Ангиография

Рентгенмен зерттегенде артериялар мен веналар кө рінбейді. Сондық тан САҚ қ олданады. Ангиографияны қ атаң тү рде асептика жағ дайында жасау керек.

Тамыр жү йесіне сә йкес тә сілдің аталуы: артериография, венография, лимфография боп бө лінеді.

Ангиопульмонография

Кіші қ анайналым жү йесіндегі тамырларна зерттеу. Сельдингер ә дісі бойынша ө кпе артериясын катетеризациясы арқ ылы жү ргізілетін тә сіл. Кө рсетілімі: аневризма, тарылу, ө кпе веналарының варикозды кең еюі, аномалиялар, тромбоэмболия.

КОМПЬЮТЕРЛІК ТОМОГРАФИЯ

Сандық тә сіл. Бұ л тә сілдің мә ні: шоғ ыры жің ішке рентген сә улесінің кө мегімен кө лденең қ атпарлап бейне алу. Басқ а рентгенологиялық тә сілдерден айырмашылығ ы бір бейнені алу ү шін 360 проекция қ олданылады. Ол Гентридің кө мегімен алынады. Гентри рентген тү тікшесі жә не детекторлармен жабдық талғ ан. Сонымен қ атар пациентке арналғ ан стол жә не ЭВМ-нен тұ рады.

КТ дә стү рлі жә не спиральді боп екіге бө лінеді. Дә стү рлі КТ рентген тү тікшесі кіндігінен бір рет айналғ аннан кейін аспап тоқ тайды. Спиральді КТ-да бір мезетте екі операция жү ргізіледі: стол мен рентген тү тікшесі ү здіксіз қ озғ алып тұ рады. Спиральді сканирлеу аспаптың 3-ші, 4-ші, 5-ші буынында ғ ана іске асады.

Компьютерлік томограмманың бір жақ сы жері суммациялық бейне бермейді.

Рентген сә улесі детекторлармен қ абылданғ аннан кейін электр сигналына айналады, сосын ЭВМ бейненің электрондық матрицасын жасайды. Матрицада элементтердің жалпы саны 512² қ ұ райды. Компьютерлік томограммада екібағ ыттық бейне алынатын болғ андық тан, элетрондық матрица - беттік элемент, яғ ни пиксел ретінде кө рінеді. Ал матрицаның кө лемдік элементі – воксел (пиксел размері + кесінді қ алың дығ ы) ретінде белгіленеді.

Рентген сә улесінің ә лсіреу коэффициентінің ө лшем бірлігі Хаунсфилд (HU).

0 HU -судың ә лсіреу коэффициенті

-1000 HU - ауаның ә лсіреу коэффициенті

+1000 HU жә не жоғ ары – жоғ арғ ы шекарасы

Ө кпе тінінің ә лсіреу коэффициенті – (-700…-900 HU)

Бү гінгі кү ні бейне алу жылдамдығ ы ө сті. КТ-ың жаң а моделдерінде 0, 35 с ішінде 64 кесінді (томограмма) алуғ а болады.

Торакальді радиологияның соң ғ ы жетістіктерінің бірі – МСКТ (мультиспиральді КТ). МСКТ-ың кө мегімен Ө АТЭ (ТЭЛА) анық тау қ иың дық қ а тү спеді. Сонымен қ атар альвиолит, бронхиолит, ә р тү рлі пневмониялар, кә сіби ө кпе дерттерінің дифдиагностикасын талдауғ а мү мкіндік берді.

КТ тә сілімен ө кпенің перифериялық ісігін анық тау жиілігі қ арапайым рентгенографияғ а қ арағ анда 10 есе жоғ ары.

КТ-ың мини-инвазивті трансторакальді ә рекеттер жасауда маң ызды роль атқ арады, мысалы: пункция, гистологиялық материалдар алу, катетеризация жә не қ уыстардың дренажы.

МАГНИТТІ РЕЗОНАНСТЫ ТОМОГРАФИЯ

Бұ л тә сіл сутегі протонының радиотолқ ындарының ә серінен қ озып, сосын қ алпына келгенде (релаксация) энергия бө ліп шығ ару процесіне негізделген.

Протон магнит ө рісі сыртқ ы магнит ө рісінің бағ ытымен айналуы – прецессия деп аталады. Прецессияның жиілігін резонансты жиілік немесе Лармор жиілігі деп атайды. Лармор жиілігі сыртқ ы магнит ө рісіне пропорциональді.

