Мұғалімнің аты-жөні:Г.Бегасилова 2 страница

Сабақ тың тақ ырыбы:

«Кү лтегін» жырының тілдік ерекшелігі

Мұ ғ алімнің аты-жө ні:

Кү ні:    

СЫНЫП: 7

Қ атысқ аноқ ушылар саны:  

Қ атыспағ аноқ ушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқ у мақ саттары

Шығ армадағ ы кө ркемдегіш қ ұ ралдардың (символ, синекдоха, қ айталау тү рлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұ рақ ) қ олданысын талдау

(7. А/И 3).

Сабақ нә тижесі:

Оқ ушылардың барлығ ы мынаны орындай алады: Оқ улық та берілген жә не қ осымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұ мыс жасайды. Сұ рақ қ а жауап береді.

Оқ ушылардың кө бісі мынаны орындай алады: Топтық жұ мысты брлесе орындайды. Ө з бетінше жұ мыс жасайды. Сұ рақ қ а жауап береді. Қ осымша ү лестірме ресурстармен жұ мыс жасайды.     

Оқ ушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқ улық тан тыс берілген қ осымша тапсырмалады орындайды, тақ ырып бойынша қ осымша мә ліметтер мен дә лелдер келтіре алады.

Бағ алау критерийі

Жеке, жұ птық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тың даушының назарын ө зіне аудара алады.

Тілдік қ ұ зіреттілік

шығ армадағ ы оқ иғ а желісі

Ресурстар

Оқ улық, суреттер, топқ а бө луге арналғ ан кеспе қ ағ аздар жә не ә ртү рлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Ә діс-тә сілдер

Сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу, тү сіндіру, ойын, кө рнекілік. Рефлексия.

Пә наралық байланыс

Музыка, қ азақ тілі.

Алдың ғ ы оқ у

«Кү лтегін» жазба ескерткіші

Сабақ тың жоспары

Сабақ барысы:

Сә лемдесу.

Топқ а бө лемін: «Билеттер арқ ылы» топқ а бө лінеді. Оқ ушыларды кассадан билеттер алып, 1, 2, 3 вагондарғ а бө лініп отрады.

Психологиялық ахуал қ алыптастыру: «Қ ызыл гү лім-ай» би

Сынып реттілігін қ адағ алау.

Оқ ушыларды тү гелдеу. Оқ у қ ұ ралдарын байқ ау.

Бір-бірімізді тың даймыз десек 1 рет қ ол шапалақ таймыз!

Ұ йымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақ таймыз!

Білу жә не тү сіну

Берілген мә тіндерді балалар оқ ып алады.

Кү лтегін (684-731 жылдары ө мір сү рген) – ежелгі тү ркі мемелекетінің кө рнекті ә скери қ олбасшысы, сол дә уірдің белгілі қ оғ амдық қ айраткері ретінде кө не тарихтан жақ сы мә лім. Ол Қ ұ тлұ ғ (Елтеріс) қ ағ анның кенже ұ лы. Қ апағ ан қ ағ ан 716 жылы қ аза тапқ аннан кейін бү кіл тү ркі ә скерін басқ арады. Қ апағ ан соғ ыста ө лген соң Кү лтегін оның ұ рпақ тарын да қ ырып салып, ө з ағ асы Могилянді (кейінірек Білгі қ ағ ан деп атанғ ан) Кү ллі тү рік елінің қ ағ аны етіп тағ айындалады. Кү лтегін талай-талай соғ ыстарда жең іске жетіп, ө з қ абілетті қ олбасшысы ретінде танылады.

Міне, осы Кү лтегін батыр, оны ағ асы Білге қ ағ ан жә не қ ағ анның кең есшісі, ақ ыл гө й қ ария Тоныкө к қ ұ рметіне VIII ғ асырда тасқ а қ ашап жазылғ ан ескерткіш – жырларды ә дебиет тану ғ ылымы тұ рғ ысынан жан-жақ ты зерттеген кісі совет ғ алымы И. В. Стеблева болды.

Бұ л аталғ ан руналық жазбалық ескерткіштер ә дебиет тану ғ ылымында ежелгі тү ркі халық тарының кө не ә деби ү лгілері, поэзиялық туынды ретінде танылады.

