4. Windows XP ОЖ – ң желісі.

Компьютерлік желі – бір бірімен мә лімет аламаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс қ ұ ралдары кө мегімен қ арым-қ атынас жасауына арналғ ан ақ парат ө ң деудің тармақ талғ ан жү йесі. Басқ аша айтқ анда желі деп дербес компьютерлердің жә не де принтер, модем, факсимильдік аппарат тә різді есептеу қ ұ рылғ ыларының бір-бірімен байланысқ ан жиынын айтады. Желілер ә рбір қ ызметкерге басқ алармен мә лімет алмасып қ ұ рылғ ыларды ортақ пайдалануғ а, қ ашық та орналасқ ан қ уатты компьютерлердегі мә ліметтер базасымен қ атынас қ ұ руғ а жә не тұ тынушылармен тұ рақ ты байланыс жасауғ а мү мкіндік береді.

Телекоммуникация қ ұ ралдарымен байланысқ ан компьютерлер жиынын компьютерлік желі деп атаймыз.

Компьютерлік желілер қ ұ рылымы бойынша жергілікті, аймақ ты жә не аумақ ты болып бө лінеді.

Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер, коммуникациялық қ ұ рылғ ылар) тиімді пайдалану мақ сатында бір – бірімен байланыстырылғ ан компьютерлер тізбегі.

n Компьютерлік желі жұ мыс істеу принципіне, аппараттық жә не программалық қ амтамасыз етуіне байланысты жергілікті (ЖКЖ) жә не аумақ ты (АКЖ) компьютерлік желі болып бө лінеді.

1. Жергілікті желі.

n Жергілікті желі шектеулі аймақ тағ ы (бір бө лмеде, бір мекемеде, зауыт немесе бекетте т. с. с) компьютерлерді біріктіреді.

n Жергілікті желі қ ұ рудағ ы себеп — ө ндірістік процестерді автоматтандыру, ә р тү рлі қ ұ жаттарды жедел ө ң деу.

Егер жалпы желіге бір-бірінен айтарлық тай қ ашық тық тағ ы компьютерлер немесе жергілікті желілер біріктірсе, онда мұ ндай қ ұ рылымды таратылғ ан немесе аймақ тық желі деп атайды. Қ азіргі кезде ірі компьютерлік желілер саны жү здеген мың дармен есептеледі.

Бір немесе бірнеше желілерді бір – бірімен ө зара байланыстыру желіаралық байланыс немесе ауқ ымды желі деп аталады. Ауқ ымды желі қ ала, аймақ, ел, бү кіл Жер шарын қ амтуы мү мкін.

2. ЖКЖ – нің физикалық негізі

Жергілікті желінің физикалық негізі

n Компьютерді жергілікті желіге қ осу ү шін қ ажет: желі адаптері (желі картасы), ол кейде кең ейтілген еркін слотқ а қ ойылады немесе аналық тақ шамен (материнская плата) бірге болады жә не арнайы кабелді желіге қ осатын орын (разъем) болуы шарт

Шиналық топология – мұ нда жұ мыс станциялары желі адаптерлері арқ ылы жалпы шинағ а немесе магистральғ а (кабельге) қ осылады. Дә л осындай тә сілмен магистральғ а басқ а да желілік қ ұ рылғ ылар қ осыла береді. Желінің жұ мыс жасау процесінде тасымалданатын ақ парат жө нелтуші станциядан жұ мыс станцияларының барлық адаптерлеріне жеткізіледі, бірақ оны тек адресте кө рсетілген жұ мыс станциясы қ абылдайды

Жұ лдыз тә різді топология – мұ нда ортақ тандырылғ ан коммутациялық тү йін-желілік сервер болуы тиіс, ол барлық мә ліметтерді жеткізудіжү зеге асырады. Бұ л топологияның артық шылығ ы – кез келген бір жұ мыс станциясының істен шығ уы жалпы байланысқ а ә сер етпейді.

