|
|||
25 Қылмыстық құқығының қайнар көздері(заннамалары)25 Қ ылмыстық қ ұ қ ығ ының қ айнар кө здері(заннамалары) Қ ылмыстық заң (қ ылмыстық кодекс) 1 – бабында қ ө рсетілгендей, қ ылмыстық қ ұ қ ық тың бірден-бір қ айнар қ ө зі болып табылады.. Ешқ андай да сот прецеденті, ә дет-ғ ұ рып т. б. да актілер қ ылмыстық қ ұ қ ық тың қ айнар қ ө зі бола алмайды 26 Қ ылмыстық қ ұ қ ық қ ағ идалары- 1. Заң дылық; 2. Заң алдында азаматтардың тең діғ і 3. Жеке жаупкершілік; 4. Ә ділдік 5. Қ ылмыстық қ удалау шараларын орынды қ олдану 6. Демократизм; 7. Гуманизм 27 Қ ылмыс қ ұ рамы- Қ ылмыс қ ұ рамының тө рт элементі бар: - Қ ылмыс объектісі; - Қ ылмыстың объективтык жағ ы; - Қ ылмыс субъектісі; - Қ ылмыстың субъективтык жағ ы 28 Қ ылмыстық жаза ұ ғ ымы жә не тү рлері. Қ Р Қ ылмыстық кодексінің 39 бабы бойынша жаза дегенiмiз сот ү кiмi бойынша тағ айындалатын мемлекеттiк мә жбү рлеу шарасы. Жаза қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасағ аны ү шін кiнә лi деп танылғ ан адамғ а қ олданылады жә не ол осы адамды қ ұ қ ық тары мен бостандық тарынан осы Кодексте кө зделген айыру немесе оларды шектеу болып табылады. Қ ылмыстық теріс қ ылық жасағ аны ү шін кінә лі деп танылғ ан адамғ а мынадай негiзгi жазалар қ олданылады: 1) айыппұ л; 2) тү зеу жұ мыстары; 3) қ оғ амдық жұ мыстарғ а тарту; 4) қ амауғ а алу Қ ылмыс жасағ аны ү шін кінә лі деп танылғ ан адамғ а мынадай негізгі жазалар: 1) айыппұ л; 2) тү зеу жұ мыстары; 3) бас бостандығ ын шектеу; 4) бас бостандығ ынан айыру; 5) ө лiм жазасы қ олданылуы мү мкiн. 29 Қ ылмыстын санаттары- деп оларды нақ ты белгілері бойынша топқ а бө луді айтамыз. Қ ылмыстар сипатына, қ оғ амғ а қ ауіптілік дә режесіне жә не кінә нің тү ріне байланысты мынадай санаттарғ а бө лінеді: - онша ауыр емес; - ауырлығ ы орташа; - ауыр; - аса ауыр. Қ ылмыстық Кодекстің 10-бабына сә йкес қ ылмыс жасағ аны ү шін осы Кодексте кө зделген ең ауыр жаза бас бостандығ ынан: 1. қ асақ ана жасағ ан ә рекеті – 2 жыл, абайсызда жасағ ан ә рекеті – 5 жылдан аспайтын мерзімге – онша ауыр емес; 2. қ асақ ана жасағ ан ә рекеті – 5 жыл, абайсызда жасағ ан ә рекеті – 5 жылдан аспайтын мерзімге – ауырлығ ы орташа; 3. қ асақ ана жасағ ан ә рекеті – 12 жылдан астам мерзімге – ауыр; 4. қ асақ ана жасағ ан ә рекеті – 12 жылдан астам мерзімге немесе ө лім жазасы кө зделсе – аса ауыр санатына жатады. Қ ылмыстың қ ұ рамы дегеніміз – бұ л қ ылмыстың объективтік жә не субъективтік жақ тарынан қ ұ ралатын белгілерінің жиынтығ ын айтамыз. Ондай белгілер 4 топқ а бө лінеді: - қ ылмыстың объектісі; - қ ылмыстың объективтік жағ ы; - қ ылмыстың субъектісі; - қ ылмыстың субъективтік жағ ы. 1. Қ ылмыстың объектісі – қ ылмыскердің қ иянат жасайтын жә не де қ ылмыстық заң дармен қ орғ алатын қ оғ амдық қ атынатсар. 2. Қ ылмыстың объективтік жағ ы – ол қ ылмыстың сыртқ ы кө рінісіне жататын белгісі. 3. Қ ылмыстың субъектісі – ол қ ылмыс жасағ ан уақ ытта ақ ыл-есі дұ рыс жә не 16 жасқ а толғ ан жеке адам. Кейбір ауыр қ ылмыстар ү шін (кісі ө лтіру, зорлау, адам ұ рлау жә не т. б. ) қ ылмыстық жауатылық қ а адам 14 жастан тартылады. 4. Қ ылмыстың субъективтік жағ ы – бұ л қ ылмыстың ішкі мә нін, мазмұ нын білдіреді. 30 Қ ұ қ ық жү йесі - Қ ұ қ ық жү йесі— нақ ты бір мемлекетте қ алыптасқ ан қ ұ қ ық тық актілердің реттеу обьектісіне байланысты топтастырылып, қ ұ қ ық саласынан, институтынан жә не нормасынан қ ұ ралғ ан жү йе.
|
|||
|