|
|||
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ АЯЛАУҚ ОРШАҒ АН ОРТАНЫ АЯЛАУ Соң ғ ы жылдары ə лемде ауылшаруашылық ө німдерін қ айта ө ң деу мен тағ ам ө неркə сібі ө німдерінің экологиялық тазалығ ын қ осымша сапа кө рсеткіші, ал ондай ө нім шығ арғ ан кə сіпорын қ ызметін қ оршағ ан ортағ а деген шамадан тыс тұ тынушылық қ ажеттілікті тө мендетуге қ осқ ан ү лесі деп санау ү рдіске айналды. Экологиялық партиялар мен қ озғ алыстар сынына іліккен кə сіпорындар қ оршағ ан ортағ а тигізер залалы тө мен технологияларды қ олданумен қ атар ө ндіріске экологиялық басқ ару жү йелерін енгізуге мү дделілік танытып отыр. Ө ндіріске экологиялық басқ ару жү йелерін ISO 14001: 2004 «Экологиялық менеджмент жү йелері. Талаптар жə не қ олдану бойынша нұ сқ аулар» халық аралық стандарт (стандарттың ұ лттық нұ сқ асы - Қ Р СТ ИСО 14001-2006) негізінде енгізу орынды екеніне 450-ден астам отандық кə сіпорындардың тə жірибелері дə лел болып отыр. Олардың 7-і - АӨ К (Қ азақ станның агроө неркə сіптік кешен) кə сіпорындары. Ə ЛЕУМЕТТІК ЖАУАПКЕРШІЛІКТІ РАСТАУ Дені сау, ө зі жұ мыс атқ аратын ө ндіріс қ ауіпсіздігіне сенімді қ ызметкерлердің нарық тағ ы аса зор ө ндіргіш кү ш болып табылатындығ ы баршағ а аян. Осы қ ағ иданы ескерген бизнес кү н ө ткен сайын адами капиталғ а ден қ ойып, ө з қ ызметкерлерінің денсаулығ ы мен қ ауіпсіздігіне назар аударуда. Ұ лыбританияның ең алдың ғ ы қ атарлы компанияларының тү рткі болуымен 1999 жылы ө ндірістік қ ауіпсіздік пен ең бекті қ орғ ау жү йелерін басқ ару талаптарын жинақ тағ ан стандарт ə зірленді. 2007 жылы қ айта қ аралып, толық тырылғ ан аталмыш стандарт ə лемде OHSAS 18001: 2007 «Кə сіби қ ауіпсіздік пен ең бекті қ орғ ау менеджмент жү йелері. Талаптар» атауымен танымал. Қ азақ стан Республикасының техникалық реттеу жү йесінде осы британдық стандарттың тү рлендірілген нұ сқ асы Қ Р СТ 1348-2005 болып бекітілген. OHSAS жү йесі адам денсаулығ ына, ө ндірістік қ ауіпсіздікке байланысты тə уекелдіктерді идентификациялауғ а, бақ ылауғ а, басқ аруғ а, апатты жағ дайлардың алдын алып, ық тималдығ ын тө мендетуге, заң намалық талаптарды орындауғ а жə не осылардың нə тижесінде қ ызметкерлердің жұ мыс ө німділігін арттыруғ а мү мкіндік береді. Қ азақ станның АӨ К саласында 2 кə сіпорын осы жү йе бойынша сертификатталғ ан. Шетелдік аграрлық жə не тағ ам ө неркə сібі салаларында соң ғ ы 10-15 жылдай уақ ытта қ олданысқ а ие болғ ан SA 8000: 2008 стандарты негізіндегі ə леуметтік жауапкершілік менеджменті жү йелерін отандық кə сіпорындарғ а енгізген орынды. Ə лем мойындағ ан ə леуметтік жауапкершілік менеджменті жү йелерін енгізу қ азіргі кезде еліміздің АӨ К кə сіпорындарында орыналғ ан ə леуметтік, этикалық мə селелерді тиімді шешуге жол ашар еді. SA 8000: 2008 стандарты Халық аралық ең бек ұ йымы конвенцияларының қ ағ идаларына негізделген. Атап айтсақ, олар: балалар ең бегін пайдаланудан бастарту; ə кімшілік жаза ретінде қ ызметкерді жұ мысқ а мə жбү рлемеу; қ ызметкерлерге ассоциацияларғ а, кə сіподақ ұ йымдарына жə не басқ а да бірлестіктерге бірігуге еркіндік беру; нə сілі, жынысы, діні, жасы бойынша жə не мү мкіндіктерінің шектеулігіне байланысты шеттетпеу жə не т. б. Елімізде менеджмент жү йелерінің ішінде ең аз тарағ аны - ə леуметтік жауапкершілік менеджменті жү йелері. Ресми мə ліметтерге сə йкес, қ азіргі кезде (2012 жылдың 3 тоқ саны) Қ азақ станда тек 4 кə сіпорын ғ ана SA 8000: 2008 стандарты талаптарына жауап беретін ə леуметтік жауапкершілік менеджменті жү йелерін енгізген.
|
|||
|