1) тұтынушыға бейімделу;

⇐ ПредыдущаяСтр 2 из 5Следующая ⇒

1) тұ тынушығ а бейімделу;

2) басшылық тың кө семдігі;

3) персоналды тарту (ортақ іске жұ мылдыру);

4) процестік ың ғ ай;

5) жү йелік ың ғ ай;

6) ұ дайы жетілдіру;

7) фактілерге негізделген шешім қ абылдау;

8) жеткізіп берушілермен ө зара тиімді қ арым-қ атынас.

Қ азіргі таң да шетелдік компаниялар тағ ам ө німдерінің сə йкестігіне берілетін сертификаттарғ а жə не басқ а да сə йкестікті растайтын қ ұ жаттарғ а кө п сенім артпайды, олардың талап ететіні ISO 9001: 2008 стандарты бойынша енгізілген сапа менеджменті жү йесіне немесе басқ а да салалық менеджмент жү йелеріне халық аралық дең гейде танымал орган рə сімдеген сертификаттар. Олардың пайымдауларынша, ө німге берілген сертификат сапа мен қ ауіпсіздікке қ ысқ а мерзімге кепілдік береді, ал менеджмент жү йелеріне берілген сертификат кə сіпорынның бұ л нарық та кездейсоқ еместігін, ұ зақ жылдық даму жоспары мен ө з имиджі бар екендігін куə ландырады.

Отандық АӨ К 284 кə сіпорын ISO 9001: 2008 стандарты (немесе оның ұ лттық баламасы) негізінде сапа менеджменті жү йелерін енгізген. Жү йе ерікті, ол тек кə сіпорынның бірінші басшысы жү йені енгізу жайында бұ йрық қ а қ ол қ ойғ аннан бастап қ ана міндетті мə ртебеге ие болады.

ТАҒ АМ Қ АУІПСІЗДІГІН Қ АМТАМАСЫЗ ЕТУ

Тағ ам ө неркə сібі шикізат тү рлерінің, технологиялық қ оспаларының, тағ аммен жанасатын буып-тү ю материалдарының ə р алуандығ ымен сипатталады. Ал жоғ ары технологиялық дайын тағ ам ө німдерінің кейбір тү рлері арнайы санаттағ ы топтарғ а, ə сіресе, балаларғ а, жү кті ə йелдерге жə не ə ртү рлі созылмалы ауруларғ а шалдық қ ан науқ астарғ а жағ ымсыз ə сері бар екендігін медицина мамандары жарыса жазып жү р.

Тағ ам ө німдерінің нарығ ы жаhанданып, дайын ө німдер бір елден екінші бір елге аса ү лкен кедергісіз ө тіп, саудаланып жатыр. Қ ауіпті, кү мə нды ө німдерге ұ лттық санитариялық -гигиеналық жə не техникалық талаптар тосқ ауыл бола алмай тұ р. Осының нə тижесінде тағ ам ө німдерінің қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету жыл ө ткен сайын кү рделеніп барады.

Бұ л жағ дайда ең тиімді шара ретінде АҚ Ш пен Батыс Еуропа елдерінде сыналып шың далғ ан ISO 22000: 2005 стандарты (қ азақ стандық баламасы - Қ Р СТ ИСО 22000-2006) негізіндегі тағ ам ө німдерінің қ ауіпсіздік менеджменті жү йелерін енгізген орынды.

2005 жылғ а дейін НАССР қ ағ идалары халық аралық дең гейде тағ ам ө німдері қ ауіпсіздігін қ амтамасыз етудің ең тиімді қ ұ ралы болып саналды. Бірақ жылдар ө те байқ алғ андай НАССР қ ағ идалары ө нім ө ң дірудің технологиялық процесіне тікелей жауапты орта жə не кіші буын басшылары мен мамандарына ғ ана міндетті болып, жалпы тағ ам ө німдерінің қ ауіпсіздігін қ амтамасыз етуге толық мү мкіндік бермейді.

Себебі орта жə не кіші буын басшылары мен мамандарының қ олдарында нақ ты басқ ару тетігінің болмауында, осығ ан байланысты басқ арушы шешімдерді дер кезінде қ абылдау мү мкін болмайды. Тағ ы бір себеп, НАССР қ ағ идалары тағ ам ө німдерін ө ң діру сатысында белсенді ақ парат алмасудық арастырмайды.

