| №
| Ұ ғ ымы
| Мазмұ ны
|
|
| Мемлекет
| бұ л қ оғ амды білдіре отырып, осы қ оғ амды басқ аратын жә не оның интеграциясын (қ ұ рылуын) қ амтамасыз ететін арнайы басқ ару жә не мә жбү рлеу аппараты болатын бұ қ аралық биліктің саяси – аумақ тық, егеменді ұ йымы.
|
|
| Республика
| бұ л жоғ арғ ы мемлекеттік билік нақ ты бір мерзімге сайланғ ан органдарғ а берілгенн жә не сайлаушылары алдында жауап беретін басқ ару нысаны.
|
|
| Дипломатия
| бұ л мемлекеттік халық аралық дең гейде сыртқ ы саясатын жү ргізу амал-тә сілдерінің жиынтығ ы.
|
|
| Де – юре
| толық заң ды ресми мойындау. Қ ұ қ ық бойынша заң ды салдарлар толық кө лемде беріледі, мысалы, толық біржолата мойындау дипломатиялық ө кілдіктермен алмасуды, кө птеген екі жақ ты келісімшарттарды жасасуды, танылатын мемлекеттің юрисдикциясынан қ орғ аншылық ты тануды білдіреді. Бір рет мақ ұ лдағ аннан кейін мемлекеттің екінші рет бас тартуы мү мкін емес. Де –юре мойындауынан кейін танушы жә не танылатын мемлекеттердің арасында дипломатиялық, консулдық, сауда жә не басқ а да қ атынастар орнатылады.
|
|
| Де-факто
| бұ л толық емес ресми мойындау. Бұ л кезде тек консулдық жә не сауда қ атынастары орнатылады; экономикалық жә не ә кімшілік сипаттағ ы келісімшарттар жасалады. Бұ л мойындау қ айта алынуы мү мкін немесе соның нә тижесінде де –юре мойындауы болуы мү мкін, яғ ни де –юре мойындауының алғ ы шарты болуы да ық тимал.
|
|
| ad hoc
| мойындауы фактілі (іс жү зінде) ғ ана болуы мү мкін. Бұ л жағ дайда танылатын субъект болмайды, бірақ, мысалы, мемлекетке туындағ ан мә селелерді реттеу ү шін нақ ты бір қ атынастарғ а тү су қ ажет болды. Мысалы, қ андай-да бір бір реттік қ атынастар ү шін спорт жарыстарына, ғ ылыми семинарларғ а, конференцияларғ а жә не т. б. бұ л іс-шаралар аяқ талғ аннан кейін қ ұ қ ық субъектісі танылмайды деп жариялауы мү мкін.
|
|
| Мемлекеттік территория
| бұ л нақ ты бір мемлекеттің егемендігінде болатын жә не сол территорияда ө з билігін жү ргізетін жер шарының бө лігі.
|
|
| Аралас режимдегі территория
| (континентальдық шельф (қ ұ рлық тық қ айраң дар), ерекше экономикалық аймақ )-мемлекеттік территорияның қ ұ рамына кіртейтін, бірақ жағ алауындағ ы мемлекеттер осы кең істіктерге тиесілі егеменді қ ұ қ ық тары болатын кең істік. Оның қ ұ қ ық тың мә ртебесі ұ лттық заң намамен жә не халық аралық келісімшартпен белгіленеді.
|
|
| Халық аралық режимдегі территория
| (территориялық сулардың шетіндегі ашық тең із, тең із тү біндегі аудан, кейбір халық аралық шығ анақ тар, ө зендер мен каналдар, Антарктика, ғ арыш кең істігі, аспан денелері) – бұ л ешбір мемлекетке тиесілі емес жә не барлық елдердің ортақ пайдалануында болатын кең істік. Оның қ ұ қ ық тық режимі халық аралық келісімшартпен анық талады.
|
|
| Кворум
| Мә жіліс шешімінің заң ды болуы ү шін қ атысушылар санының жеткіліктілігі( ә р палата депутаттарының 2/3 қ атысса ө ткізіледі)
|
|
| Ү кімет
| мемлекеттік биліктің жоғ ары атқ арушы органы.
|
|
| Премьер-Министр
| Ү кімет тө рағ асы жә не атқ ару билігін ұ йымдастыратын лауазым иесі.
|
|
| Нормативтік-қ ұ қ ық тық акт
| Референдумда қ абылданғ ан ө кілетті орган немесе лауазымды адам қ абылдағ ан, қ ұ қ ық тық нормаларды белгілейтін, тоқ татып жазбаша ресми қ ұ жат
|
|
| Регламент
| 1) Қ андай да бір мемлекеттік орган мен оның қ ұ рылымдық бө лімшелері қ ызметінің ішкі тә ртібін реттейтін ережесі.
|
|
| Сот
| сот тө релігін жү зеге асыру, қ ұ қ ық бұ зушыларғ а мә жбү рлеу шараларын қ олдану жолдарымен қ оғ амның жә не азаматтардың қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерін заң сыз қ ол сұ ғ ушылық тан қ орғ айтын мемлекеттік орган.
|
|
| Унитарлы мемлекет
| Ө з ішінде қ андай да бір мемлекеттік қ ұ рылымы жоқ, аумағ ын ә кімшілік – аумақ тың бө ліністерге бө лген мемлекеттің қ ұ рылымдық
|
|
| Саяси плюрализм - (лат. pluralis - кө пшілік)
| билікке қ атысты қ атынастар жү йесіндегі ө зара байланысты элементтердің сан алуандылығ ы.
|
|
| Федерация
| Автономиялардың бірігіп одақ тық мемлекет қ ұ руы
|
|
| Омбудсмен
| азаматтардың қ ұ қ ық тары мен бостандық тарының сақ талуын ешкімге бағ ынышты емес тұ рғ ыда, тә уелсіз қ адағ алау жә не қ орғ ау, сондай-ақ ө з ө кілеттігі шең берінде бұ зылғ ан қ ұ қ ық тарды қ алпына келтіру мақ сатында қ ажетті шараларды жү зеге асырумен айналысатын адам.
|