Кө ркемдік ерекшеліктері. Орхон ескерткіштерінің жанрлық ескерткіштері туралы соң ғ ы кезге дейін ө зара қ арама-қ айшы екі тү рлі кө зқ арас орын алып келеді. Бірі – Кү лтегін, Білгі қ ағ ан жә не Тоныкө к ескерткіштері кө ркем ә дебиетке, соның ішінде поэзияғ а ешбір қ атысы жоқ, Тү рік қ ағ анатының дә лме дә л жазылғ ан тарихы деп қ арады. Екіншісі – руна жазуындағ ы бұ л ескерткіштерде поеэзиялық туындығ а тә н барлық белгілері бар, ежелгі тү ркілердің ө зіндік ә деби дә стү ріне негізделген кө ркем туынды деп танылды.

Бұ л екі тү рлі кө зқ арас ұ зақ жылдар бойы ә дебиетшілдер, тілшілер, тарихшылар т. б. арасында алуан тү рлі пікір таластарын тудырып келді. Ал, қ азір Кү лтегін, Білгі қ ағ ан жә не Тоныкө к ескерткіштері кө ркем туынды екеніне ешкім кү діктенбейді. Орхон ескерткіштерін поэзия, ерлік жыры деп алғ аш бағ алағ ан ғ алымдардың бірі – академик жазушы М. Ә уезов болды. Ол руна жазуындағ ы ескерткіштердің мазмұ ны мен сипаты туралы айта келіп былай деп жазды: «олардың мазмұ нында эпостық баяндау сазы басым, аң ыздың кө ркемдік тү рі де соғ ан орайлас Кү лтегін, тоныкө к немесе суджа жазуларында қ анша адам, қ анша ерлік бейнеленген десең ші?! Оларда ә р алуан рулармен тайпалардың кескілескен шайқ астарының, соғ ыс суреттерінің, батырлар ерлігінің, жорық тарда шежіресі бар.

 «Жариялау» ә дісі

(Ә рбір топ берілген сұ рақ бойынша ө з позициясын жариялау керек. Бұ л ү шін топ ішінен спикер берілген уақ ыт ішінде (5 мину) басқ а қ атысушылар алдында сө йлеп, топ ұ станымын жеткізеді. )

Қ олдану

Оқ улық та берілген тапсырмаларды орындау.

Тү сіндіру.

Топтық, жеке жұ мыс жү ргізу.

Дә птермен жұ мыс.

«Қ ыдырып қ айтайық! »

би билеу

Ой қ орытыу  

БББ кестесі

«Білім қ оржыны» кері байланыс

Қ осымша ақ парат

Саралау – Сіз қ осымша

кө мек кө рсетуді қ алай

жоспарлайсыз? Сіз

қ абілеті жоғ ары

оқ ушыларғ а тапсырманы

кү рделендіруді қ алай

жоспарлайсыз?

Бағ алау - Оқ ушылардың

ү йренгенін тексеруді

қ алай жоспарлайсыз?

Пə наралық байланыс

Қ ауіпсіздік жə не ең бекті

қ орғ ау ережелері

АКТ-мен байланыс

Қ ұ ндылық тардағ ы

байланыс

·

·

·

Рефлексия

Сабақ / оқ у

мақ саттары

шынайы ма?

Бү гін оқ ушылар

не білді?

Сыныптағ ы ахуал

қ андай болды?

Мен жоспарлағ ан

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақ ыт ішінде

ү лгердім бе? Мен

ө з жоспарыма

қ андай тү зетулер

енгіздім жə не

неліктен?

Тө мендегі бос ұ яшық қ а сабақ туралы ө з пікірің ізді жазың ыз.

Сол ұ яшық тағ ы Сіздің сабағ ың ыздың тақ ырыбына сə йкес

келетін сұ рақ тарғ а жауап берің із.

Қ орытынды бағ амдау

Қ андай екі нə рсе табысты болды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Қ андай екі нə рсе сабақ ты жақ сарта алды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқ ушылар туралы менің келесі сабағ ымды

жетілдіруге кө мектесетін не білдім?

Сабақ тың тақ ырыбы:

Мә ң гілік ел – мә ң гілік мұ рат!

