Білімдер қорын басқару

1.2 Білімдер қорын басқару

Негізгі Білімдер

Microsoft Access қосымшасы (әрі қарай Access) реляционды Білімдер қорын (әрі қарай БҚБЖ) басқарудың күшті және 32- разрядты жоғары өнімді жүйе болып табылады. Білімдер қоры - Білімдердің таңдауын және бейнелеуін қосатын құрылымдалған және өзара байланысқан Білімдер мен әдістердің жиыны.

Жүйелік талаптар:

1) 80486DX33 немесе одан күшті.

2) Windows 95/98/2000 немесе Windows NT ( 3.51 төмен емес версия)

3) 12 Мб кем емес оперативті ес ( басқа қосымшалармен бірге жұмыс істеу үшін 24 Мб кем емес).

4) Шамамен 100 Мб дискілік кеңістік (тек қана Access және Білімдердің жаңа базалары үшін).

Негізгі қызметтері

1) Білімдерді ұйымдастыру. Кестелерді құру және оларды басқару.

2) Кестелерді байланыстыру және Білімдерге қол жеткізуді қамтамасыз ету.

3) Білімдерді қосу және өзгерту. Бұл қызметтің кестеліктен айырмашылығы бар, ұсынылған Білімдерді өңдеу мен реализациясын талап етеді.

4) Макростар. Макростарды қолдануға, қайталанатын операцияларды автоматтандыруға мүмкіндік береді.

5) Модулдер. Модулдер [4,5] Access VBA-ға жазылған (диалект Visual Basic Application ) процедура немесе функциялар болып табылады . Бұл процедураларды күрделі есептеулер үшін қолдануға болады. Access VBA-дағы процедуралар стандартты макростардың мүмкіндігін арттырады.

6) Білімдер қорын қорғау. Бұл құралдар көп қолданушылар ортасында қосымша жұмысын ұйымдастыруға және Білімдер қорын несакционды түрде кірудің алдын алуға мүмкіндік береді.

7) Баспа құралдары. Бұл қызметтің көмегімен Access Білімдер қор ында көруге болатындардың барлығын басып шығаруға мүмкіндік береді.

Білімдер қорының элементтері:

1) Кестелер. Білімдер қорында ақпарат екі өлшемді кесте түрінде сақталады. Бір мезгілде 1024 кестелер ашыла алады.

2) Талаптар. Талаптардың көмегімен түрлі таблицалардың қандай да бір критерийлері бойынша Білімдерді таңдап жасауға болады. Талапты 255 алаңға дейін қосуға болады.

3) Формалар. Формалар Білімдерді кестелерден немесе талаптардан (запрос) қабылдауға ыңғайлы түрде бейнелеуге мүмкіндік береді. Формалардың көмегімен кесте құрамындағы Білімдерді қосуға немесе өзгертуге болады.

4) Есеп берулер. Есеп берулер кестелер және талаптар құрамындағы Білімдерді әдемі безендірілген түрде басып шығару үшін арналған.

5) Макростар ( жоғары қараңыз ).

6) Модулдер. Модулдер құрамында VBA – код бар, өңдеу процедурасын жазуға арналған.

Білімдер қорында 32768 – ге дейін обьектілер болуы мүмкін.

Кестелер

1) Кестелер мастері режимінде кесте құру. Мастердің көмегімен Білімдер қор ының обьектін [6] құру бірнеше қадамдарға бөлінеді, олардың әрқайсысында құрылатын обьектінің талап етілетін мінездемесін орнатуға болады. Кестелер мастері іскерлік қолданудың 33 үлгісі негізінде жаңа кесте құруға мүмкіндік береді және де жеке қолданудың кестесінің 20 үлгісін құруға мүмкіндік береді.

Борей Білімдері қор ының көптеген таблицалары кестелер мастері үлгілері негізінде құрылған.

2) Кестелер конструкторы тәртібінде кесте құру. Егер Білімдерді импотирлеу немесе байланыстыру мүмкін болмаса, онда кестелер конструктор тәртібінде құрылады, ол кестенің талап етілетін құрылымын анықтауға мүмкіндік береді. Кестелердің конструктор тәртібінде атын, Білімдер типін, белгілеулер жазбасын, сонымен бірге кесте алаңдарының кейбір қосымша қасиеттерін көруге болады.

