дебиеттер:1,9,17, 17,18,19.. атты, сұйық және газ тәрізді отын.. Отын құрамы.

⇐ ПредыдущаяСтр 13 из 21Следующая ⇒

Әдебиеттер:1,9,17, 17,18,19.

1. Қатты, сұйық және газ тәрізді отын.

Отын дегеніміз тез жанатын зат,ол энергетикалық және өндірістік жылу алудың негізі болып табылады.

Отын реакция типінің нәтижесінде отыннан жылу бөлінуіне байланысты органикалық және ядролық деп бөлінеді.

Қазіргі уақытта 2030 жылға дейінгі болжам бойынша органикалық отын өндірістің негізгі энергия көзі болып отыр.

Отынның түрі: қатты, сұйық, газ тәріздес.

2010 ж органикалық отынның тұтынуы

Дүние жүзінде, төмендегідей млрд.т у.т. тұтынылды:

Қатты отын - 3,21

Сұйық отын - 4,29

Газ тәріздес отын - 2,66

Органикалық отынның жылуы химиялық реакцияда оксиленнің жанғыш бөліктерінің оттегі болінуінің нәтижесінде бөлінеді, ал ядролық сұйықтық- ядроның ауыр элементтерден(уран, плутон) айырылуының нәтижесінде.

Органикалық отынның агрегаттық күйіне байланысты классификациясы:

	Табиғи	Жасанды
Қатты	Ағаш,торф, таскөмір және қара көмір,антрацит, тез жанғыш сланцлар	Жартылай кокс, кокс, кокстық, генераторлық,домдық торфтық және көмірлік брикеттер
Сұйық	Мұнай	мазут, керосин, бензин
Газ тәріздес	Табиғи газ	газойл, мұнайлы газ, газ жерасты

Қатты және сұйық отын жанғыш ( көміртек-С, сутегі-Н,ұшқыш селен Sл == Sор + Sк) және жанбайтын(азот - N және оттегі - О)элементтер мен балластардан(күл - А, ылғал - W) тұрады.

Қатты және сұйық отынның элементарлық құрамының үлесі 1 кг отын массасы. Нәтижесінде жұмыстық, құрғақ,жанғыш, органикалық отын массасы болып бөлінеді.

Жұмыстық масса- бұл масса мен отынның құрамы, ол тұтынушыға түсіп және жануға арналған.

2.Отын құрамы.

Жұмыстық, құрғақ, жанғыш, органикалық массалар мынадай индекстермен"р", "с", "г" и "о" белгіленіп, келесідей теңдеулерде көреміз

Ср + Нр + Sрл + Nр + Oр + Aр + Wр = 100 % ; (13.1)

Сс + Нс + Sсл + Nс + Oс + Aс = 100 % . (13.2)

Сг + Нг + Sгл + Nг + Oг = 100 % ; (13.3)

Со + Но + Sоорг + Nо + Oо = 100 % . (13.4)

Органикалық отын массасының жанғыш массадан айырмашылығы тек органикалық күкірттен және колчеданную қоспайды:

Sоорг = Sол - Sок . (13.5)

Отын құрамының бір массасына коэффициенттің қойылуы 13.3 таблицада көрсетілген.

Т а б л и ц а 13.3

Отын құрамы	Массаға қойылатын коэффициенттер
жұмыстық	100/[100 - (Aр + Wр)] 100/(100 - Wр)
жанғыш	[100 - (Aр + Wр)]/100 1 (100 - Aс)/100
құрғақ	(100 - Wр) / 100 100 / (100 - Aс)

Сланц үшін (Ср, Нр, Sрл, Nр, Oр, Aр, Wр) жұмыстық массадан жанғыш массаға айналуы кезінде қойылатын коэффициенттер:

К = 100 / [100 - Aри - Wр - (СО2)рк] , (13.6)

Бұл жерде Ари-негізгі күлдік жұмыстық масса %·,

Wр-жұмыстық массаның ылғалдылығы %·,

(СО2)рк-көмірқышқыл карбонатының құрамы %.

Негізгі күлдік жұмыстық массасы мына формуламен анықталады:

Aри = Aр - [2,5(Sра - Sрс ) +0,375Sрк] [(100 - Wр) / 100], (13.7)

Бұл жерде Sра-лабораториялық золе күкірттің құрамындағы отын үлесінің массасы; Sрс –отын құрамындағы күкірт сульфаты, %.

[2,5(Sра - Sрс) +0,375Sрк] өлшемі ленинградтық және эстондық сланц үшін2,0 болуы мүмкін, ал кашпирлік үшін-4,1.

Отынның жұмыс массасының құрамы ылғалың әсерінен өзгерісі мынадай формуламен беріледі:

Ср2 = Ср1(100 - Wр2) / (100 - Wр1) ö

Hр2 = Hр1(100 - Wр2) / (100 - Wр1) ý , (13.8)

Бұл жерде Wр1 – отынның бастапқы ылғалдылығы, %, Wр2- отынның соңғы ылғалдылығы, %.

Екі қатты және сұйық отынның қоспасының орташа құрамы,массалық үлеспен берілген(%), біріншісі-(Ср2, Hр2 ....) және екіншісі -(Ср1, Hр ...) мынадай теңдеумен анықталады:

Срсм = b1 Cр1 + (1 - b1) Cр2 , ö

Hрсм = b1 Hр1 + (1 - b1) Hр2 , ý , (13.9)

Бұл жерде массалық үлесі b1 отынның бір қоспасында мына формулада болады:

b1 = В1 /(В1 + В2) . (13.10)

Бұл жердегі В1 және В2- қоспаға енген отынның массасы кг.

Газ тәрізді отын жанғыш және жанбайтын газ қоспасында болады. Жанғыш бөлігі предельных (СnH2n+2) және непредельных (СnH2n) көміректер,сутегі (Н₂),көміртек оксиді (СО) және күкірт сутегісінен(Н₂S) тұрады.Жанбайтын бөлігіне азот( N₂),көмірқышқыл газы(СO₂) және оттегіден(О₂) тұрады.Табиғи және жасанды газдардың құрамы әртүрлі.Табиғи газ үлкен мөлшердегі метанның(СH₄) сондай-ақ аз мөлшердегі: этан (С₂H₆), пропан (С₃H₈), бутан (С₄H₁₀), этилен (С₂H₄), және пропиленнен (С₄ H₆) болады. Жасанды газдарда жанғыштың бөлшектері (сутегі және окиси көміртегі) 25-45% жетеді, балласт азот және көмірқышқылда – 55-75%.

Газтәріздес отынның көлемдік үлесін былай жазуға болады:

SСnH2n+2 + SСnH2n + Н2 + СО + Н2S + О₂ + N₂ + CО₂ = 100% , (13.11)

где SСnH2n+2 – предельные углеводороды;

SСnH2n – непредельные угловодороды;

Н2S – күкіртті сутек

СО – көміртек оксиді

CО2 – көмірқышқыл газы

⇐ Предыдущая 8 9 10 11 121314 15 16 17 Следующая ⇒