Мұ ғ алімнің аты-жө ні: Г. Бегасилова

Кү ні:    

СЫНЫП: 7

Қ атысқ аноқ ушылар саны:  

Қ атыспағ аноқ ушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқ у мақ саттары

кейіпкерлердің іс-ә рекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи жә не кө ркемдік қ ұ ндылығ ына бағ а беру (Б/С1)

Сабақ нә тижесі:

Оқ ушылардың барлығ ы мынаны орындай алады: Оқ улық та берілген жә не қ осымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұ мыс жасайды. Сұ рақ қ а жауап береді.

Оқ ушылардың кө бісі мынаны орындай алады: Топтық жұ мысты брлесе орындайды. Ө з бетінше жұ мыс жасайды. Сұ рақ қ а жауап береді. Қ осымша ү лестірме ресурстармен жұ мыс жасайды.           

Оқ ушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқ улық тан тыс берілген қ осымша тапсырмалады орындайды, тақ ырып бойынша қ осымша мә ліметтер мен дә лелдер келтіре алады.

Бағ алау критерийі

Жеке, жұ птық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тың даушының назарын ө зіне аудара алады.

Тілдік қ ұ зіреттілік

кейіпкерлердің іс-ә рекеті мен автор берген портреттік мінездеме

Ресурстар

Оқ улық, суреттер, топқ а бө луге арналғ ан кеспе қ ағ аздар жә не ә ртү рлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Ә діс-тә сілдер

Сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу, тү сіндіру, ойын, кө рнекілік. Рефлексия.

Пә наралық байланыс

Музыка, қ азақ тілі.

Алдың ғ ы оқ у

Ғ ажайып туынды – «Кү лтегін»

Сабақ тың жоспары

Сабақ барысы:

Бағ алау парақ шасымен таныстыру

Топтарғ а бө лу.

 Себетпен конфет ә келу. Оқ ушыларғ а себеттен конфет алуларын сұ раймын. Конфеттің тү рлеріне қ арай 3 топқ а бө лініп отырады.

1-топ «Сары кә мпиттер»

2-топ «Кө к кә мпиттер»

3-топ «Қ ызыл кә мпиттер»

Психологиялық ахуал қ алыптастыру:

«Қ ызыл гү лім-ай» би

Білу жә не тү сіну

Берілген мә тіндерді балалар оқ ып алады.

«Сақ ина салмақ ойыны»

Балалар біз бү гін сақ ина салмақ ойынын ойнаймыз. Бұ л ойынның бү гіінгі ерекшелігі кімнің қ олында сақ ина қ алса менің сұ рағ ыма жауап береді?

Қ олдану

Мә ң гілік ел – мә ң гілік мұ рат!

Оқ улық тағ ы тапсырмалармен жұ мыс

Талдау

«Ыстық орындық » орындық ә дісі

( Бір оқ ушы алдың ғ ы жақ та, орындық тар оны айнала қ оршай орналастырылады.

Жаттығ удың сипаттамасы:

Бір оқ ушы алғ а шығ ып ө з пікірін айтып жә не тақ ырып бойынша сұ рақ тарғ а жауап береді. Сұ рақ ты анағ ұ рлым мазмұ нды қ ылу ү шін, оқ ушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алғ а шығ ып сө йлей алады.            

«Қ ыдырып қ айтайық! »

би билеу

Синтез

Қ осымша ақ парат

Саралау – Сіз қ осымша

кө мек кө рсетуді қ алай

жоспарлайсыз? Сіз

қ абілеті жоғ ары

оқ ушыларғ а тапсырманы

кү рделендіруді қ алай

жоспарлайсыз?

Бағ алау - Оқ ушылардың

ү йренгенін тексеруді

қ алай жоспарлайсыз?

Пə наралық байланыс

Қ ауіпсіздік жə не ең бекті

қ орғ ау ережелері

АКТ-мен байланыс

Қ ұ ндылық тардағ ы

байланыс

·

·

·

Рефлексия

Сабақ / оқ у

мақ саттары

шынайы ма?

Бү гін оқ ушылар

не білді?

Сыныптағ ы ахуал

қ андай болды?

Мен жоспарлағ ан

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақ ыт ішінде

ү лгердім бе? Мен

ө з жоспарыма

қ андай тү зетулер

енгіздім жə не

неліктен?

