Главная

Контакты

Случайная статья

• Автоматизация
• Антропология
• Археология
• Архитектура
• Биология
• Ботаника
• Бухгалтерия
• Военная наука
• Генетика
• География
• Геология
• Демография
• Деревообработка
• Журналистика
• Зоология
• Изобретательство
• Информатика
• Искусство
• История
• Кинематография
• Компьютеризация
• Косметика
• Кулинария
• Культура
• Лексикология
• Лингвистика
• Литература
• Логика
• Маркетинг
• Математика
• Материаловедение
• Медицина
• Менеджмент
• Металлургия
• Метрология
• Механика
• Музыка
• Науковедение
• Образование
• Охрана Труда
• Педагогика
• Полиграфия
• Политология
• Право
• Предпринимательство
• Приборостроение
• Программирование
• Производство
• Промышленность
• Психология
• Радиосвязь
• Религия
• Риторика
• Социология
• Спорт
• Стандартизация
• Статистика
• Строительство
• Технологии
• Торговля
• Транспорт
• Фармакология
• Физика
• Физиология
• Философия
• Финансы
• Химия
• Хозяйство
• Черчение
• Экология
• Экономика
• Электроника
• Электротехника
• Энергетика

Азамат. Қаламгер. Қаһарман

Қ азақ халқ ының даң қ ты перзенті Бауыржан Момышұ лының аса кү рделі ө мір жолы Ел басындағ ы ірі тарихи кезең дермен тұ спа-тұ с келеді. Ө ткен XX ғ асырдың басында, атап айтқ анда — 1928 жылдан бастап ү немі ат ү стінде сапар шегіп, бұ рынғ ы КСРО, қ ала берді одан тыс алыс елдерді аралап, кө зімен кө ріп қ айтты. Шығ ысы - сонау Қ иыр Шығ ыспен, батысы - Америка континентіндегі Куба мемлекетімен, оң тү стігі — Термез, солтү стігі — мү к басқ ан, азулы азынағ ан аязды, бет қ аратпайтын боранды терістіктің кең алқ абын аралап қ айтқ аны белгілі.

1932 жылы алғ ашқ ы ә скери дайындық ты Ө збекстанның Термез қ аласында ө ткен Б. Момышұ лының ә скери ө мір жолы осы жерден бастау алғ ан болатын. 1933-1936 жылдары кіші командирлер қ ұ рамын дайындайтын курсты да сонда тамамдап, ішкі командир санатында іріктелген арнайы топтың қ ұ рамында ә скер қ атарына шақ ырылғ ан. Кең ес Қ ызыл Армиясының қ атарына командир ретінде шақ ырылғ ан алғ ашқ ы қ азақ тардың бірі. Мұ нан кейін ол тұ рақ ты ә скер қ атарына біржолата қ алып, ғ ұ мырының 25 жылында, яғ ни 1955 жылғ а дейін Қ ызыл Армия қ ұ рамында ә ртү рлі шенде қ ұ рама командирінен ливизия командиріне дейінгі дә режеге жетті.

1936 жылы Қ иыр Шығ ыстағ ы шекаралық ә скери қ ұ рамы артиллериялық взводының командирі дә режесіне кө теріліп, ө зі қ ызмет еткен полктің ат спорты командасының капитаны, ә рі жаттық тырушысы міндетін қ оса атқ арғ ан.

Қ иыр Шығ ыста ә скери қ ызметін ө теп жү рген Б. Момышұ лы ә скердегі адал, ә рі шынайы қ ызметі ү шін армия қ ұ рамындағ ы ат спорты жарысының жең імпазы ретінде маршал В. Блюхердің қ олынан марапат алды. Ол тү ста бү кіл КСРО ә скери қ ү рамында бес маршал ғ ана болғ аны анық. Бауыржан Момышү лы сол бес маршалдың біреуі В. Блюхердің қ олынан арнайы марапат алғ ан.

Момышұ лы 1941 жылдың басынан Қ азақ КСР-і ә скери комиссариатында ағ а нұ сқ аушы қ ызметін атқ арып жү рген кезінде - еріктілердің бірі ретінде батальон командирі дә режесінде 316 атқ ыштар дивизиясының қ ұ рамында Ұ лы Отан соғ ысына - майданғ а аттанды.

1942 жылы И. Панфиловтан кейінгі сегізінші атқ ыштар дивизиясының командирі генерал И. Чистяковпен тізе қ оса қ ан майданды бірге кешті.

