|
|||||
2. Арқалық қимасының ұзындық бойынша өзгеруіҚ ұ рама арқ алық тар дә некерлеу негiзiнде жасалады. Олардың қ ималары ү ш беттік элементтен: тiк орналасқ ан қ абырғ алық беттен жә не кө лденең орналасқ ан екі белдеуден (сө реден) тұ рады. Мұ ндай арқ алық тарды таң дау есебi екі кезең нен тұ рады: 1) қ иманы тағ айындап қ ұ растыру; 2)берiктiгiн, орнық тылығ ын жә не қ аттылығ ын тексеру. Ү немділік шарты бойынша болат шығ ынының аздығ ы ү шiн алдымен арқ алық тың тиiмдi биiктiгi есептеледi: , (9. 1) мұ ндағ ы – қ абырғ а қ алың дығ ы; – арқ алық тың конструктивтік талаптарғ а сай қ ұ растырылуына байланысты коэффициент, олдә некерленген тұ рақ ты қ ималы арқ алық тар ү шiн – , ауыспалы қ ималы арқ алық тар ү шiн – , тойтармалы шегелi арқ алық тар ү шiн . Арқ алық тың массасы, негізінен оның белдеулерiнiң массасына байланысты. Арқ алық тың биiктiгi ө ссе, белдеулер массасы азайып, қ абырғ а массасы ө седi. Белдеулер мен қ абырғ аның массалық функциялары арқ алық биiктiгiне байланысты. Сө йтіп, олардың ө згеруi бiрдей емес – бiреуi ө ссе, екiншiсi азаяды. Екi функцияның қ осынды мә нi ең аз болғ ан кезде, арқ алық биiктiгi тиімді болып есептелiп, ол арқ алық қ а кететін ең аз материал шығ ынын анық тайды. Тиімді биіктікті арқ алық та қ абырғ аның массасы белдеулер массасына тең. Арқ алық тың ең кіші биiктiгi – арқ алық қ аттылығ ы жә не оның шектi майысуымен анық талады: . (9. 2) Қ ұ рама арқ алық қ имасын тағ айындауғ а оның биіктігін, қ абырғ асының қ алың дығ ын жә не сө релерінің енін анық тау кіреді: 1. Мө лшерлік жә не есептік жү ктемелерді анық тайды; есептік схеманы тағ айындап, ішкі кү штерді анық тайды. 2. Қ иманың қ ажеттi кедергi моментiн есептейді: . (9. 3) 3. Арқ алық биiктiгiн – (15. 8, 15. 8. 1) формулаларымен анық тайды. Арқ алық қ абырғ асының биіктігін тө мендегі шарттарды ескере отырып, тағ айындайды: ( – арқ алық торының қ ұ рылыстық биіктігі). 4. Биiктiгi 1–2м арқ алық тар ү шiн қ абырғ а қ алың дығ ы, (9. 4) эмпирикалық формуласымен анық талады, мұ ндағ ы – алдынала болжамдалғ ан арқ алық биіктігі, м. 5. Содан соң, арқ алық қ абырғ асының қ алың дығ ын тiрек бө лiгiнде кесілуге тексередi: . (9. 5) Қ абырғ аның жергiлiктi орнық тылығ ын қ амтамасыз ету шарты бойынша шамасында жә не болуы керек, 12 мм-ге дейінгі қ алың дық 1 мм-ге, ал одан ү лкендері 2 мм-ге еселі болып қ абылданады. 6. Белдеу қ ималары ең ү лкен момент мә ніне қ ажетті аудан бойынша қ абылданады: , (9. 6) мұ ндағ ы – қ иманың ауырлық орталығ ы бойынша алынғ ан белдеудiң инерция моментi; – арқ алық тың инерция моментi; –қ абырғ аның инерция моментi. Белдеудiң енi мен қ алың дығ ын жоғ арыдағ ы (15. 12) байланысы жә не жалпы орнық тылық шарттары бойынша қ абылдайды. Қ ұ рама қ ималы арқ алық тың соң ғ ы есебі. Жуық талғ ан формулалармен алдынала тағ айындалғ ан қ имағ а байланысты оның соң ғ ы есебін жү ргізіп нақ тылап, кейбір жағ дайларда қ има қ айта тағ айындалады. Алдымен жү ктемелердің дұ рыс анық талғ андығ ы тексеріледі. Содан соң қ има ө лшемдерінің геометриялық сипаттамалары есептелініп, тексеріледі. Бұ дан кейін ең ү лкен қ алыпты кернеулер , (9. 7) жанама кернеулер , (9. 8) арқ алық орнық тылығ ы (9. 9) жә не салыстырмалы майысу (9. 9. 1) формулалары бойынша тексеріледі.
|
|||||
|