3. ҚР сыртқы экономикалық байланысының калыптасуы

3. Қ Р сыртқ ы экономикалық байланысының калыптасуы

1991 ж. 16 желтоқ санда Жоғ арғ ы Кең ес Қ азақ стан Республикасының – ө з аумағ ында толық билікті игерген, сыртқ ы байланысының калыптасуы ө з бетінше анық тайтын демократиялық мемлекеттің мемлекеттік тә уелсіздігін жариялады. Осы кү ннен бастап, жаң а мазмұ нғ а толы Қ азақ стан Республикасының халық аралық қ ұ қ ық субъектілігі санақ алып келеді деуге болады. Қ азақ станның сыртқ ы саясатының Бірінші Тұ жырымдамаларын Қ азақ стан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев ө зінің 1992 жылы мамыр айында жарық кө рген «Қ азақ станның егеменді мемлекет ретінде қ алыптасу жә не даму стратегиясы» ең бегінде анық тады. Қ алыптасқ ан жағ дайда Н. Ә. Назарбаев Қ азақ станның сыртқ ы саясатының маң ызды.

Президент Н. Назарбаев Қ азақ стан халқ ына «Қ азақ стан 2030» жолдауында: «Ұ лттық мү дделерді қ орғ ауды, сондай-ақ таяудағ ы жә не алыс перспективадағ ы кү штердің тепе-тең дігін қ амтамасыз етудегі біздің озық қ аруымыз – интеграция саясаты. Бірінші кезекте Қ азақ станның, Қ ырғ ызстанның жә не Ө збекстанның арасындағ ы Орталық Азиялық Одақ ты нығ айту, қ арсы тұ ру емес, басқ а мемлекеттердің істеріне араласпау, келісімге келу актілері ү стем болуы тиіс. Сондық тан мемлекетаралық кең естің мә жілісінде (1998 жылы 17-18 шілде) аймақ тық бірлестіктің жаң а атауы – Орталық Азия экономикалық қ оғ амдастығ ы (ОАЭҚ ) бекітілді. Мемлекетаралық кең ес 1996 жылдың тамызында Ресейді байқ аушы ретінде қ абылдады. 1999 жылдың шілдесінде тап осындай мә ртебені Грузия, Туркия жә не Украина алды.

4. Қ Р сыртқ ы экономикалық дамуын сараптау

Сыртқ ы экономиканың негізін қ ұ раушыларғ а жататындар:

—сыртқ ы сауда (қ ұ рамына экспорттық жә не импорттық саясат кіреді)

—шетел инвесторларын тарту жә не шетелдегі ұ лттық капитал салымдарын реттеу саласындағ ы саясат.

—Валюталық саясат.

Сонымен бірге, сыртқ ы экономикалық байланысының жекелеген мемлекеттермен, аймақ тармен сыртқ ы экономикалық операцияларды жү ргізудің географиялық тең естірілуі міндеттерін де шешеді, бұ л іс елдің экономикалық қ ауіпсіздігін қ амтамасыз етумен байланысқ ан.

Сыртқ ы экономикалық байланысы – сыртқ ы экономикалық қ асиетті де (СЭҚ ) реттейді, оның айрық ша белгілеріне мыналар жатады:

—тауарлар мен қ ызметтердің халық аралық сауда саттығ ы.

—материалдық, ақ ша, ең бек жә не интеллектуалдық ресурстардың халық аралық қ озғ алысы.

Сыртқ ы экономиканың байланысының қ ұ раушыларының бірі болып сыртқ ы сауда табылады.

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 Следующая ⇒