Бауыржан Момышұ лының қ аһ арман командир ретіндегі атақ -даң қ ы, ә сіресе, фашистер КСРО астанасы — Москваны басып алу ү шін барлық қ арулы кү штерінің негізгі тобын шұ ғ ыл шоғ ырландырып, Волоколам, Старая Русса — Холм бағ ыттарында жанталаса ұ мтылғ ан кезең де 1941 жылдың аяғ ы мен 1942 жылдың алғ ашқ ы айларында бү кіл елімізге ә йгілі болды. Сол кездерден бастап барлық Кең ес баспасозі қ азақ халқ ынан шық қ ан қ айтпас, қ айсар қ олбасшы туралы тоқ таусыз жазатын еді.

Б. Момышұ лы 1955 жылы ә скер қ атарынан толық босағ аннан кейін жазушылық жолғ а тү сіп, ө зінің ә скери мемуарлық шығ армаларын жазуғ а кірісті. Жазушылық пен айналысып қ ана қ оймай, Жазушылар Одағ ының қ оғ амдық ө міріне етене араласып, ә скери-патриоттық іс-шаралар ұ йымдастырып, заманымыздың заң ғ ар жазушысы М. Ә уезовпен бірлесе отырып, ү нді жазушылары мен Қ азақ стан жазушылар арасында шығ армашылық кө пір салып, сол қ оғ амдық ұ йымды басқ арды.

Жазушының 1941 жылы жазыла бастағ ан " Ү шқ ан ұ я" шығ армасы 1946 жылы баспағ а ұ сынылды жә не 1960 жылдардың аяғ ында жазушы Т. Иманбековтің аудармасымен қ азақ оқ ырмандарына толық тай таныс болды. Оның бұ л шығ армасы негізінен аяқ талмағ ан. Кейбір зерттеу деректеріне сү йенсек, бұ л шығ арма ү ш кітаптан тұ руғ а тиіс екен.

Куба саяхаты жазушының ө міріндегі ең зерделі сапары болып есептелінеді. 1959 жылы Куба революциясы жең іске жетіп, Америка континентіндегі алғ ашқ ы социалистік мемлекет ретінде қ атыптасып жатқ ан тұ ста Б. Момышұ лы Куба мемлекетінің басшысы Ф. Кастроның арнайы шақ ыртуымен бір айғ а жуық сол елді аралап қ айтып, ө зінің " Куба ә серлері" деген атпен сапарнамалық шығ армасын жарық қ а шығ арды.