Тө мендегі бос ұ яшық қ а сабақ туралы ө з пікірің ізді жазың ыз.

Сол ұ яшық тағ ы Сіздің сабағ ың ыздың тақ ырыбына сə йкес

келетін сұ рақ тарғ а жауап берің із.

Қ орытынды бағ амдау

Қ андай екі нə рсе табысты болды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Қ андай екі нə рсе сабақ ты жақ сарта алды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқ ушылар туралы менің келесі сабағ ымды

жетілдіруге кө мектесетін не білдім?

САБАҚ:

Жиембет жырау. Жиембет жыраудың ө мірі мен шығ армашылығ ы

Мектеп: Монтайтас

Кү ні: 5. 10. 2017

Мұ ғ алімнің есімі: Г. Бегасилова

СЫНЫП: 7

Қ атысқ андар саны: 19

Сабақ негізделген оқ у

мақ саты (мақ саттары)

Поэзиялық шығ армадағ ы автор бейнесін анық тау (7. А/И)

Сабақ мақ саттары

Барлық оқ ушылар:

· Оқ улық та  берілген тапсырмаларды орындайды. Тақ ырыпты мең гереді.

Оқ ушылардың басым бө лігі:

· Тақ ырыптың  маң ызы туралы дә лелдеп айтып бере алады.

Кейбір оқ ушылар:

· Білімді сыныптастарына тү сіндіріп оқ улық тан тыс ресурстар қ оса алады.

Жеке, жұ птық, топтық тапсырмаларды орындай алады.

Сабақ барысында тың даушының назарын ө зіне аудара алады.

кө ркем шығ армадағ ы кейіпкерлердің типтері

Оқ улық, суреттер, топқ а бө луге арналғ ан кеспе қ ағ аздар жә не ә ртү рлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу, тү сіндіру, ойын, кө рнекілік. Рефлексия.

Музыка, қ азақ тілі.

Мә ң гілік ел – мә ң гілік мұ рат!

Жоспарланғ ан жаттығ улар (тө менде

жоспарланғ ан жаттығ улармен қ атар,

ескертпелерді жазың ыз)

Ресурстар

Топқ а бө лу 2 минут

Себетпен конфет ә келу. Оқ ушыларғ а себеттен конфет алуларын сұ раймын. Конфеттің тү рлеріне қ арай 3 топқ а бө лініп отырады.

Психологиялық ахуал қ алыптастыру:

3 минут

«Қ ызыл гү лім-ай» би

1-топ «Сары кә мпиттер»

2-топ «Кө к кә мпиттер»

3-топ «Қ ызыл кә мпиттер»

Білу жә не тү сіну 10 минут

Топтарғ а тапсырма:

 (Мә тін бө ліктерін тарату)

Оқ улық тағ ы тапсырмаларды топтарғ а бө лу

Жиембет Бартоғ ашұ лы ((1570-1575) жылдар шамасында туып, 1643 жылы дү ниеден қ айтқ ан). Қ азақ тың аса талантты жырауы, биі ә рі жең імпаз батыры. Ол Кіші жү здің Байұ лы тайпасының Тана руынан шыкқ ан. Жиембеттің жас шағ ы қ азіргі Батыс Қ азақ стан аймағ ының Ө зен, Жем, Арал аралығ ындағ ы ауылдарда ө ткен. 16 жасынан хандар, билер, батырларжанында жү ріп, ел билігіне араласады. Ө се келе ол Есім ханның беделді биі ә рі батыры дө режесіне кө теріледі. Талай ұ рыс, шайқ астарғ а катысып, ерлік кө рсетеді. Ханның жауынгер жасағ ын баскарып, жең імпаз қ олбасшы болады. Ол сонымен бірге Ең сегей бойлы Ер Есімнің кіші жү з еліндегі ең бір беделді бас биі ретінде танылады. Жиембет ә сіресе 1620 жылғ ы Есімханның ойрат-қ алмақ тармен соғ ысы кезінде ерекше ерлік, тапқ ырлық кө рсетіп, шапқ ыншы жауды ойсырата жең іп, бетін кайтарады. ^[1]. Жиембет жыраудың ересен ерлігі мен ә діл де алғ ыр билік қ ызметі былай жазылғ ан: "... Ол Есім ханның кіші жү здегі ел басқ арушы биі, қ олбасшы батыры болғ ан. Қ алмақ тарғ а қ арсы 1620-27 жылдарғ ы жорық тарғ а қ атысып ұ йымдастырушылық қ абілетімен, ерлігімен кө зге тү скен". Сө йтіп ол ү лкен абырой, беделге ие болады. Жиембет бидің Есім ханмен бұ л достық қ арым-қ атынасы ұ зақ қ а бармайды. Екеуінің арасында ел аралық бітімгерлік, жер дауы, жесір дауы кезінде келіспеушілік ө рістей береді. Бетің бар, жү зің бар демей, турасын кесіп айтатын қ айсарө жет би Есім ханның кейбір озбыр жө н-жосық сыз іс-ә рекеттеріне қ арсы шығ ады. Оның бұ л мінезі ханғ а да жағ а бермейді. Сө йтіп хан мен бидің арасы суи бастайды. Жиембет ханнан іргені аулақ татып, қ ол астындағ ы елге ө зінше билік жү ргізе бастайды. Мұ ны білген хан оның соң ына тү сіп, куғ ынғ а салады. Сонда бір кездесуде Жиембет жырау Есім ханғ а былай депті:

Ең сегей бойлы Ер Есім!
Есім сені есірткен,
Есілде менің кең есім.
Ел білгеннен Есім хан,
Қ олың да болдым сү йесін,
Қ олтығ ың а болдым демесін.

Қ олдану 8 минут  «Интервью» ә дісі

Жалпығ а арналғ ан тапсырма:

Оқ ушылар тақ ырып аясында сұ рақ тар қ ұ растырады. Сұ рақ тар тақ тағ а ілінеді. Оқ ушылар бір-бірінің сұ рақ тарына жауап береді.

«Ә лемді шарлау» ә дісі арқ ылы тү сіндіріледі.

«Интервью» ә дісі

Оқ ушылар ө з оайларын стикерлерге жазып жабыстырады.

«Қ ыдырып қ айтайық! »

би билеу

«Қ ыдырып қ айтайық! » биі

Синтез

Екі тү рлі тү сініктеме кү нделігі.

Оқ ушылардан дә птердің бетін (не таратылып берген парақ ты) ортасынан вертикаль сызық пен бө лу сұ ралады. Мә тінді оқ у барысында олар:

Оқ ушылар кестемен жұ мыс жасайды

Қ осымша ақ парат

Саралау – Сіз қ осымша

кө мек кө рсетуді қ алай

жоспарлайсыз? Сіз

қ абілеті жоғ ары

оқ ушыларғ а тапсырманы

кү рделендіруді қ алай

жоспарлайсыз?

Бағ алау - Оқ ушылардың

ү йренгенін тексеруді

қ алай жоспарлайсыз?

Пə наралық байланыс

Қ ауіпсіздік жə не ең бекті

қ орғ ау ережелері

АКТ-мен байланыс

Қ ұ ндылық тардағ ы

байланыс

·

·

·

Рефлексия

Сабақ / оқ у

мақ саттары

шынайы ма?

Бү гін оқ ушылар

не білді?

Сыныптағ ы ахуал

қ андай болды?

Мен жоспарлағ ан

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақ ыт ішінде

ү лгердім бе? Мен

ө з жоспарыма

қ андай тү зетулер

енгіздім жə не

неліктен?

«Менің кө ң іл-кү йім баспалдағ ы»

Оқ ушылар стикерлерге ө з есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақ тада салынғ ан баспалдақ тардың біріне жабыстырады. Баспалдақ тар «Керемет! », «Ө зіме сенімдімін! », «Жақ сы», «Жаман емес», «Мағ ан кө мек керек! », «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.

Қ орытынды бағ амдау

Қ андай екі нə рсе табысты болды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Қ андай екі нə рсе сабақ ты жақ сарта алды (оқ ытуды да, оқ уды да ескерің із)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқ ушылар туралы менің келесі сабағ ымды

жетілдіруге кө мектесетін не білдім?

© helpiks.su При использовании или копировании материалов прямая ссылка на сайт обязательна.