2005 жылы ISO/TC 34 техникалық комитеті НАССР қ ағ идаларының осы кемшіліктерін ескере отырып, ISO 22000: 2005 стандартын ə зірледі. ISO 22000: 2005 стандарты тағ ам ө німдерін ө ндіру, қ айта ө ң деу жə не тұ тыну сатыларында оның қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ететін 4 элементті қ амтыды: 1) белсенді ақ парат алмасу; 2) менеджмент жү йелері (ISO 9000 сериялы стандарттардың тағ ам ө німдерін ө ндіруге қ атысушылар ү шін ө зекті «қ ысқ аша» талаптары); 3) алғ ышарттарды жасау бағ дарламалары (санитариялық -гигиеналық іс-шаралар, жабдық тарды жө ң деу мен жуу рə сімдері, т. с. с. ); 4) тə уекелдерді талдау жə не сынибақ ылау нү ктелері қ ағ идалары, яғ ни НАССР қ ағ идалары.

НАССР қ ағ идалары АҚ Ш-та 1974 жылдан бастап қ ышқ ылдығ ы тө мен консервілерді шығ ару саласында, 1997 жылдан бастап балық ты қ айта ө ң деуде, ал 2002 жылдан бастап кө кө ніс пен жеміс шырындарын ө ң діруде міндетті тү рде қ олданыла бастады. Еуропа одағ ы елдерінде 2006 жылдан бастап №852/2004 Регламентін қ олданысқ а енгізуге байланысты НАССР қ ағ идалары барлық азық -тү лік тү рлерін ө ндіруде міндетті мə ртебеге ие болды. Канада, Австралия, Жапония жə не Жаң а Зеландия елдерінде НАССР қ ағ идаларын міндетті тү рде қ олдану қ арастырылғ ан.

Техникалық реттеу жə не метрология комитетінің ресми мə ліметтеріне сү йенсек, қ азіргі кезде (2013 жылдың 1-қ аң тарына) Қ азақ станда Сапа Менеджмент Жү йесін 5409 кә сіпорын енгізген, солардан: 5112 - ИСО 9001 топтамасы, 624 - ИСО 14001, 532 - OHSAS 18001, 82 - ИСО 22000, 6 - SA 8000, ал ү стіміздегі жылдың аяғ ына дейін тағ ы 200-ден астам кә сіпорын ә р тү рлі СМЖ-ін енгізуді жоспарлағ ан.

Ауылшаруашылық ө німдерін қ айта ө ң деу мен тағ ам ө неркə сібі саласындағ ы 86 отандық кə сіпорын ISO 22000: 2005 стандарты (қ азақ стандық баламасы - Қ Р СТ ИСО 22000-2006) негізіндегі тағ ам ө німдерінің қ ауіпсіздік менеджменті жү йелерін немесе НАССР қ ағ идаларын енгізген, оның ішінде 21-і - экспортқ а бейімделген кə сіпорындар.

Бұ л дегеніміз еліміздегі осы саладағ ы тө рт мың нан астам кə сіпорындардың тек 21-і ғ ана АҚ Ш, Канада, Австралия, Жапония, Жаң а Зеландия жə не Еуропа одағ ы елдері нарығ ына тауарларын шығ аруғ а мү мкіндік алып отыр, 45-і - ə леуетті экспорттаушы. Осы менеджмент жү йесін енгізу бойынша еліміздің жетістігі экономикалық тұ рғ ыдан дамығ ан елдерді есепке алмай, сауда-саттық тағ ы ең жақ ын елдер, Кеден одағ ының мү шелері – Ресей мен Беларусь елдерінің кө рсеткіштерімен салыстырғ анның ө зінде ə лдеқ айда тө мен. Мысалы, Беларусь Республикасында ауылшаруашылық ө німдерін қ айта ө ң деу жə не тағ ам ө неркə сібі саласында 800 кə сіпорын бар, олардың 250-і ISO 22000: 2005 стандарты немесе НАССР қ ағ идалары негізінде сертификатталғ ан. Ресей Федерациясында саладағ ы кə сіпорындар саны 43000 жуық, сертификатталғ андары 750-ден астам.

⇐ Предыдущая 123 4 5 Следующая ⇒