Мекемтас МЫРЗАХМЕТҰ ЛЫ, Мұ хамеджан КӘ ТІМХАН

		БАУЫРЖАН МОМЫШҰ ЛЫНЫҢ Ө МІРІ МЕН ШЫҒ АРМАШЫЛЫҒ Ы БОЙЫНША Ұ СЫНЫСТЫҚ Ә ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
		Б. Момышұ лының ең бектері
1.	Қ аз М 76	Момыш-улы, Б. Избранное / Б. Момыш-улы. - Алматы: Жазушы. - 1978 Т. 1: За нами Масква. - 248 с  Экземпляры: всего: 2 - А2(2)
2.	Каз М 76	Момыш-улы, Б. Избранное / Б. Момыш-улы. - Алматы: Жазушы. - 1978 Т. 2. : Наша семья. История одной ночи. Рассказы. - 300 с  Экземпляры: всего: 2 - А2(2)
3.	84(5К) М 76	Момыш-улы, Б. Когда ты рядом: роман / Б. Момыш-улы. - Алма-Ата: Жазушы, 1983. - 302 с  Экземпляры: всего: 8 - А2(7), ЖФ(1)
4.	84(5К) М-76	Момыш-улы Б. Психология войны / Б. Момыш-улы; Сост. М. Мырзахметов. - Алматы: Казахстан, 1996. - 176 с  Экземпляры: всего: 10 - ХР(1), ЧГ(1), Ч5(1), Ч7(1), А2(6)
5.	84(5К) М-68	Момышұ лы, Б. Ұ шқ ан ұ я: Повесть, ә ң гiме, нақ ылдар / Момышұ лы Б. - Алматы: Атамұ ра, 2003. - 240 с  Экземпляры: всего: 2 - А2(2)
6.	84(5К) М-64	Момышұ лы, Б. Қ анмен жазылғ ан кiтап. / Момышұ лы Б. - Алматы: Қ азақ стан, 1991. - 400 б.  Экземпляры: всего: 4 - А2(1), А6(3)
7.	84(5К) М-66	Момышұ лы, Б. Адам қ айраты: Ә ң гiмелер. / Момышұ лы Б. - Алматы: Жазушы, 1981. - 55 с  Экземпляры: всего: 2 - А2(1), А6(1)
8.	84Қ аз2 М68	Момышұ лы, Б. Екi томдық шығ армалар жинағ ы / Б. Момышұ лы. - Алматы: Жазушы. - 2000 Т. 1: Қ анмен жазылғ ан кiтап. Ұ шқ ан ұ я. - 480 с  Экземпляры: всего: 1 - А2(1)
9.	84Қ аз2 М68	Момышұ лы, Б. Екi томдық шығ армалар жинағ ы / Б. Момышұ лы. - Алматы: Жазушы. - 2000 Т. 2: Роман, ң њгiмелер. - 384 с  Экземпляры: всего: 1 - А2(1)
10.	84Қ аз7 М 67	Момышұ лы, Б. Ұ шқ ан ұ я: повесть / Б. Момышұ лы. - Алматы: Санат, 2005. - 224 с. - (Ұ лы Отан соғ ысы жең ісіне 60 жыл)  Экземпляры: всего: 2 - А2(2)
11.	84 (5К) М 76	Момышулы, Б. Сердце волка: роман-эссе / Б. Момышулы. - Астана: Ер-Даулет, 9965-436-37-1. - 400 с. - (Литература народов Казахстана)  Экземпляры: всего: 2 - А2(2)
12.	84(5К) М-77	Момышулы, Б. Сыновья Великого Волка / Б. Момышулы. - Алматы: Љлке, 2004. - 480 с  Экземпляры: всего: 100 - ХР1(74), А2(5), А6(3), ЖФ(5), ТФ(2), БК(2), Ч9(2), А4(2), Ч11(1), Ч12(1), Ч13(1), Ч14(1), Ч15(1)
		Момышұ лы туралы
13.	63. 3(5К) Б18	Байжан-Ата, С. Ө ткеннен-мұ рағ ат, ө ркенге-ұ лағ ат / Байжан-Ата С. - Алматы: Қ азақ стан, 1998. - 480 с  Экземпляры: всего: 5 - ХР1(1), А2(1), ХР2(1), А6(1), Ч2(1)
14.	84(5К) Б-28	Бауржан батыр: Совет Одағ ы Батыры Бауыржан Момышұ лын 80-жылдық мерекесiне арналады: жоғ ары кл. оқ ушыларына арналғ ан жинақ. - Алматы: Жалын, 1991. - 352 с  Экземпляры: всего: 5 - А2(5)
15.	84(5К) Е-79	Есенқ арақ ызы, Х. Шындық қ а қ арай жџздiм мен: естелiктер, деректi хикаят / Х. Есенқ арақ ызы. - Шымкент: " Баян", 1997. - 128 с  Экземпляры: всего: 54 - ХР1(2), А2(20), А4(16), А6(14), Ч5(2)
16.		Абзелбекова, М. Бауыржан Момышұ лы жә не патриоттық тә рбие / М. Абзелбекова, Р. Қ адырова // Ұ лт тағ ылымы. - 2009. - №2. - 9-13 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
17.		Амерханова, А. Дорогой народа шел славный герой / А. Амерханова // Республика. Kz. - 2009. - 7 мая. - с. 3 Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-1(1)
18.		Арынұ лы, Р. Ел боламын десең - есімің ді тү зе / Р. Арынұ лы // Жас алаш. - 2009. -19 қ араша. - С. 3 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
19.		Ә бдешева, С. Батыр Бауыржан ө мірі - ұ рпақ қ а ү лгі / С. Ә бдешева // Тә рбие қ ұ ралы. - 2009. - №4. - 61-63 б. Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-5(1)
20.		Ә бжанова, С. Бауыржан Момышұ лы қ анатты сө здерінің тә рбиелік мә ні / С. Ә бжанова // Қ азақ стан мектебi. - 2009. - 52 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
21.		Ә бсеметова, Г. Ө мірінің ө зі - дастан / Г. Ә бсеметова // Ұ ЛАҒ АТ. - 2007. - Б. 69-74  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
22.		Ә лімбаев, М. " Басқ а жазушылар сиямен жазса, біз қ анмен жазамыз" / М. Ә лімбаев // Жас алаш. - 2007. - 30 тамыз. – 5 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
23.		Ә міржанов, Қ. Мен кө рген Бауыржан Момышұ лы / Қ. Ә міржанов // АЙҚ ЫН. - 2009. - 4 маусым. - 30 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
