2.2. Ауылшаруашылық дақылдарын индустриалды және қарқынды технологиялармен өсіру картасын дайындау.

2. 2. Ауылшаруашылық дақ ылдарын индустриалды жә не қ арқ ынды технологиялармен ө сіру картасын дайындау.

Ресурстармен іске асыру мерзімдері тығ ыз байланыстағ ы жоспарланғ ан астық ты алуда, ең бек шығ ының азайту жә не ө нім сапасын жақ сарту жолында механизаторлар мен басқ а да жұ мысшылардың жұ мысын ұ йымдастыру тә сілі – ауыл шаруашылық дақ ылдарын индустриалды жә не қ арқ ынды технологиялармен ө сіру.

Ауыл шаруашылық ө ндірісінде индустриалды жә не қ арқ ынды технологияларды енгізу сә йкес материалдық – техникалық базаны жасауды талап етеді.

Қ олда бар технологиялық карта шаруашылық тың материалдық жә не ең бек ресурстарын ү немді пайдалануды алдың ғ ы қ атарлы агротехниканы, прогресивтік технологияларды кең інен енгізуге, аз шығ ындар мен ө нім шығ ымын ұ лғ айтуғ а мү мкіндік берумен қ атар, ауыл шаруашылығ ында кешенді механикаландыруды енгізуге мү мкіндік береді.

Технологиялық карталар негізінде техникағ а, тасымалдау қ ұ ралдарына жә не ең бек ресурстарына қ ажеттілік айқ ындалады, қ осылатын капитал мө лшері, жоспарлы ө зіндік қ ұ нның дең гейін есептеуге жә не шаруашылық есепке тапсырма жоспарлауғ а тү пкілік материалдар анық талады, неғ ұ рлым тиімді агрегаттарды таң дау, ү немді пайдалану тә сілдері мен оларды жү ктеу, машиналарды техникалық пайдалану ү шін бастапқ ы жадығ аттар негізделеді.

Технологиялық карталарды қ ұ растыруғ а, нақ ты шаруашылық жағ дайда кө рсететін, келесі кө рсеткіштер: егістік кө лемі, материалдарды (тұ қ ым, тың айтқ ыш, улы химикттар) жұ мсаудың бекітілген агротехникалық нормативтері, ауыл шаруашылық дақ ылдарының тү сімі, жү ктерді тасу арақ ашық тары.

2. 2. 1. Ауыл шаруашылық дақ ылын ө сіру жә не жинау технологиялық картасын қ ұ растыру.

Технологиялық картағ а шаруашылық та берілген дақ ылды ө сіріп жинауда, алдың ғ ы қ атарлы агротехникалық ә дістер мен аймақ тық ерекшеліктерді ескере отырып, жоспарланғ ан барлық операциялар: танаптық жә не тұ рақ ты тасымалдау жә не арту, механикаландырылғ ан жә не атпен, қ олмен істеу енгізіледі

Агрегаттарды іріктеген кезде, шаруашылық та бар тракторлар мен ауыл шаруашылық машиналары, олардың келген кезі мен пайдалануғ а берілген уақ ыттары, 1 га эксплуатациялық шығ ындар ескерілуі керек.

Агрегаттағ ы машиналар саны (11 графа) сипаттамалар негізінде, жергілікті жер жағ дайын ескере отырып, ең жоғ ары ө німділікті қ амтамасыз ететіндей болып алынады (11, 12).

Қ абылданғ ан агрегатта қ ызмет ету схемасы бойынша агрегатта қ ызмет ететін жұ мысшы саны алынады (12, 13 графалар).

Операцияны орындау кезіндегі агрегаттың ауысымдық ө ндіру нормасына (14 графа) шаруашылық тағ ы 7 сағ аттық жұ мыс ауысымына алынғ ан норма немесе типтік технологиялық карталардан белгіленеді (9, 10, 2–тіркеме). Агрегаттың кү ндік ө німділігі (15 графа) орнатылғ ан ауысымдылық ө німділік пен операцияның кү н бойына орындалу ұ зақ тығ ы бойынша келесі қ атынаспен орындалады:

Wg = Wq * Tg немесе Wg = Wcм * α (2. 1)

Мұ ндағ ы: Wq, Wg – сә йкес сағ аттық жә не ауысымдылық ө німділік;

Tg – кү н бойына операциялардың орындалу ұ зақ тығ ы, сағ ат;

α – ауысымдық коэффициент (Т – 7 сағ ат болғ анда – 1, Т -

10 сағ ат болса – 1, 5; Т – 14 сағ ат болса – 2; Т – 21 сағ ат

болса – 3).

Шартты эталон гектардағ ы тракторлық жұ мыс кө лемі (19 графа) барлық жұ мыс кө леміне норма ауысым санының (17 графа) берілген трактордың эталондық ауысымдық ө німділігіне (18 графа) кө бейтіндісі тү рінде анық талады.

