3 кесте - Балмен малдардың экстерьерін бағалау

4 тапсырма. Бағ алау нұ сқ аулығ ын басшылық қ а ала отырып, малдардың экстерьеріне баллдық бағ а берің із. Бағ алау нә тижелерін 3-кестеге жазу керек.

3 кесте - Балмен малдардың экстерьерін бағ алау

І Сиырлар

Аты, инвентар-лық нө мірі, жа-сы, лактацияда-ғ ы сауымы	Мү шелердің атау	Балл	Кө рнекті мү шелері	Бағ асы тө мен-детілген эксте-рьердің кемші-ліктері
	Жалпы тү рі жә не дамуы		пропорциональды	Жоқ
Мурка	Алдың ғ ы жә не артқ ы аяқ тары		жоқ	Дұ рыс орналаспағ ан
21 ай	Желіні		ү лкен	жоқ
	Жинақ тау баллы			Жоқ

5 тапсырма. Ө лшеу қ ұ ралдарымен жә не олармен жұ мыс істеу тә ртібімен та-нысың ыз. 3-суретте 4-кестеде кө рсетілген ө лшеу нү ктелерін белгілеп, ө лшеу шека-расын жазып алың ыз жә не қ андай қ ұ ралмен алынады.

4 кесте - Ірі қ ара малдың дене ө лшемдері

Атауы	Шеткі нү ктелер	Ө лшемдердің шекараларының атауы (дененің қ ай бө лігінен ө лшеу қ ай бө лікке дейін жү ргі-зіледі)	Ө лшеу қ ұ ралының атауы
Шоқ тығ ының биіктігі	Ең жоғ арғ ы нү кте аралығ ы	шоқ тық тың ең жоғ арғ ы ү стінен жерге дейін	Ө лшеу таяғ ы
Қ ұ йымшақ тың биіктігі	Ең ү стінгі нү ктесінен бастап жерге дейін	қ ұ йымшақ тың ең биік жерінен жерге дейін	Ө лшеу таяқ
Кеуде терең дігі	Шоқ тығ ының ең биігінен жауырын сү йегінің тө менгі аралығ ы	шоқ тық тың ең биігі мен тө стің ең тө менгі жеріне дейінгіжауырын сыртынан тура жү ретін сызық бойы қ ашық тығ ы	Ө лшеу таяқ
Кеуде жалпақ тығ ы	жауырынның сыртқ ы тұ сынан алады	Жауырын сыртқ ы тұ сындағ ы кеуденің енділігі	Ө лшеу таяқ
Кеуде орамы	жауырын сыртынан	жауырын сыртқ ы тұ сынан орап ө лшейді	таспа
Тұ рқ ының қ иғ аш ұ зындығ ы	жауырын мен тоқ пан (қ ол) жіліктің қ осылысы буынының алдың ғ ы бұ дырынан	жауырын мен қ ос жіліктің қ осылғ ан буыннан жамбастың артқ ы тө мпешігіне дейін	Ө лшеуіш таяқ
Жамбас жалпақ тығ ы		сол жақ тізе буынының бұ дырынан оң жақ тізе буынының сыртқ ы бұ дырына дейін қ ұ йрық астынан орап ө лшегендегі қ ашық тық.	таспа
Шонданай тө мпешігінің ені			таспа
Жіліншік орамы		сирақ тың ең жің ішке жерінен	таспа

6 тапсырма. Малдың денелі қ абатының индекстерін жә не оларды есептеу ә дістемесін зерттеу. 5-кестеге денелі индекстер есебінің формуласын жазың ыз.

5 кесте – Малдың дене индекстері

Индекстердің атауы	Есептеу формуласы
Сирақ тылық	(Шоқ тығ ының биіктігі – кеудесінің терең дігі) х100 /шоқ тығ ының биіктігі
Ұ зындығ ы	Тұ рқ ының қ иғ аш ұ зындығ ы х 100/шоқ тығ ының биіктігі
Тұ рқ ымен салыстырғ анда кө кірек арасы	Кеудесінің орамы х 100/ Тұ рқ ының қ иғ аш ұ зындығ ы
Кеудесі	Кеудесінің ені х 100/ Кеудесінің терең дігі
Жамбасы мен кеудесі	Кеудесінің жауырын сыртынан енділігі х 100/Сербегі аралық енділігі
Бойшаң дылығ ы	Кеуде орамы х100/Шоқ тығ ының биіктігі
Бө кселік	Кеудесінің жауырын сыртынан енділігі х 100/Сербегі аралық енділігі
Сү йектілік	Жіліншігінің орамы х 100/ Шоқ тығ ының биіктігі

7 тапсырма. 6 кестеде келтірілген ө лшемдер бойынша малдардың дене тү рлері-нің индексін есептең із, нә тижесін 7 кестеге енгізің із.

6 кесте –Малдардың ө лшемдері, см

Малдардың жасы мен тұ қ ымы		Биіктігі		Кеуде терең дігі	Жалпақ тығ ы			Тұ рқ ының қ и-ғ аш ұ зындығ ы		Обхват
Малдардың жасы мен тұ қ ымы		Шоқ тығ ының	Қ ұ йымшақ тың	Кеуде терең дігі	Кеуде	Жамбас	Шонданай тө мпешігінің	Таяқ шамен	Таспамен	кеуде	жіліншік
Қ ара-ала	І бұ заулағ ан сиырлар										18, 1
	ІІІ бұ заулағ ан сиырлар										19, 5
	3 жастағ ы бұ қ а										22, 5
	5 жастағ ы бұ қ а										24, 2
Сим-ментал	І бұ заулағ ан сиырлар										20, 2
	ІІІ бұ заулағ ан сиырлар										20, 4
	3 жастағ ы бұ қ а										23, 9
	5 жастағ ы бұ қ а										22, 5
Қ азақ тың ақ бас сиыры	І бұ заулағ ан сиырлар										19, 3
	ІІІ бұ заулағ ансиырлар										19, 7
	3 жастағ ы бұ қ а										22, 2
	5 жастағ ы бұ қ а										23, 5

7 кесте - Малдардың дене бітімінің индексі, %

Малдардың жасы мен тұ қ ымы
Малдардың жасы мен тұ қ ымы		Сирақ тылық	Ұ зындығ ы	Тұ рқ ымен салыстырғ анда кө кірек арасы	Кеудесі	Бойшаң дылығ ы	Сү йектілік
Қ ара-ала	І бұ заулағ ан сиырлар
	ІІІ бұ заулағ ан сиырлар
	3 жастағ ы бұ қ а
	5 жастағ ы бұ қ а
Сим-ментал	І бұ заулағ ан сиырлар
	ІІІ бұ заулағ ан сиырлар
	3 жастағ ы бұ қ а
	5 жастағ ы бұ қ а
Қ азақ тың ақ басы	І бұ заулағ ан сиырлар
	ІІІ бұ заулағ ан сиырлар
	3 жастағ ы бұ қ а
	5 жастағ ы бұ қ а

8 тапсырма. Ө німділік бағ ыты мен жасына байланысты ө лшемдер бойынша жануарлардың экстерьерлік профилін қ ұ рың ыз (4 жә не 5сурет) симментал тұ қ ымына қ атысты.

⇐ Предыдущая 1 23