Бэһис көстүү.

Аан икки аҥ ы тэлэллэр. Хлестаков киирэр, кэнниттэн Куорат Баһ ылыга, Артемий Филиппович, Лука Лукич, Добчинскай уонна Бобчинскай киирэллэр. Куорат Баһ ылыга муостаҕ а кумааҕ ы сыыһ а сытарын ыйан кө рдө рө р. Бобчинскайдаах Добчинскай былдьасыһ а былдьасыһ а ону ылаллар.

Хлестаков. Бэртээхэй тэрилтэлэр. Кэлбит киһ и аайы маннык, куораккытын кө рдө рө ргү т ү чү гэй баҕ айы эбит, мин сө бү лээтим. Атын куораттарга миэхэ тугу да кө рдө рбө т этилэр.

Куорат Баһ ылыга. Атын куораттарга, тойотторо, салайааччылара бары наар бэйэлэрин эрэ иннилэрин кө рү нэллэр диэхпин баҕ арабын. Оттон, манна, биһ иги дьон, норуот эрэ кыһ алҕ атын быһ аарар туһ угар кыһ аллан тахсабыт, ону ү ө һ ээҥ ҥ илэр бэлиэтии кө рү ө хтэрэ диэн эрэнэбит!

Хлестаков. Сарсыардааҥ ҥ ы аһ ылыкпыт оһ уобай! Отой ырҕ аччы тоттум! Кү н аайы итинник аһ атаҕ ыт дуо?

Куорат Баһ ылыга. Оттон… кү ндү ыалдьыкка диэн…

Хлестаков. Оо-о, дьэ, мин аһ ыырбын сө бү лү ү бү -ү н. Оттон аһ аары-сиэри, кө рү лээри-нарылаары олорор буоллахпыт дии… Оннук буолбат дуо?! Ити, балыкпыт аата туох диэн этэй?

Артемий Филиппович (сү ү рэн кэлэр). Лыыбырдаан-с! Атлантика трескаата!

Хлестаков. О-олус минньигэс! Ити, биһ иги, ханна аһ аатыбыт этэй! Балыыһ аҕ а дуо?

Артемий Филиппович. Со-огурдук-с! Балыыһ аҕ а-с!

Хлестаков. Ааа-а, сө п-сө п, онно ө ссө ороннор тураллар этэ. Ыарыһ ахтаргыт аҕ ыйах баҕ айылар этэ дии, бары ү тү ө рэн тахсыбыттара дуо?

Артемий Филиппович. Уонча эрэ киһ и баар, онтон ордуга суох. Атыттар бары ү тү ө рэн тахсыбыттара. Биһ иэхэ бэрээдэк оннук. Мин кэлиэхпитэн ыла оннук! Бары сахсырга курдук ү тү ө рэллэр, киһ и итэҕ эйиэ суоҕ ун курдук. Балыыһ аҕ а киирдилэр да ү тү ө рэр аакка бараллар, тоҕ о диэтэххэ эмтиирбит эрэ ү чү гэй буолбатах, кө рө рбү т-харайарбыт, сылаас сыһ ыаммыт оннука тиэрдэр-с!

Куорат Баһ ылыга. Куорат Баһ ылыгын ү лэтэ диэн олус тү бү ктээх, олус диэн сыраны эрэйэр ү лэ диэн этиэхпин баҕ арабын. Ырааһ ырдыы, тутуу, кө ҕ ө рдү ү, суол оҥ оруута — уу-у, киһ и ааҕ ан сиппэт тү бү гэ, дэлэ киһ и кыайан ылсыбат, быһ аарбат да ү лү гэрэ. Ол гынан баран, таҥ ара кө мө тү нэн син барыта этэҥ ҥ э баран иһ эр. Баҕ ар, биир эмэ Баһ ылык — суобаһ а суох киһ и, бэйэтин эрэ иннин, бэйэтин барыыһ ын кө рү нү ө этэ… Оттон сорох баҕ ас, итэҕ эйиэҥ суоҕ а, утуйаары да сытан: «Барыта этэҥ ҥ э дуо, барытын ситэн оҥ ордум дуо, дьонум-сэргэм этэҥ ҥ элэр дуо? » — диэн мэлдьи ону эрэ саныыгын. Ол туһ а диэн тугу да кө рдө ө бө ккө, ол-бу наҕ араадаҕ а наадыйбакка куоратым эрэ ү чү гэй буоллун, уулуссалар ыраастар, хаайыылаахтар тоттор, арыгыһ ыттар аҕ ыйахтар диэн — мэлдьи ол эрэ санаатыгар-оноотугар сылдьаҕ ын… Оччоҕ о эрэ дууһ ам уоскуйар, санаам чэпчиир. Онтон атын миэхэ туох наада? Ол туһ а диэн миэхэ туох да наадата суох! Оттон, биллэн турар, ону кө рө н сыаналыыллара, ү ө һ ээттэн билэн тугунан эмэ бэлиэтииллэрэ буоллар туох да куһ аҕ ана суох буолуо этэ да, ол барыта ү тү ө санааны, киһ илии майгыны тугунан да солбуйбат!

Артемий Филиппович (бэйэтигэр). Бу баҕ айы эрийэн эрдэҕ ин кө р! Саҥ арар чааһ ын таҥ ара, дьэ, биэрбит баҕ айыта!

Хлестаков. Дьэ, ити кырдьык! Мин эмиэ араас толкуйтан аанньа утуйбат буолан хаалааччыбын. Оччоҕ о, санаам сороҕ ун кумааҕ ыга тиһ эбин, ол-бу кэпсээн, хоһ оон да курдук оҥ орон таһ аарааччыбын.

Бобчинскай (Добчинскайга). Ол иһ ин, эппитим дии, Петр Иванович! Улахан ү ө рэхтээх киһ и диэн!

Хлестаков. Этиҥ эрэ, баһ аалыста, манна, эһ иэхэ, киһ и сынньана, аралдьыйа тү һ ү ө н сө птө ө х сирдэрэ бааллар дуо? Холобура, кыратык хаарты бырахса эҥ ин тү һ эр курдук?

Куорат Баһ ылыга (бэйэтигэр). Ээ-э, барахсан, ханна ханарытан эрэргин билэби-ит! (Улаханнык). Тыый, туох диэн эттэҥ ий! Биһ иэхэ оннук диэн тө рдү ттэн суох! Мин бэйэм хаһ ан да хаартыны илиибэр туппатаҕ ым, хаарты да диэннэрин ү чү гэйдик билбэппин, сатаан да оонньообоппун! Уопсайынан да, хаарты диэннэрин тулуйан кө рбө ппү н. Биирдэ эмэ, алҕ ас, буугунай тойонун дуу, ханныгы дуу кө рдө хпү нэ, бирээмэ хотуолуу сыһ абын, соччо абааһ ы кө рө бү н! Биирдэ, хаһ ан эрэ, оҕ олору саататаары хаартынан дьиэ тута оонньообуппут, ол тү ү нү быһ а кыайан утуйбакка муҥ наммытым. Кэбиис! Хаарыаннаах, кыһ ыл кө мү с бириэмэни, хайдах солуута суохха барыахха сө бү й!

Лука Лукич (бэйэтигэр). Дьиккэр, бэҕ эһ ээ биир мө һ ө ө кпү н кө тү ппү тэ.

Куорат Баһ ылыга. Ол кэриэтэ, ол хаарыаннаах бириэмэни судаарыстыба туһ а диэн ыытыам!

Хлестаков. Суох-суох… ити эн таах, мээнэ итинник диигин… Онтуҥ барыта, дьыаланы ким хайа ө ттү ттэн кө рө рү ттэн тутулуктаах ээ… Холобура, букатын кус сыгынньах хаалан хаалар буоллаххына, оччоҕ уна, биллэн турар… Ол эрээри, сороҕ ор, киһ и кыайан туттуммат гына кыдьыгыран кэлээччи ээ!

⇐ Предыдущая 11 12 13 14 151617 18 19 20 Следующая ⇒