3) Кестелерді тікелей кесте тәртібінде құру. Access кестені тікелей кестелер тәртібінде құру мүмкіндігін береді. Сонымен бірге Access айтпай қолданылатын, құрылымды, 20 алаңдары және 30 бос жазбасы бар кесте негізінде бос кесте құрады. Кестелер тәртібінде кесте құру шектелген қолданысқа ие. Кесте алаңдарының мазмұндық аты жоқ, сондықтан алаң атын өзгерту үшін әрқайсысын құрылымды редакциялауға тура келеді. (Сурет 1.2)

Сурет 1.2 Кесте құру

Сурет 1.3 Кесте үшін өріс таңдау

Кестелер конструкторы тәртібінде кесте құру. Егер Білімдерді импотирлеу немесе байланыстыру мүмкін болмаса, онда кестелер конструктор тәртібінде құрылады, ол кестенің талап етілетін құрылымын анықтауға мүмкіндік береді.

Сурет 1.4 Білімдерді кестеге шығару

Қиылысты тапсырыстар тапсырыс нәтижесінен жаңа кесте құру үшін және барлық кестелердің Білімдеріне өзгерістер енгізу үшін қолданылады. Олардың көмегімен тапсырыс конструкторы тәртібінде берілетін бейнелерге сәйкес кестеден жазбаларды жоюға және жазбаларды өзгертуге болады

Параметрлері бар тапсырыстар – бұл сондай тапсырыстар, пайдаланушы әрбір жіберу кезінде олардың қасиеттерін өзгертеді. Параметрі бар тапсырысты жіберу [7,8] кезінде диалогтық терезе пайда болады, онда таңдаудың шарты көрсетілген. Тапсырыстың бұл түрі ерекшеленбеген, параметрді кез-келген типті тапсырысқа қосуға болады

Тапсырыстар ( Запросы)

Тапсырыстар Білімдерінің қорын басқарудың кез-келген жүйесінде маңызды құрал болып табылады. Олар кестеге жаңа жазбаларды көрсету, жаңарту және қосу үшін қолданылады. (Сурет 1.5)

Сурет 1.5 Сұраныс құру

Access-те түрлі мақсаттарға орай тапсырыстың типі бар:

1) Теріп алу тапсырысы бір немесе бірнеше кестелерден алынған кесте түріндегі Білімдерді бейнелейді.

2) Қиылысты тапсырыстар тапсырыс нәтижесінен жаңа кесте құру үшін және барлық кестелердің Білімдеріне өзгерістер енгізу үшін қолданылады. Олардың көмегімен тапсырыс конструкторы тәртібінде берілетін бейнелерге сәйкес кестеден жазбаларды жоюға және жазбаларды өзгертуге болады.

3) Параметрлері бар тапсырыстар – бұл сондай тапсырыстар, пайдаланушы әрбір жіберу кезінде олардың қасиеттерін өзгертеді. Параметрі бар тапсырысты жіберу кезінде диалогтық терезе пайда болады, онда таңдаудың шарты көрсетілген. Тапсырыстың бұл түрі ерекшеленбеген, параметрді кез-келген типті тапсырысқа қосуға болады.

Формалар

Access формалары Білімдер қор ының таблицасы үшін қолданушылық интерфейс құруға мүмкіндік береді. Дұрыс өңделген форма Білімдерді ендіру процесін жылдамдатады және қателіктерді азайтады.

Формалар басқарудың жеке элементтерінің жиынынан құрылады: Білімдерді ендіру және редакциалау үшін тексттік алаңдар, басқыштық, жалаушалар, ауыстырып [9] қосқыштар, тізімдер, алаң белгілері және де графика мен OLE обьектілерін бейнелеу үшін обьектілер рамкасы.

Сурет 1.6 Форма жасауда өрістерді таңдау терезесі

1) Транзакцияларды басқару. Бұл формалар тек қана бір кесте белсенді болған жағдайда тікелей кестелермен жұмыс жасайды. Басты форма сонымен қатар жалғыз кестені Білімдер көзі ретінде қолдана алады, бірақ одан басқа, бағынышты формаларын ендіре алады, олардың Білімдер көзі ретінде басқа кестелер қолданылады. (Сурет 1.6)

2) Білімдерге кіру. Мұндай формалар тек қана ақпараттарды қарап шығуға арналған. Access қосымшалары формалардың үш деңгейін қолдануға мүмкіндігін береді: басты, бағынышты және алдыңғы бағынышты формаға енетін бағынышты форма.

