|
|||
1. Орталықтан тыс созылған және сығылғанэлементтер есебi10-билет 1. Орталық тан тыс созылғ ан жә не сығ ылғ анэлементтер есебi Орталық тан тыс созылғ ан жә не сығ ылғ ан элементтерде кү ш кө лденең қ иманың орталық тан (центрден) тыс жерiне қ адалады. Мұ ндай жағ дайдағ ы элементке созушы кү ш пен иiлу моментi ә сер етедi. Орталық тан тыс созылғ ан жә не сығ ылғ ан қ ысқ а қ атты элементтердiң шектiк кү йлері олардың кө тергiштiк қ абiлетiнің жойылуы берiктiгiнiң кемуiне, ал иiлгiш ұ зын элементтер ү шiн орнық тылығ ын жоюына байланысты. Ө стiк кү ш пен иiлу моментi ә сер ететiн ақ қ ыштық шегi 580 МПа-ғ а дейiн жететiн болат элементтердiң есебi, . (3. 11) тү рiнде жү ргiзiледi. (13. 13) формуласындағ ы – элементтiң кө лденең қ имасының тү рiне, сө ресі мен қ абырғ асының қ атынасына байланысты алынатын коэффициенттер; – бойлық кү ш жә не жә не ө стерi бойынша иілу моменттерi; – элемент кө лденең қ имасының ауданы жә не ө стерi бойынша ең аз кедергi моменттерi. Орталық тан тыс сығ ылғ ан элементтердiң орнық тылық есебi моменттiң ә сер ету жазық тығ ында жә не одан тыс жазық тық та да жү ргiзiледi(моменттiң ә сер ету жазық тығ ында элемент сол жазық тық бойынша орнық тылық ты жояды, ал одан тыс жазық тық та элементте бұ рылып-иiлу сияқ ты орнық тылық ты жою байқ алады). Моменттiң ә сер ету жазық тығ ында орнық тылық есебi , (3. 12) формуласымен жү ргiзiледi, мұ ндағ ы – орталық тан тыс сығ ылғ ан элементтерде кернеудiң азаюын, – шартты иiлгiштiк пен – келтiрiлген салыстырмалы эксцентриситетi ә серiн ескеретiн кестелiк коэффициент. (3. 13) мұ ндағ ы ; ; ; – эксцентриситет, – салыстырмалы эксцентриситет; – сығ ылғ ан бө лiктiң кедергi моментi. Қ МжЕ бойынша егер болса, орнық тылық есебiн жү ргiзбеуге болады. Орталық тан тыс сығ ылғ ан элементтердiң момент ә сер етпейтiн жазық тық тағ ы орнық тылық есебі, оның ең ү лкен қ аттылық ты жазық тығ ының орналасуына байланысты. Егер элементтің ең қ атты жазық тық моменттiң ә сер ету жазық тығ ымен сә йкес келетiн болса , онда орнық тылығ ын сол жазық тық қ а перпендикуляр жазық тық та жоғ алтады. Есеп (3. 14) формуласымен жү ргiзiледi, мұ ндағ ы – момент ә серiнен пластикалық деформациядан қ иманың ә лсiреуiн ескеретiн коэффициент; – орталық сығ ылудағ ы бойлық иiлу коэффициентi. Егер моменттiң ә сер ету жазық тығ ы элементтің қ аттылығ ы аз жазық тық пен сә йкес келетiн болса, болғ анда, есеп , (3. 15) формуласымен жү ргiзiледi, мұ ндағ ы – орталық сығ ылудағ ы бойлық иiлу коэффициентi.
|
|||
|