24.		Байғ ұ т, М. Сағ ыныш саздары / М. Байғ ұ т // ЕГЕМЕН Қ АЗАҚ СТАН. - 2009. -12 қ ыркү йек. - 5 б. Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
25.		Жә кеев, С. Баукең мен болғ ан ү ш кездесу / С. Жә кеев // Ана тiлi. - 2010. -14 - 20 қ аң тар. - 8 б. Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
26.		Келденова, Г. Жас ұ рпақ ты Б. Момышұ лының ө мірі мен ө негесі ү лгісінде тә рбиелеу / Г. Келденова // Қ азақ жә не ә лем ә дебиетi. - 2009. - №1. - 7-8 б.  Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-5(1)
27.		Қ адырбаев, Н. Қ асіретті қ антө гістің қ асиеті қ ымбат: Бауыржан момышұ лының " Курляндия майданы " деректі романын оқ ығ анда / Н. Қ адырбаев // Қ азақ Ә дебиетi. - 2009. - 6-12 қ араша. - № 47. - 6 б. Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-5(1)
28.		Қ азыбек, М. Батырдың жан дү ниесі / М. Қ азыбек // Парасат. - 2008. - №11. - 8-10 б. Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-5(1)
29.		Маталиева, А. Бауыржан Момышұ лы - сан қ ырлы жазушы / А. Маталиева // Қ Р Ү Ғ А Хабарлары: Тіл, ә дебиет сериясы. - 2007. - № 5. – 113 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1 (1)
30.		Мә мбетов, Қ. Соғ ыс шындығ ы / Қ. Мә мбетов // Жалын. - 2007. - № 10. - 78-85 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1 (1)
31.		Мә мбетов, Қ Шындық џшін шайқ астық / Қ Мә мбетов // Ұ лағ ат. - 2007. - №6. - 82-86 б. Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
32.		Мә мбетов, Қ Эпистолярлық жанр жң не ақ иқ ат пен шындық / Қ. Мә мбетов // Қ азақ тiлi мен ә дебиетi орыс мектебiнде. - 2007. - №10. -8-16 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
33.		Момышұ лы, Б. Ә лі кү нге Баукең нің баласы боп жү рмін... / Б. Момышұ лы // Тү ркістан. - 2010. -11 ақ пан. - №6. – 1, 5 б. Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-5(1)
34.		Москва помнит Героя // Страна И Мир. - 2010. - 25 января. - С. 1 Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-1(1)
35.		Мырзахметов, М. Бауыржан Момышулы - символ правды и справедливости / М. Мырзахметов, О. Масатбаев // Современное Образование. - 2009. - № 2. - C. 86  Экземпляры: всего: 1 - НБО-1(1)
36.		Мырзахметұ лы, М Ұ шқ ан ұ яның авторы мен емеспін / М. Мырзахметұ лы // Оң тү стiк Қ азақ стан. - 2007. 17 қ араша. - №176-177. – 5 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
37.		Мырзахметов, М. Бауыржан Момышұ лы - символ правды и справедливости / М. Мырзахметов // Современное Образование. - 2009. - №2. - С. 86-89  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
38.		Мұ ртаза, Ш. Бауыржан Момышұ лы-рух пен намыстың тө ресі / Ш. Мұ ртаза // Қ азақ стан тарихы ә дiстемелiк журнал. - 2006. - № 12. - 5-8 б. Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
39.		Омарбеков, Ә ли-Хан Батыр / Ә ли-Хан Омарбеков // Дала Мен Қ ала. - 2009. -29 қ аң тар. - 14б.  Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-1(1)
40.		Садық ова, Ә. Батырдан қ алғ ан ө сиет / Ә. Садық ова // Егемен Қ азақ стан. - 2007. -22 наурыз. – 9 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч5(1)
41.		Сә ттібайұ лы, К. Батырдың қ ұ пия сыры / К. Сә ттібайұ лы // Егемен Қ азақ стан. - 2008. - 25 маусым. – 9 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
42.		Садық ова, Ә. Батырдан қ алғ ан ө сиет / Ә. Садық ова // Егемен Қ азақ стан. - 2007. - 22 наурыз. - Б. 9  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)
43.		Смағ ұ л, Б. Дағ дарыс дабырмен емес, сабырмен ең серіледі / Б. Смағ ұ л // Егемен Қ азақ стан. - 2009. -10 ақ пан. - 1б. Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-1(1)
44.		Сугирбаева, М. Неистовый Бауыржан / М. Сугирбаева // Страна и Мир. - 2009. - 11 мая. - с. 13 Экземпляры: всего: 1 - ЧЗ-1(1)
45.		Тоқ бергенова, Р. Аты аң ызғ а айналғ ан ғ ұ мыр / Р. Тоқ бергенова // Тә рбие жұ мысы. - 2007. - № 5. – 16 б.  Экземпляры: всего: 1 - Ч1(1)

Ақ парат білім беру орталығ ы

қ ұ рылымдық бө лімшелерінің орналасқ ан жері

Месторасположения структурных подразделений

Образовательно-информационного центра

Читальные залы:

Абонементы: