|
|||
Ишемиялық инсульт. Геморрагиялық инсультИшемиялық инсульт Ишемиялық инсульт- белгілі бір ми қ ан тамырларының бассейнінде қ анның азаюына байланысты жедел дамитын қ ан айналысының бұ зылуы. Мұ ндай жағ дайда аталмыш бассейн арқ ылы қ анмен қ амтылатын аймақ тарда инфаркт тектес деструтивтік ошақ қ алыптасады. Ишемиялық инсульттің этиологиясында атеросклероз, артериялық гипертония немесе олардың қ абаттасуы аса маң ызды орын алады. Бітеліп қ алғ ан тромбоангит, ревматизм, тү йінді периартерит, қ ант диабеті, нейросифилис, эритремия, т. б. аурулар ишемиялық инсульттің жиі кездесетін себептері қ атарына жатады. Сырқ а ө зінде бұ рын миокард инфаркты, бү йрек пен ө кпе эмболиясы болғ андығ ы туралы мә лімдеуі де мү мкін. Патогенезі: Мидың ишемиялық езілуі 60%жағ дайда тамыр тромбымен бітелмесе де, кездесе береді. Ишемиялық инсульттің мидағ ы қ ан жү рісінің кемуі басты роль атқ арады. Клиникасы: Ауру тү нде немесе демалғ ан сә ттерде шұ ғ ыл басталады. Аурудың басталуы қ арсаң ында ә детте бас ауырып, айналады, аз уақ ыт есте сақ тау қ абілеті бұ зылады, аяқ -қ олда парестезия, ауырлау жә не ә лсіздік байқ алады, кейде қ ұ лақ шуылдап, кө з қ арауытады, эпилептикалық ұ стамалар болып, науқ ас талып та қ алады. Бірнеше сағ ат, кейде тә уліктер ө ткеннен кейін аурудың бір жақ қ ол-аяғ ы салданып қ алады. Ә детте сырқ ат есінен танбайды. Кө біне ол ауруғ а қ атысты ө зі байқ ағ ан ө згерістерді баяндап бере алады. Ұ йқ ыдан оянсымен қ ол-аяғ ынын бір жағ ынан сал болып, сө зінің бұ зылғ андығ ы жиі байқ алады. Геморрагиялық инсульт Геморрагиялық инсульт- ми мен оның қ арыншаларына немесе қ абық асты кең істігіне кенеттен қ ан қ ұ йылудың салдарынан болады. Геморрагиялық инсультке ә детте артериялық гипертония, атеросклероз, сирегірек геморрагиялық диатездер (лейкоз, анемия, жү кті айелдер токсикозы жә не басқ алар), ми тамырларында туа біткен немесе жарақ ат салдарынан болғ ан аневризмалар, инфекциялы-аллергиялыұ васкулиттер себеп болады. Қ ан қ ұ йылу ошақ тары екі топқ а бқ лінеді: 1) ішкі капсуланың сыртынан семиовалдық орталық қ а таралатын латералдық қ ан қ ұ йылу; 2) ми қ арыншаларына ө тетін ішкі капсуланың ішкі жағ ына қ ан қ ұ йылу. Патогенез: Геморрагиялық инсульттің біріншісі-тамырлардың қ оректенуін бұ затын ангиоспазм, ал екіншісі-ми тамырларының иннервациясы бұ зылуы мен қ ан қ ысымының кенеттен кө терілуіне байланысты оттегіні тасымалдау жеткіліксіз болғ андық тан оларда дистрофиялық ө згерістердің пайда болуы. Осы ө згерістерден миғ а қ анның ақ ырын сің іу диапездік немесе тамыр жарылуына байланысты қ ұ йылу байқ алады. Клиникасы: Кө біне кү ндіз кө ң іл-кү йі тынышсызданады, қ атты шаршағ анда ешбір себепсіз сырқ ат кейде ккенет есінен танып қ алады. Сырқ ат кома жағ дайында болады, онымен байланыс жасау мумкін емес.
Негізгі жә не қ осымша диагностикалық шаралар тізімі: • 1. Жалпы жағ дайы мен ө мірге қ ажетті қ ызметтерді бағ алау • 2. Визуальді бағ алау • 3. Пульсті бақ ылау (аритмиялық ), жү ректің соғ у жиілігін (брадикардия), артериялық қ ысымды анық тау. • 4. Жү рек аускультациясы • 5. Мойын тамырларын аускультациялау Неврологиялық статусты анық тағ анда келесі белгілерге мә н беру керек: • -аяғ ында қ озғ алыстың бұ зылысын: науқ асқ а 10 сек. аяғ ын кө теріп тұ руын сұ раймыз, салданғ ан аяғ ы тезірек шаршайды ( Баре сынамасы ). • -сө йлеудің бұ зылуы (дизартрия, афазия), дизартрия кезінде науқ ас тү сінеді, бірақ тү сініксіз сө йлейді; афазия кезінде науқ ас тү сінеді бірақ мү лдем сө йлей алмайды. • бассү йек иннервациясының бұ зылуы: беттің ассиметриясы, дисфагия (жұ тынудың бұ зылуы- қ атты немесе сұ йық тағ ам ішкенде қ ақ алуы); • -сезімталдық тың бұ зылуы: денесінің немесе аяғ ының симметриялық бө ліктерін инемен сұ қ қ анда бір жақ ты ауырсыну байқ алады; • -естің тө мендеуі (есең гіреу, сопор, кома) • -кө ру алаң ының дефектісі (геми анопсия- сол немесе оң кө зінің кө ру алаң ының тө мендеуі)
|
|||
|