|
|||
Лекция 15.. Тақырыбы: Корреляцияның коэффициентін есептеу. Күрделі қатарлар үшін корреляциялық тордың моделін құру. . Негізгі сұрақтар мен мазмұны. сімдіктердің түптенуіЛекция 15. Тақырыбы: Корреляцияның коэффициентін есептеу. Күрделі қатарлар үшін корреляциялық тордың моделін құру. Мақсаты:Корреляция коэффициентін есептеуді және күрделі вариациялық қатарларға корреляция торды құруды үйрету. Кілттік сөздер:корреляция, корреляциялық тор, байланыс, түзетпе, белгілердің тәуелділігі. Негізгі сұрақтар мен мазмұны 1). Белгілер арасындағы тәуелділік. Корреляция коэффициенті. Белгілер арасындағы тәуелділікті көрсететін мысал: Өсімдіктердің түптенуі (х): 4; 6; 10; 12 Хор. = 8 Өсімдіктердің салмағы (у): 30; 42; 34; 46 Уор. = 38 ах: -4; -2; +2; +4 ау: -8; +8; -4; +8 ах х ау : 32; -16; -8; 32 Σ ах х ау : 32 – 16 – 8 + 32 = 40 ах - хқатары бойынша варианттардың орташа шамадан ауыткуы ау - у қатары бойынша варианттардың орташа шамадан ауыткуы ах х ау - жұптасқан ауыткулар көбейтіндісі. Σ ах х ау -жұптасқан ауыткулар көбейтіндісінің қосындысы Бұл мысалдан біз жұптасқан ауыткулар көбейтінділерінің қосындысы екі қатардағы өзгергіштіктің байланысу дәрежесін сипаттайтын көреміз: Толық оң корреляция кезінде - Σ ах х ау = 80 Толық теріс корреляция кезінде - Σ ах х ау = -80 Жартылай оң корреляция кезінде - Σ ах х ау = 40 Корреляция жоқ кезінде - Σ ах х ау = 0 Әртүрлі қатарларды салыстырған кезде жұптасқан ауыткулар көбейтінділері қосындысының сандық мәні орта шамаға қарағанда өзгеріп отырады. Сондықтан бұл тәуелділік өзін салыстырмалы сандар арқылы көрсетуді қажет етеді; ол үшін аланған қосындысы тұрақты және ең көп санға бөлу керек. Ол сан геометриялық орта шама (G) болып табылады, яғни ол түбір астындағы n санды даталар көбейтінділерінің n дәрежелі түбірін тапқанға тең: G = n √ 1 х 2 х 3 х……n Біздің мысалда G = √ Σ ах2 х Σ ау2 Корреляция коэффициентін (r)есептеп шығару үшін қолданылатын формула мынадай: Σ ах х ау
|
|||
|