Саясаттанудыңзаңдары мен категориялары, әдістері мен функциялары

Саясаттану пә ні, міндеттері, функциялары.

Саясаттанудың заң дары мен категориялары, ә дістері мен функциялары

Саясасаттанупә ніғ ылымретінде

Саясаттанупә ніқ оғ амның саясисаласын, оның даму заң дылық тарын, қ азіргісаясиө мірдіұ йымдастыруды, басқ аруды, оның қ ұ рылысы мен жұ мысістеуінзерттейді. Оладамзаттың демократиялық, қ оғ амдағ ық ү қ ығ ы, еркіндігі мен міндеттері, жекеадамның саяси-қ ұ қ ық тық жағ дайы, оның саясиө міргеқ атынасутә сілдері, саясиө згерістердің тү рлері, саясимә дениеттіқ алыптастырудың мазмұ ны мен жолдары, қ азіргізамандағ ы сан тү рлісаясиидеялық кө зқ арасгар, жаң ашасаясиойлаудынмә ні, казіргідү ниежү зілікдамудың козғ аушыкү штерітуралытү сінікбереді. Олбұ рынғ ыжә неқ азіргісаясижү йелерді, адамның санасындағ ы, кө зқ арасындағ ы, мақ сат-мү ддесіндегіжә немінез-қ ұ лық, іс-ә рекетіндегісаясиө згерістердіқ арастырады. Ол, біржағ ынан, жиналғ андеректердіқ орытады, екіншіжағ ынан, қ ұ былыстардың ө зараұ қ састығ ыбойыншаболашақ қ аболжамжасайды.

Сайыпкелгенде, саясаттанудегенімізсаясаттуралы, саясаттың адамжә неқ оғ амарасындағ ық арым-қ атынастарытуралыжинақ талғ анғ ылым. Олсаясибиліктің қ алыптасуымен даму заң дылық тарын, оның жұ мысістеуі мен пайдалануын, тү рлері мен ә діс-тә сілдерінзерттейді.

Саясатұ ғ ымыжә неоның пайдаболуы.

Саясиғ ылым - қ оғ амның саясисаласын, саясиойдың пайдаболуы мен даму тарихын, саясижү йе, саясиқ атынастар мен ү рдістерді, саяси сана мен саясимә дениетті, ә лемдіксаясиү рдістізерттейді. Саясиғ ылымсұ рақ тарыбойыншаө ткен 1948 ж. халық аралық коллоквиум оның зерттеуобъектілеріретінде:

1) саяси теория;

2) саясиинституттар;

3) саясипартиялар, топтар, қ оғ амдық пікір;

4) халық аралық қ атынастардыанық тады.

Соныменбірге, саясатқ оғ амдық -саясиө мірдің маң ыздыбірсаласыжө ніндебілімкө зіболып, олтуралыжан-жақ тығ ылымимағ лү матбереді, екіншіден, нағ ызадамгершіліксаясатқ оғ амдық даму заң дылық тарынасайпайдаболады, олардыашып, іскеасырғ андабасшылық қ аалынағ ылымғ анегізделеді, саясижү мысжемісті болу ү шінғ ылымитерең зерттеулержү ргізуқ ажет.

Саясиғ ылымның даму кезең дері - саясаттысаналытү сінудің алғ ашқ ытарихитү рі - кө недә уірдегідіни-аң ыздық тү сіндірулер. Ал б. э. д. Ӏ Ӏ -Ӏ мың жылдық тардасаясикө зқ арастартиімдіболабастады, сө йтіп, алғ ашқ ысаяситү сініктерменұ ғ ымдар, кейінірексаяситү жырымдарпайдаболады. Бү лү рдісбіріншекезекте Конфуция, Платон, Аристотель ең бектеріменбайланысты. Келесікезең орта ғ асырдағ ысаясибиліктің теологиялық теориясыменбайланысты. Ә леуметтік-саяси ой діниқ айраткерлеркү шімендамытылды, тіптеншіркеумемлекет пен саясаттабасымрө латқ арды. М. Августин, Ф. Аквинскийең бектеріментанымал.

Қ айтаө рлеу мен ағ артушылық дә уіріндесаяси теория діниқ ұ рсауданазатетіліп, гуманистікбағ ыттадамибастайды. Бү лдә уірдеадамның қ ұ қ ық тары мен бостандық тары, заң мен мемлекет, қ оғ амдық ө мірдідемократияландыруү шінзерттеудің орталық мә селелеріболды. Н. Макиавелли, Т. Мор, Ж. Боден, Т. Гоббс, Г. Гроций, Дж. Локкең бектеріментанымал.

Жаң акезең деШ. Монтеське, Ж. Руссо, Б. Констан, И. Бентам, О. Контсияқ тыойшылдарменсаясиидеологияның либералдық бағ ытық алыптасты. Биліктібө лудің қ ажеттілігінегізделіп, қ ұ қ ық тық мемлекеттің негізгісипаттарыанық талды. Соныменбірге, адам мен азаматқ ұ қ ық тарытү жырымық алыптастырылды.

Ал саясиғ ылымжекебілімсаласыретінде XIX ғ. 50 ж. қ алыптасабастады. XIX ғ. мен XX ғ. шегіндеалғ ашқ ысаясизерттеулерпайдаболады. 1903 ж. АҚ Ш-та біріншіұ лттық саясибірлестікқ ұ рылды.

Саясиғ ылымның дербесғ ылымсаласыретіндеқ алыптасқ ануақ ытыболып XX ғ. 50 ж. есептеледі. 1948 ж. ЮНЕСКО шешіміменсаясиғ ылымның халық аралық бірлестігіқ ұ рылды.

Саясаттанусө зігректің " саясат" жә не " ілім" дегенсө здеріненшық қ ан, саясаттуралығ ылымдегенмағ ынаныбілдіреді

12 Следующая ⇒