Сақ иналық топология – мұ нда байланысу арналары тұ йық талғ ан сақ ина бойында орналасады. Жө нелтілген мә лімет біртіндеп барлық жұ мыс станцияларын аралап шығ ады да, оны керекті компьютер қ абылдағ ан соң жұ мыс тоқ татылады. Бұ л топологияның кемшілігі – кез келген бір жұ мыс станциясының істен шығ уы жалпы байланысты бұ зады.

ЖКЖ — де ақ паратты тасымалдау ү шін тө мендегідей физикалық орта қ олданылады, ың ғ айлы болу ү шін байланыс тү рлерінің салыстырмалы тү рде кө рсетілген сипаттамасына кө ң іл бө лейік

Интернет сө зі ә детте, желінің физикалық дең гейін білдіреді, яғ ни бұ л сө збен компьютерлерден, кабельдерден жә не де мә ліметтерді тасымалдайтын басқ а қ ұ рылғ ылардан тұ ратын аппараттық жабдық тамалар жиынын атайды.

3. Желілік программалық қ амсыздандыру.

Желідегі компьютерлер жұ мысын программа басқ арады, ондағ ы барлық компьютерлердің бір – біріне жіберетін жә не қ абылдайтын ақ параттарды араласпай, тиянақ ты жеткізілу ү шін, олар бір тіл мен – ортақ ереже мен байланыс жасау қ ажет. Осындай ортақ ереже желілік хаттама деп аталады. Windows 2000 Professional операциялық жү йесі тұ тынушығ а ә р тү рлі қ ызмет кө рсететін бір пайдаланушығ а арналғ ан жұ мыс станцияларын серверлермен байланыстыруғ а есептелген.
Желімен жұ мыс жасағ анда компьютер екі рол атқ аруы мү мкін:
Егер компьютер ақ парат алу ү шін жә не сервиспен басқ а желідегі компьютермен байланысса, онда бұ ндай компьютер жұ мыс станциясы деп аталады.
Егер компьютер басқ а желідегі компьютерге ақ парат жә не сервис берсе, онда ол сервер деп аталады.

Серверлер ә р тү рлі қ ызмет кө рсетеді:

Файлды сақ тау жә не беру ( файлды сервер);
Баспадан шығ ару (баспа сервері);
Факс мә ліметтерін беру жә не алу (факс – сервер);
Электронды поштаны алу, сақ тау жә не беру (пошта сервері);
Сайттарды орналастыру (web — сервер);

Серверлер кө рсеткен жұ мысты қ ызмет деп атайды. Бір серверде бірден бірнеше қ ызмет атқ арылуы мү мкін.

Сервер белгілі бір қ ызмет атқ ару ү шін ОЖ –гі сервер қ ұ рамындағ ы программаны қ осу қ ажет.

Сервер қ ызметіне қ атынау ү шін жұ мыс станциясынан клиент деп аталатын программаны қ осу қ ажет.

Сервері бар, қ ызмет кө рсететін, жә не клиент компьютерлері бар жергілікті желі «клиент – сервер» технологиясында қ ұ рылғ ан желі деп аталады. Желідегі ә рбір компьютермен осы функцияларды атқ аруғ а болады, бұ ндай компьютерлер тең қ ызмет атқ арады. Бұ ндай компьютерлерді бір ранголы деп атайды.

4. Windows XP ОЖ – ң желісі.

Компьютер желіге қ осылғ аннан кейін бірнеше рет іске қ осылғ анда операциялық жү йе DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) серверін іздейді. Мұ ндай типтегі серверлер компьютерлерге желіде бірін – бірі оң ай табу ү шін адрес меншіктейді. Егер желіде DHCP сервері болмаса, онда операциялық жү йе автоматты тү рде қ осылғ аннан кейін басқ а компьютерлерді анық тай алатын режимге ауысады.

n Сервер – ортақ пайдалануғ а арналғ ан барлық ресурстарды қ амтитын компьютер. Ортақ ресурстарды пайдалану ү шін сервер қ осулы болуы қ ажет. Желідегі жұ мыстың кө п бө лігін сервер атқ арады.

12 3 Следующая ⇒