|
|||
Білім беру реформаларыЕлдің табысты дамуының қ ұ рамдас бө ліктерінің бірі білім мен ғ ылым дең гейі болып табылады. Қ азақ станда бұ рынғ ылардан айтарлық тай ерекшеленетін ұ лттық білім беру жү йесінің жаң а моделі енгізілді. Осы модельге сә йкес ү здіксіздік жә не сабақ тастық қ ағ идаты негізінде білім берудің тө рт дең гейі белгіленген: мектепке дейінгі тә рбие жә не оқ ыту, орта, жоғ ары, жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беру, бұ л ЮНЕСКО ұ сынғ ан білім берудің халық аралық стандартты сыныптамасында кө зделген. Қ азақ стан Республикасында қ абылданғ ан білім беру жү йесінің негізгі қ ағ идаттарына сә йкес саланың жұ мыс істеуінің міндетті факторларының бірі жалпы орта білім берудің міндеттілігі мен тегіндігі болып табылады. Республикада жалпы орта білім берудің жаң а нысандары кең інен таралды: жекелеген пә ндерді терең детіп оқ ытатын мектептер (Шет тілдері, жаратылыстану жә не гуманитарлық пә ндер), гимназиялар, лицейлер. Сондай-ақ баламалы ә леуметтік қ ызметтер нарығ ы қ алыптасты. Қ азіргі уақ ытта білім беру органдарының бақ ылауында тұ рғ ан мемлекеттік емес оқ у орындары дамыды. Жаң а модель бойынша жоғ ары білім беру қ ұ рылымында ү ш саты белгіленген: жоғ ары базалық білім (бакалавриат), жоғ ары арнайы білім, жоғ ары ғ ылыми-педагогикалық білім (магистратура). Жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім беру дең гейінде бұ рынғ ыдай біліктілігі жоғ ары ғ ылыми жә не ғ ылыми-педагогикалық кадрларды — ғ ылым кандидаттары мен докторларын даярлау жү зеге асырылады, сондай-ақ жаң а модель бойынша қ атар PhD бойынша ғ ылым докторларын даярлау жү зеге асырылады. Қ оғ ам дамуының қ азіргі кезең інде неғ ұ рлым сапалы қ ызмет кө рсету есебінен білім мен ғ ылымды реформалаудың мемлекеттік бағ дарламасы кең еюде. Оқ ыту процесінде шетелдік ғ алымдар мен оқ ытушылар тартылады, бұ л отандық білім беру жү йесінің жаһ анданудың жалпы процесіне интеграцилануына ық пал етеді. Қ азақ стан ғ ылыми бағ ыттарды дамытуғ а кө п кө ң іл бө леді: еліміздің 180-нен астам жоғ ары оқ у орындарында 776 мың ғ а жуық студент білім алуда, шетелде білім алушылар саны ө суде (статистика деректері бойынша 2006 жылы 2 млн. адамғ а дейін). Ө ндірісте ғ ылыми зерттеулердің нә тижелерін пайдаланудан экономикалық тиімділік жыл сайын ө сіп келеді. Қ азақ станның ұ лттық университеттері (Қ азҰ У (Қ азҰ ТУ, Қ арМТУ, ШҚ МТУ жә не т. б. ) Қ азақ станның инновациялық стратегиясының катализаторлары болды жә не елеулі нә тижелерге қ ол жеткізді: физика-техникалық институтта нано кеуекті кремний мен нанопленкалар алынды, Қ азҰ У-да нанокө міртекті материалдар зертханасы жұ мыс істейді. Р. Мансұ рова, Қ Р Ұ Ғ А жанында ұ лттық нанотехнологиялық зертхана ашылды. Ағ ымдағ ы жылы Ә л-Фараби атындағ ы Қ азақ ұ лттық университеті мен Л. Н. Гумилев атындағ ы Еуразия ұ лттық университетіне шетелдік консультант-оқ ытушыларды шақ ыру ү шін 2 млн. долларғ а жуық қ аражат бө лінді. Сондай-ақ, техникалық мамандық тар бойынша жоғ ары білікті мамандарды даярлауды кө здейтін кә сіптік техникалық білім берудің арнайы бағ дарламасы ә зірленді, онда біз ү лкен тапшылық ты сезінеміз жә не шетелден кадрлар тартуғ а мә жбү рміз. " Болашақ " бағ дарламасы бойынша ә лемнің ү здік жоғ ары оқ у орындарында 3 мың нан астам адам оқ иды, Қ азақ станғ а оқ уғ а 40 елден 8000-нан астам адам келеді, бұ л елге 16 млн. доллар табыс ә келеді. Қ азақ стандық жоғ ары оқ у орындары Қ азККА акционері — Қ ТЖ, " Қ азМұ найГаз " — Қ БТУ, " Казтелеком " — АИЭС, Т. Рысқ ұ лов атындағ ы Қ ЭУ АТФ Банкі, " Базис — А " -ААШИ, " Қ азатомө неркә сіп " ядролық университет ашты, 400 — ден астам компания жыл сайын сегіз мың нан астам білім гранттары мен стипендияларын бө леді жә не т. б. Мемлекеттік білім беру бағ дарламасының тү пкі мақ саты қ азақ стандық жоғ ары оқ у орындары ә лемдік стандарттар дең гейінде білім бере алатын, ал жетекші университеттер мен институттардың дипломдары ә лемде танылатын жағ дайлар жасау болып табылады. Қ Р БҒ М бағ дарламасы бойынша жыл сайын " Жылдың ү здік оқ ытушысы" мемлекеттік стипендиясын тағ айындау конкурсы ө ткізіледі, ол ғ ылыми зерттеулер жү ргізуге, оның ішінде кез келген елде шетелде тағ ылымдамадан ө туге грант мә ртебесіне ие.
|
|||
|