![]()
|
|||
ЖЕТЕРМІЗ БЕ ТІЛЕККЕ. ЕКПІНДІ БҮЛДІРГІШ ⇐ ПредыдущаяСтр 4 из 4 ЖЕТЕРМІЗ БЕ ТІЛЕККЕ Ақ ылдың аузын шарт байлап, Қ осылуғ а серт ойлап, Бердік билік жү рекке. Алдымызда асқ ар тұ р, Ауыр, ауыр тастар тұ р, Тұ рмыз ә зір тү некте. Сол асқ арды асқ анша, Сол тастарды басқ анша, Талай бейнет шегеміз. Бә лкім, тауда ұ рынып, Бә лкім, тасқ а сү рініп, Қ ұ рбандық боп ө лерміз. Бізге бақ ыт кез болып, Иесі оның біз болып, Қ осылармыз алаң сыз... Ә ң гіме боп ермекке, Дос азайып кө мбекке, Жау кө бейер ұ рмақ қ а. Сү йеу қ ылып кө ң іліме, Сү йдім сені ө міріме, Сағ ан қ ояр сұ рауым, Сен де «сү йдім» дедің бе? Жү регімді идірген, Ғ ашығ ымсың кү йдірген. Мен разы ө мірге, Сү йген ү шін сү йдірген. ДИКТОР 8: Ілияс бауырын кө тере алмай жатқ ан балалар ә дебиетін дамытуғ а ү лес қ осты. Есенин, Пушкин, Буниндерді аударды. Игі бастаманың жалғ асы ретінде қ азақ балаларына арнап ө лең жазғ ан. Мысалы, «Жазғ ытұ рым», «Жазғ ы кеште», «Қ ыс», «Кү з» сынды ө лең дерінде жастарды табиғ атқ а, айналасына махаббатпен қ арауды ү йретеді. ПЕРЕБИВКА: ДИКТОР 9: Ілияс ақ ын ғ ана емес ә рі жазушы. Сатира мен драматургия саласына да сү белі ү лес қ осты. Оның «Жолдастар», «Бадырақ » романдары ө з заманының сипатын айқ ын бейнеледі. Революцияның қ азақ қ оғ амына қ алай ә сер еткенін нақ ты оқ иғ алар мен образдар арқ ылы кө з алдың а келтіреді. «Колхоз тойы», «Тү рксіб», «Исатай, Махамбет» сынды пьесалары ә лі де сахналанып жү р. Бір ғ ана «Екпінді бү лдіргіш» деп аталатын сатиралық шығ армасының ө зі неге тұ рады? Сол замандағ ы шаш ал десе, бас алатын орашолақ тарды қ атал сынғ а алады. Ү зіндіге назар аударалық! ГРАФИКА 7: ЕКПІНДІ БҮ ЛДІРГІШ «Шаш ал десе, бас алғ ан»–деген мақ ал қ ай заманғ а болса да қ абысады да тұ рады. Қ ай дә уірге болса да жабысады тұ рады. Ү йткені ұ рда-жық, орашолақ, бү лдіргіш қ ай заманда болса да болады. Қ ай халық тан да табылады. Орашолақ, шаш ал десе, бас алар – феодализмге де болды. Капитализмдеде болды. Енді мына социализмің ізде де жү р». ДИКТОР 10: Жетісу –жерің жақ сы, суың тә тті. Сұ лу ғ ып сені сонша кім жаратты. Енең ді кедейшілік екі ұ райын, Арқ аның мойныма қ атты батты. Иә, Ілиясты қ атал тағ дыр сынғ а алды. Саяси текетірестердің бел ортасында жү рген Ілияс Жансү гіров, Бейімбет Майлин, Сә кен Сейфуллинді халық «Ү ш бә йтерек» атап кеткен. Олар адам қ олынан жасалғ ан апатқ а ұ шырады. Ілиястың Қ ұ лагері бар қ азақ тың жоқ тау гимні сияқ ты. «Қ алтарыстан тап берген қ арақ шы кер қ ұ ланы маң дайдан айбалтамен ұ рып ө теді де, қ айран тұ лпар қ ара жер қ ақ айырылғ андай гү рс етіп қ ұ лап қ ала береді». Кемеліне келіп, ақ ындық бә йгесінде арындап алғ а шық қ ан шағ ында Ілияс та тоталитарлық жү йенің қ ұ рбаны болды. Ә йтсе де ә мбебап дарын айналасы 10 жылда проза мен драматургияда, ә сіресе поэзияда ә дебиетіміздің алтын қ орына жататын айтулы туындылар беріп, артына мол мұ ра қ алдырды. Ілиястай «Жыр Қ ұ лагерін» бір хабарда айтып тү гесу мү мкін емес. Бү гінге осы. Жү здескенше аман болың ыздар!
|
|||
|