Ми қан айналысының өткінші бұзылымдары

Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылымдары кезінде ми зақ ымдауының белгілері бірнеше минут, сағ ат (тә улік соң ына дейін) ө ткен соң тегіс жойылады. олардың пайда болуына кіші-гірім қ ан қ ұ йылулар (плеториялық форма), аздағ ан жібу ошақ тары (ишемиялық форма), жә не гипертониялық криздер ә сер етеді.

Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылымдары атеросклерозбен, қ ант диабетімен, ә р тү рлі себептерге байланысты болатын васкулиттермен, жү рек жә не қ ан ауруларымен ауыратын жә не қ анның артериялық қ ысымы кө теріле беретін адамдарда, қ ан тамырларының тү рлі аномалиялары (ауытқ улары) бар сырқ аттарда жиі кездеседі.

Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылу патогенезінде қ ан тамырларының атеросклероздан тарылып жә не бітеліп қ алуынан пайда болатын ми қ ан тамырларының кемшілігіне, олардың патологиялық иірілулері мен бү гілулеріне, артерия қ ысымының тұ рақ сыздығ ына, ангиоспазмге (қ ан тамырларының ширығ ып қ ысылуы) жә не жедел жү рек-қ ан тамыр жетіспеушіліктеріне аса мә н беріледі. Олардың пайда болып, дамуына бастың ірі қ ан тамырлырынан (магистралдық ) жә не шеткі қ ан тамырлардан келетін микроэмболиялар ерекше ә сер етеді. Қ анның реологиялық жә не физикалық , химиялық қ асиеттерінің ө згерістері мен ірі қ ан тамырларындағ ы атеромотоздық беріштердің ойыла желінуі олардың негізгі себептері болуы мү мкін.

Жоғ арыда келтірілген РМҒ А-ның неврология институты ұ сынғ ан жіктеу бойынша ми қ ан айналысының ө ткінші ишемиялық талмаларғ а бө лінеді.

Гипертониялық криз гипертониямен ауыратындарда кездеседі. Оғ ан эмоционалдық стресстер, ауыр дене ең бегі, маскү немдік жә не басқ а да факторлар қ озғ ау болалады.

Патологиялық - анатомиялық ө згерістер мидың ісінуімен, ми қ ан тамырларының қ анғ а толуымен жә не микрогеморрагиялық сипатталады. Гистологиялық тексерістер нә тижесінде қ ан тамырларының кебінуі, оларғ ав плазманың сің уі, плазморрагиялар, микроаневризмалар жә не диатездік периваскулярлық геморрагиялар байқ алады.

Гипертониялық криздің клиникалық сипатында бас сү йек қ уысы ішіне орналасқ ан қ ан арнасы қ анғ а аса мол толуына жә не ондағ ы ткандердің ісінуіне немесе ми қ ан тамырларының жиырыла қ ысылуына байланысты жалпы милық симптомдар басым болады.

Ең алдымен шү йде аймағ ында анығ ырақ сезілетін іштен керней таралатын бас ауырулары білінеді. Олармен қ атар кө бінесе бастың шулауы, жү йесіз бас айналу, лоқ су, кейде қ ұ су тә різді жалпы милық симптомдар байқ алады. Мұ ндайда сырқ аттарда вегетативті қ ан тамырлық бү лінулер де байқ алады. Олар беттің қ уқ ыл тартуы немесе қ ызаруы, жү рек соғ уының жиілеуі, жү рек тұ сының ауыруы, ауыздың қ ұ рғ ауы, т. б. белгілер арқ ылы білінеді. Естің жең іл тү рде бұ зылуы (есең гіру, шатасу, бағ ытын ажырама алмау, ұ йық шылдық ) мү мкін. Кейде психомоторлық қ озу, ө ткә нші амнезия жә не аз уақ ыт естен тану болуы да ық тимал.

Гипертониялық криз кезінде бет асимметриясы, сің ірлік анизорефлексия, кө з аясының ө згеруі, сезімділік бұ зылымдары, т. б. аз білінетін ошақ тық симптомдар жиі анық талады. Сырқ аттар субъективті тү рде фотопсия, диплопия болғ анын болғ анын жә не кө здің кө руі біршама тө мендегендігін байқ алады.

Ө ткінші ишемиялық ұ стамалар кө бінесе атеросклероз, артериялық гипертония немесе олардың қ абаттасуы кезінде байқ алады жә не ә детте ми қ ан айналысы созылмалы тү рде бұ зылуынан ми қ ызметінің ө згеруіне байланысты пайда болады.

Патологиялық -анатомиялық ө згерістер магистралдық қ ан тамырларының атеросклерозы мен ми тканіндегі аздағ ан ишемиялық инфарктер, кейде микроэмболиялар арқ ылы белгі береді.

Клиникалық сипатында қ ан тамырларында қ ан ақ ымының кемуіне байланысты ошақ тық неврологиялық симптомдар басым болады.

Ішкі ұ йқ ы артериясы қ анмен қ амтитын аймақ тар болатын ө ткінші ишемиялық ұ стама патологиялық ошақ қ а қ арама- қ арсы жақ тағ ы қ ол немесе аяқ та тұ рақ сыз парез бен семізділіктің бұ зылғ андығ ы арқ ылы білінеді. Сонымен қ атар сө йлеу мү мкіндігі, кө ру қ абілетінің уақ ытша бұ зылуы мү мкін.

