мұ здың еруі: жағ алаудан басталады Ө зендегі сулардың жаң ғ ыруы қ анша уақ ытта жү зеге асады: Жылына 10 рет Ө зендегі тө менгі тұ рақ ты су дең гейі – бұ л: Межень, Меженьді дең гей. Ө зендер ү шін тұ рақ ты ә рі сенімді қ орек кө зі: жер асты суы Ө зендердің қ оректену кө зі мен ағ ыстың маусымдық таралуына қ арай классификациялаушы ғ алым: М. И. Львович Ө зенннің аң ғ арының ү немі су ағ атын бө лігі: арнасы Ө зенннің басталатын бө лігі: бастауы Ө зенннің бастауынан сағ асына дейінгі ойпаң бө лігі: аң ғ ары Ө зеннің ағ у барысында бірнеше тармақ қ а бө ліну қ ұ былысы: бифуркация Ө зеннің ағ ып шығ атын жері - ол Бастау Ө зеннің кө л немесе тең ізге қ ұ ятын бө лігі: сағ асы Ө зеннің қ ұ ламасы қ андай ө лшем бірлігімен ө лшенеді: Метрмен Ө зеннің қ ұ ятын жері қ алай аталады: Сағ а Ө зеннің сағ асына жақ ын ауданда тү зілетін аккумуляциялы жер бедері қ алай аталады: Атырау Ө зеннің тау жыныстарын тұ ндыру ә рекеті: аккумулятивтік Ө зеннің тау жыныстарын шаю ә рекеті: эрозиялық Ө лі биогенді зат: Мұ най, кө мір, Кө л тұ нбалары Ө лі тең із кө лі ә лемде қ андай кө лге жатады: Тұ зды, Сорлы. Ө ндіріс қ алдық тарын пайдағ а асырудың ә дістері: Пайдалы қ ұ рал бө ліктерді ажыратып ө те жоғ ары биіктікте пайда болып, жер бетіне кө лең ке бермейтін бұ лт тү рі: қ азбауыр Ө те жұ қ а ландшафттық сфера: Ө сімдік пен топырақ жамылғ ысы Биосфера Ө те кө не тау тү зілу ү рдісі қ алай аталады? Байкал Ө тпелі зоналарда немесе материктердің шетіне жақ ын орналасып, терең дігі 200 метр
|
|||
|