Асқазан ішек жолдарынан қан кету
Асқ азан ішек жолдарынан қ ан кету
Қ ан кету – қ ан айналу ағ заларынан қ анның шығ уы. АІЖ – нан массивті қ ан кету адам ағ засына қ ауіпті геморрагиялық шокқ а ә келіп соқ тыруы мү мкін.
Этиологиясы мен патогенезі:
Жиі қ ан кету мына себептермен шарттанғ ан:
- Тамыр қ абырғ асында патологиялық процесс дамуына байланысты деффект (жедел немесе созылмалы жарадан аррозивты қ ан кету, ыдыраушы ісік)
- Тамыр қ абырғ асының ө ткізгіштігінің нашарлауы (авитаминоз, жедел инфекциялық сырқ ат, анафилаксия, сепсис, интоксикация)
- Бауыр циррозы кезіндегі ө ң ештің кең ейген веналарынан жә не асқ азаннан қ ан кету
- Ө ң еш жә не асқ азанның шырышты кабатының жыртылуынан қ ан кету (Меллори –Вейсс синдромы)
АІЖ жоғ ары бө лігінен(90%), қ ан кету кө зі ө ң еште, асқ азанда, он екі елі ішекте болғ анда жә не егер қ ан кету кө зі жің ішке ішек пен тоқ ішек болса, АІЖ-ның тө менгі бө лігінен (1%) қ ан кету тү рлерін ажыратады.
Асқ азан ішек жолдарынан қ ан кетудің себептері
АІЖ – ның жоғ арғ ы бө лімдерінен:
- Асқ азан немесе он екі елі ішек жарасы
- Ө ң ештің варикозды кең ейген веналарынан қ ан кету
- Шырышты қ абаттың эрозивті – жаралы зақ ымдалуы (стресстік, дә рілік, азотемиялық )
- Мэллори –Вейсс синдромы
- Ө ң еш, асқ азан, он екі елі ішек ісіктері
- Ангиомалар
АІЖ – ның тө менгі бө лімінен:
- Дивертикулит немесе меккель диверертикулиті
- Тоқ ішек ісіктері жә не полиптері
- Ангиодисплазия
- Спецификалық емес жаралы колит жә не Крон ауруы
- Геморрой
- Инфекциялық ауруы
Гемодинамикалық бұ зылыстардың патогенезі: Қ ан кетуге жауап ретінде организмнің компенсаторлық реакциялары іске қ осылады. Оларды ү ш кезең ге бө луге болады:
- Олигемия кезең і (АҚ Қ тө мендеуі) - ұ зақ тығ ы 12-24 сағ. Рефректорлы спазм мен қ анның деподан қ ан айналымғ а шығ уымен сипатталады. Эритроциттер мен гемоглобиннің қ аның кө лемдік сандық қ ұ рамында ө згермейді.
- Гемодилюция кезең і - 2-3 кү ннен кейін тіндік сұ йық тық тың қ ан ағ ымына ағ уы салдарынан дамиды.
- Эритропоэздің белсену кезең і – 3 - 4кү ннен кейін басталады. Перифериялық қ анда ретикулоциттер пайда болады.
Организмде пайда болатын ө згерістер жоғ алтқ ан қ ан кө леміне байланысты. АҚ Қ 10-15% -дай қ ан кету кезінде гемодинамика бұ зылмайды. Ал АҚ Қ 15% кө п жоғ алтқ ан жағ дайда АҚ Қ 15-30%-ғ а тө мендейді. Гиповолемия перифериялық тамырлардың спазмын тудырады. Тіндік гипоксия дамиды. Зат алмасу процесі анаэробты тү рге ауысады, соның салдарынан сү т қ ышқ ылы бө лініп метаболикалық ацидоз дамиды. Ішек қ уысына тү скен қ анның гидролизге ұ шырауы салдарынан организмнің интоксикациясы.
Массивті қ ан кету тудырады:
- гиповолемиялық шок;
- бү йрек каналшаларының некрозымен, гипоксиямен, фильтрацияның тө мендеуімен шақ ырылғ ан жедел бү йрек жетіспеушілігі;
- гепатоциттер дистрофиясы, гипоксия, бауырлық қ ан айналымның нашарлауынан бауырлық жетіспеушілік;
- миокардтың оттегілік ашығ уымен шарттанғ ан жү рек жеткіліксіздігі;
- гипоксия салдарынан мидың ісінуі;
- диссеминирленген қ ан тамыр ішілік қ анның ұ юы;
- Ішек қ уысына тү скен қ анның гидролиз ө німдерімен организмнің интоксикациясы.
- Бұ л белгілердің болуы полиоргандық жетіспеушіліктің дамығ анын кө рсетеді.
|