Вертебралды-базилярлық жү йе арқ ылы қ анмен қ амтамасыз етілетін субтенториялық кең істік пен жарты шарлардың артқ ы бө ліктеріне орналасқ ан қ ұ рылымдарда болатын ө ткінші ишемиялық ұ стамаларғ а синкопалдық жағ дай (талу), бас айналу, тепе-тендік бұ зылуы, атаксия, нистагм, кейде диплопия фотопсия, гомонимдік гемиапсия тә н. Жалғ ан бульбарлық немесе бульбарлық синдромдар білінуімен бірге кейде амнистикалық бұ зылымдар қ айқ алуы мү мкін. Сонымен қ атар гипертониялық криздерге қ арағ анда солғ ындау білінетін жалпы милық симптомдар пайда болуы ық тимал.

Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылымдары кө бінесе омыртқ а мен негізгі артериялар жү йесінде, сирегірек ұ йқ ы артериялар жү йесінде байқ алады. Соң ғ ысын болжамы нашарырақ.

Ұ стамалардың ө ту мерзіміне қ арай ми қ ан айналысы ө ткінші бұ зылымдарының ауырлық дә режесі ү шке бө лінеді;

1) 10мин. кейін қ алпына келетін жең іл бұ зылымдар

2) 10 мин. бастап, кейде бір неше сағ атқ а созылатын, бірақ 24 сағ. ішінде тегіс қ алпына келетін орташа бұ зылымдар.

3) жең іл-желпі ошақ тық, симптомдар (бет бұ лшық еттері иневациясынның асиметриясы, тілдің аздап ауытқ уы, анизорефлексия жә не оралдық автоматизм) тү рінде 24 сағ ат ө ткенде сақ талатын ауыр бұ зылымдар.

Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылымдарының жиі (жылына 3 жә не одан да кө п), сирек (жылына 3 реттен аз) жә не ө те сирек (жылына 2 реттен аспайтын) кездесетін тү рлері болады. Ми қ ан айналысының себеп болатын ауруларды ескерген жө н. Ұ йқ ы артериясының пульсациясы, оның ү стінен немесе кө з қ уысы аймағ ында аускультация кө мегімен анық талатын шуыл, офтальмоскопия арқ ылы білінетін тамырлық ретинопатия мен кө здің тор қ абығ ы тамырларындағ ы эмболия белгілерінің маң ызы ө те зор.

Диагностикада реоэнцелофалографиялық зерттеу мен ультрадыбыстық допплерография кө рсеткіштерінің, қ ан ұ йыту мен оғ ан қ арсы жү йелер жө ніндегі мә ліметтердің біршама пайдасы бар. Ми қ ан айналысының ө ткінші бұ зылымдарына байланысты мида кіші-гірім ишемиялық немесе геморрагиялық ошақ тар жиі пайда болады. Оларды компьютерлік немесе магнитті-резонанстық томография кө мегімен анық тауғ а болады.

Емдеу: 5-10кү ндей тыныштық жағ дайда болуы керек. Аурудың пайда болу себептеріне қ арсы жә не патогендік ем ретінде эуфиллин (диафиллин), стугерон (циннаризин), инстенон, қ ажет жағ дайда гипотензивтік дә рілер тағ айындалады. Ишемиялық ү рдісте кавинтон, трентал, ацетилсалицил қ ышқ ылы, атероид, продектин, жә не басқ а антиагреганттар мен ангиопротекторларды қ олданғ ан жө н. Жү ректің соғ у ырғ ағ ын қ алыптастыру ү шін кардиотондық дә рілерді (кардиамин, камфора майы, коргликон, новокаинамид, т. б. ) пайдалан дұ рыс.

ИНСУЛЬТ

Инсульт – мый қ ан айналымының жіті бұ зылысы, кенеттен пайда болғ ан 24 сағ ат сақ талатын жү йкелік бұ зылыстармен сипатталатын, мый қ анайналымының бұ зылуымен қ абаттасқ ан клиникалық синдром.

Қ ауіп – қ атер жайттары: қ антамырлық ауруларғ а тектік бейімділік, гиперлипидемия, артериялық гипертензия, гипергликемия, гиподинамия, семіздік, шылым шегу, ішімдікке салыну.

Патогенезі бойынша ишемиялық жә не геморрагиялық инсультты ажыратады

Ишемиялық инсульт мый қ антамырларының тромбозы немесе эмболиясының нә тижесі болып табылады. Жиі ішкі ұ йқ ы артериясының, ортаң ғ ы мый немесе негізгі артерияның тромбозы байқ алады. Эмболдардың кө зі болып жиі ө згерген жү рек қ ақ пақ шалары, аорта доғ асы, ұ йқ ы артериялары болып табылады. Кейде эмболдардың тү зілуі ү лкен қ анайналым шең берінің кө ктамырларымен байланысты. Эмболдар жиі ортаң ғ ы мый артериясының бассейнінде, сирек омыртқ а жә не негізгі артерияларда кездеседі.

Инфарктың кө лемі жанама қ анайналымының мү мкіндігіне байланысты.

Геморрагиялық инсульт қ антамырлардың жарылуы, аневризманың жарылуы немесе вазомоторлы бұ зылыстар нә тижесінде дамиды (қ антамырлар дистониясы).

Инсульт кезіндегі неврологиялық ә йгіленімдер зақ ымданғ ан қ антамырмен қ амтамасызданатын тін бө лігінің зақ ымдануына байланысты. Геморрагиялық инсульт кезінде ошақ ты симптоматикағ а мыйғ а қ ан қ ұ йылуының нә тижесіндегі ә йгіленімдер қ осылады - бас ішілік қ ысымның жоғ арылауы, мыйдың ісінуі, мый тінінің қ ысылуы.

⇐ Предыдущая 123 4 5 6 Следующая ⇒