Сутегі протоны 180⁰айналғ анда тү зілген радиоимпульс (тігінен) спин-торлы немесе Т_1,ал 90⁰айналғ анда (кө лденең ) спин-спиндік немесе Т₂деп аталады.

МРТ – магниттен, радиотаратқ ыштан, радиожиілікті қ абылдағ ыш катушкадан, компьютерден тұ рады.

Ү шкоординатты жү йі қ олданылады:

В_о,z – магнит ө рісінің бағ ыты, солтү стіктен оң тү стікке бағ ытталғ ан;

x – горизонтальді ось

y – вертикальді ось

М – тіннің магниттенгендігін білдіретін вектор

х пен у арқ ылы ө ткен беттік магнит ө рісіне перпендикуляр.

Магнит ө рісі кү шінің ө лшем бірлігі – тесла несес гаусс. Клиникада 2 теслағ а дейін қ олданылады.

МР бейнесі релаксацияның тү рі мен уақ ытына байланысты.

Спин-торлы (Т₁) релаксация кезінде: релаксация уақ ыты қ ысқ а болғ ан сайын, МР-сигнал кү шті жә не бейне ашық тү сті. Томограммада май тіні - ашық тү сті; ішкі мү шелер, бұ лшық ет, ми - сұ р тү сті; ауа, қ ан – қ ара тү сті.

Спин-спиндік (Т₂) релаксация кезінде: релаксация қ ысқ а болғ ан сайын, МР-сигнал ә лсіз, ал бейне негатив.

Т₁– релаксация дегеніміз – бұ л х-у беттігінде магнетизмнің 63%-ке қ алыптасу уақ ыты. Т₂–уақ ыты неғ ұ рлым қ ысқ а болса, М-ның қ алыптасуы соғ ұ рлым тез жү реді.

Т₂– релаксация дегеніміз – бұ л х-у беттігінде магнетизмнің 63%-ке жоғ алу уақ ыты. Сұ йық тіндердің Т₂уақ ыты ұ зақ (МР-сигнал баяу жоғ алады), ал тығ ыз тіндердің Т₂уақ ыты қ ысқ а(МР-сигнал тез жоғ алады).

Т₁– релаксация Т₂– ге қ арағ анда баяу.

Қ айталану уақ ыты (TR) – радиоимпульстер аралығ ындағ ыуақ ыт интервалы. TR кө бейтудің арқ асында контрасты бейне алуғ а болады, яғ ни протонның тығ ыздығ ымен (ПТ) ө лшенген бейне тү зу деген сө з.

Т₂– контрастылығ ы ( ТЕ) – жаң ғ ырық уақ ытына байланысты.

МРТ кө кірек қ абырғ асының жұ мсақ тіндерін зертеуге қ олданылады. Ә сіресе Пэкност ісігін анық тауда маң ызы зор. Сонымен қ атар кө кірек қ уысындағ ы ірі тамырларды зерттеуге болады.

РАДИОНУКЛИДПЕН ЗЕРТТЕУ ТӘ СІЛІ

Мү шелер мен жү йенің қ ызметі мен морфологиялық жағ дайын радионуклидтің кө мегімен зерттеу тә сілі.

Радионуклидті тә сіл ө кпені, медиастенальді зоб, кө кірекаралық лимфа тү йіндерінің ісігін анық тайды.

Альвеолярлық вентиляция мен бронх ө тімділігіне бағ а беру ү шін радиоспирография мен вентиляциялық сцинтиграфия қ олданылады.

Радиоспирография - ө кпенің ә р жеріне тіркегіш орнатып, радионуклидтің сә улесін (ксенон¹³³Хе) тіркейді. Радиобелсенділіктің динамикасы сызық тү рінде кө рсетіледі.

Вентиляциялық сцинтиграфия – гамма-камераның кө мегімен ө кпенің ә р жеріне жеткен РФП-ның жиналуын кө рсетеді.

Кіші қ ан айналымның жағ дайын бағ алау ү шін перфузионды сцинтиграфия қ олданылады. Бұ л тә сіл қ ұ рамында ⁹⁹Тс радионуклидімен нысаналанғ ан адам альбуминінің агрегаты бар ерітіндіні кө к тамырғ а егу арқ ылы орындалады.

Медиастенальді зобты анық тау ү шін тиреотропты РФП ¹³¹І қ олданылады.

Кө кірекаралық тың лимфа тү йіндерінің ісігін анық тау ү шін галии (⁶⁷Ga – цитрат), технеции (⁹⁹Тс-пертехнетат), инди (¹¹¹In-цитрин) қ олданылады.

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 Следующая ⇒