3) Білімдер қорынадминистрациялау. Бұл категорияның қосымшалары білімдер қорыннемесе кестелеу құру, қолданушылардың Білімдер қор ына кіруінің құқықтарын шектеу, шифрлеу көмегімен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, Білімдер қорын периодикалық нығыздау және де резервті көшіру операциялары сияқты административті қызметтерді орындайды. Білімдер қорының администрациялау қосымшалары барлық обьектілерге енудің толық болуын талап етеді.

Есептеулер (есеп берулер)

Есеп берулер көптеген білімдер қоры қосымшаларының соңғы өнімі болып табылады. Басып шығаруға және қолданушылар арасында таратуға болатын есеп берулерді құру үшін Access Білімдерді кестелерде, тапсырыстарда және формаларда үйлестіреді (жинақтайды ) (Сурет 1.7).

Сурет 1.7 Топтастыру терезесі

Access құратын есеп берулер алты негізгі түрлерге бөлінеді:

1) Бір бағаналы есеп берулер текстің бір ұзын бағанасы. Бір бағаналы есеп берулер аз қолданылады, ұсынудың мұндай форматы қағаздың артықша жаратылуына алып келеді.

2) Ленталы есеп берулерде таблицаның немесе тапсырыстың әрбір алаңына бағана бөлінеді, ал барлық алаңдардың мәндерінің әрқайсысы өзінің бағанасында қатар бойынша шығарылады.

3) Көп бағаналы есеп берулер “газет” типті немесе “ирек” бағана түріндегі бағаналарды қолдану арқылы бір бағаналы есеп берулерден құрылады. Бір бағанаға [11] сыймайтын ақпарат екінші бағананың басына ауыстырылады, осылайша әрі қарай. Көп бағаналы кестелер форматы қағаз бөлігін үнемдеуге мүмкіндік береді, бірақ барлық жағдайларда емес.

Макростар

Білімдер қор ымен жұмыс жасау кезінде бір жұмыстарды қайта-қайта орындауға тура келеді. Мұндай тұрақты мәселелерді орындау үшін Access макростары түрлі әрекеттерді автоматты түрде қайталауға мүмкіндік береді, сонымен бірге күрделі бағдарламалар мен кіші бағдарламаларды жазудан босатады. Рутинді операцияларды орындау үшін макростарды пайдалана отырып сіз уақытыңыз бен күшіңізді айтарлықтай үнемдейсіз.

Макростарды құрып болған соң бірнеше өзара байланысқан макростарды біреуге жинақтауға болады.

Панелдер мен мәзірлер

Осы уақытқа дейін Access-тің жеке объектілерімен іс жүргізуге тура келеді және олардың әрқайсысының Білімдер қор ындағы терезесінде талап етілетін объектінің қосымшасын аша отырып интерактивті тәртіпте жұмыс жасау қажет. Бірақ объектілерді бір жалпы қосымшаға жинауға болады.

Кнопкалы форма қолданушы құрған кнопкалы форма болып табылады. Олардың көмегімен, мысалы, формаларды ашу макростары мен есеп берулерді басып шығару макростарын жіберуге болады. Кнопкалы формадан басқа Access арнайы мәзір құруға мүмкіндік береді, оның көмегімен өңделетін жүйенің мүмкіндіктерін кеңейтуге болады. Осы мәзірге жиі қолданылатын командалар [13,14] мен кнопкалы формаға беріліп қойған командаларын қосуға болады. Мәзірді құру Access стандартты мәзірін ауыстырады. Арнайы мәзір формаға байланысты. Бір мәзірді құрып, оны бірнеше формада пайдалануға болады.

Access – мәзірдің үш түрін құра алады:

1) Қарапайым мәзір, ол форманың жоғарғы жағында орналасуы мүмкін.

2) Пиктограммалар тобы, әдетте ол мәзірдің астында орналасады.

3) Тышқанның оң кнопкасын шерткеннен соң шығатын мәзір.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 Следующая ⇒