Барлық жұ мыс кө леміне норма – ауысым саны жұ мыс кө лемін (4 графа) агрегаттың ауысымдық ө ндіруіне (14 графа) бө лу арқ ылы табылады.

Норма ауысымның шартты эталон гектар мә ні (18 графа) шартты эталон тракторғ а айналдыру коэффициентін ауысымның ұ зақ тылығ ына кө бейту арқ ылы табылады.

Тракторлармен сағ атпен есептелетін жұ мыстар орындалғ ан жағ дайда жә не оларғ а техникалық негізделген ө ндіру нормасы қ ойылмаса, орындалғ ан норма – ауысым саны еақ ты істелген сағ ат санын 7 сағ атқ а бө лу арқ ылы табылады.

Операцияны орындауғ а қ ажет тракторлар мен ауыл шаруашылық машиналар саны келесі жолмен анық талады:

а) Агрегаттар (тракторлар) саны (20 графа) физикалық бірліктегі жұ мыс кө лемін (4 графа) бір агрегаттың агротехникалық мерзім ішіндегі ө ндіруіне (16 графа) бө лу арқ ылы табылады;

б) Тракторлар санын (20 графа) бір агрегаттағ ы машиналар санына (11 графа) кө бейту арқ ылы қ ажет ауыл шаруашылық машиналарының саеые (22 графа) анық таймыз.

Қ аралғ ан операцияны кү н бойына орындауғ а қ ажет тракторист – машинисттер саны (23 графа) келесі жолмен анық талады:

Мт = Ха * Кс, (2. 2)

Мұ ндағ ы: Мт – тракторист – машинисттер саны;

Ха – қ аралғ ан операцияны кү н бойына орындауғ а керек

агрегаттар саны;

Кс – кү н бойына жұ мыс ауысым (2 – 3) саны.

Егер операцияларды орындауғ а ә ртү рлі маркалы тракторлар қ олданылса, онда қ ажет механизаторлар саны ә р типті агрегаттар бойынша қ осынды тү рінде алынады.

Қ аралғ ан операцияны кү н бойына орындауғ а қ ажет кө мекші жұ мыскерлер саны (24 графа) келесі формуламен анық талады:

Мв = Х * Кс * m; (2. 3)

Мұ ндағ ы: m – бір агрегаттағ ы кө мекші жұ мыскерлер саны;

Бір гектар ү шін жеке операциялар бойынша ең бек шығ ындары (25 графа) адам сағ ат ауысым бойына агрегатта қ ызмет етуші жұ мыскерлер саны (12 графа + 13 графа), ауысымдық ө ндіру нормасы (14 графа) жә не ауысым ұ зақ тығ ы Тсм – 7 сағ ат негізінде анық талады

Н = ( Мт + Мв) * Тсм / ауысым; адам*сағ ат / га; (2. 4)

14 графада сағ аттық ө німділік келтірілген жағ дайда ең бек шығ ындары ауысым бойына агрегаттағ ы қ ызмет етуші жұ мыскерлер санын сағ аттық ө німділікке бө лу арқ ылы анық талады:

Н = Мт + Мв / Wq; адам*сағ ат / га; (2. 5)

Барлық жұ мыс кө леміне ең бек шығ ындары (26 графа) орындалғ ан жұ мыс бірлігіне жекелеген шығ ынды барлық (4 графа) жұ мыс кө леміне кө бейту арқ ылы табылады.

Операциялар бойынша барлық жұ мыс кө леміне жанар – жағ ар май шығ ыны (28 графа) шаруашылық (бө лімше, бригада) ү шін трактор маркаларына бекітілген шығ ын нормасы негізінде немесе типтік технологиялық карталардан (27 графа) алынады.

Ө = q * U, (2. 6)

Мұ ндағ ы: Ө - операциялар бойынша барлық жұ мыс кө леміне жанар –

жағ ар май шығ ыны, кг;

q - жанар – жағ ар май жұ мсау нормасы, кг/га;

U – қ аралғ ан маркадағ ы тракторлы агрегат ү шін операциялар саны бойынша жұ мыс кө лемі (4 графа), га;

2. 1 – кесте. Технологиялық карталарды қ ұ растыру жә не есептеу нә тижелері.

Кө рсеткіштер	Бидай
Кө рсеткіштер	барлығ ы	1 га – ғ а	1 – т –ғ а
Механикаландырылғ ан жұ мыс кө лемі, шартты эт. га.	6, 11
Тракторлық жұ мыс тығ ыздығ ы, шартты эт. га. / га		0, 101
Ең бек шығ ыны, адам * сағ ат	4, 46		0, 049
Жанармай шығ ыны, т	101, 72	16, 62

⇐ Предыдущая 1 2 3 456 7 8 9 10 Следующая ⇒