Дифференциалды диагноз
1-кесте. Анафилаксиялық шоктың сараланғ ан диагностикасы [1, 2, 4].
Жай-кү йі
| Шағ ымдары
| Клиникалық симптомдары
| Диагностикасы
| Этиологиясы
| Анафилаксиялық шок
| Бастың айналуы, бастың ауыруы, қ инала тыныс алу, терінің қ ышуы, ө лімнен қ орқ у, ыстық тау, тер шығ уы да мү мкін
| Ыстық тау сезімі, ө лімнен қ орқ у, тері гиперемиясы, бастың ауыруы, тө с артындағ ы ауырсынулар. Сананың қ иналуы, артериялық қ ысымның қ ұ лдырауы, тамыр соғ уы жіп тә різдес болады, қ ұ рысулар, ырқ ынан тыс кіші дә ретін жіберіп қ ою
| Зертханалық диагностика: - Т-лимфоциттердің саны жә не функционалдық белсенділігі азаяды, Т-супрессорлардың дең гейі тө мендейді, иммуноглобулиндер (жалпы саны жә не жекелеген кластары) кө теріледі, лимфоциттердің бласттрансформация реакциясы кү шейеді, айналымды иммундық кешендердің дең гейі ұ лғ аяды, ә ртү рлі ағ залардың ұ лпаларына (миокардқ а, бауырғ а, бауыр ұ лпасының тү рлі жасушалық компоненттеріне жә не т. с. с) аутоантиденелер пайда болады.
| Жә ндіктердің шағ уы жә не дә рілік препараттарды (пенициллин, сульфаниламидтер, іркіттер, екпелер жә не т. б. секілді) енгізу. Тағ ам ө німдеріне (шоколад, арахис, апельсиндер, манго, балық тың ә ртү рлі тү рлері), тозаң дық немесе шаң ды аллергендерді жұ туғ а мұ ндай реакциялар сирек туындайды.
| Жіті жү рек жеткіліксіздігі (ЖЖЖз)
| Алқ ыну, науқ астардың тез шаршап қ алуы, синусты тахикардия, тү нде болатын тұ ншығ у ұ стамалары, жө тел, шеткі ісінулер, несеп бө лінуінің бұ зылуы, ауырсынулар жә не ауырлық сезімі, оң жақ қ абырғ а асты аймағ ындағ ы кернеулік.
| ЖЖЖз-нің алты клиникалық нұ сқ асы бө ліп кө рсетіледі: · Тең герілмеген жіті жү рек жеткіліксіздігі (алғ аш туындағ ан, созылмалы жү рек жеткіліксіздігінің (СЖЖ) тең герілмеуі): ЖЖЖз-нің кардиогенді шоктың, ө кпенің ісінулеріне немесе гипертензиялық кү рт асқ ынудың критерийлеріне сай келмейтін, ә лсіз кө рінетін симптомдары. · Гипертензиялық ЖЖЖз: сол жақ қ арыншаның салыстырмалы тү рде сақ талғ ан қ ызметі бар науқ астардағ ы жоғ ары артериялық қ ысыммен жә не ө кпедегі іркілістің немесе ө кпенің ісінуінің рентгенологиялық кө рінісімен ү йлескен ЖЖЖз симптомдары. · Ө кпенің ісінуі (рентгенологиялық расталғ ан): ылғ алды сырыл, ортопноэ жә не артериялық қ анның оттегімен 90%-дан тө мен қ анығ уы бар альвеолалық Ө І-нің кө рінісі. · Кардиогендік шок — сол жақ қ арынша миокардының жиырылуы қ абілетінің айтарлық тай тө мендеуіне жауап ретінде туындайтын жә не систолалық АҚ -ның тө мендеуімен (< 90 мм рт. ст. ), несеп шығ арудың азаюымен [< 0, 5 млДкгхч)] жә не тахикардиямен кө рінетін клиникалық синдром. · Жү рек шығ арылымы жоғ ары болатын жү рек жеткіліксіздігі: ЖШ жоғ ары науқ астардағ ы, ә детте тахикардиямен, жылы тері жабынымен (соның ішінде қ ол мен аяқ тың ), ө кпедегі іркіліспен жә не кейде тө мен артериялық қ ысыммен (септикалық шок) ү йлескен ЖЖЖз симптомдары. · Оң жақ қ арынша жеткіліксіздігі — кү ретамырдағ ы жоғ ары қ ысыммен, бауырдың ү лкеюімен жә не артериялық гипотензиямен ү йлескен тө мен ЖШ синдромы.
| Зертханалық диагностика: - жалпы ақ уыз, альбуминдер қ ұ рамының тө мендеуі мү мкін; гипопротеинемия; - билирубин, аланин жә не аспарагин аминотрансферазалар, тимол сынамасы, γ - глютамилтранспептидазалар, лактатдегидрогеназалар дең гейінің кө терілуі: - протромбин дең гейінің тө мендеуі; - холестерин, тө мен жә не ө те тө мен тығ ыздық тағ ы липопротеиндер, триглицеридтер дең гейінің кө терілуі; - жоғ ары тығ ыздық тағ ы липопротеиндердің тө мендеуі; - ауыр жү рек жеткіліксіздігі кезінде қ андағ ы креатинфосфокиназаның кардиотелімді МВ-фракциясы қ ұ рамының артуы; калий, натрий, хлоридтер, магний қ ұ рамының тө мендеуі; креатинин мен несепнә р дең гейінің кө терілуі мү мкін.. ЭКГ: ЖЖЖз этиологиясын анық тау ү шін. Кеуде қ уысының рентгенографиясы: ө кпедегі іркілістің кө ріну дә режесін айқ ындау ү шін. Мидың натрийуретикалық пептиді (МНП) дең гейін анық тау - жү рек жеткіліксіздігінің ө рістеуі кезінде МНП дең гейінің ұ лғ аюы.
| · СЖЖ тең герілмеуі. · ЖИА ө ршуі (жіті коронарлық синдромдар): - миокард инфаркты немесе таралғ ан миокард ишемиясымен тұ рақ сыз стенокардия; - жіті миокард инфарктының механикалық асқ ынулары. - оң жақ қ арынша миокардының инфаркты. · Гипертензиялық кү рт асқ ынулар. · Жіті туындайтын ырғ ақ сыздық (аритмия). · Жіті туындайтын қ алпақ шалық (клапандық ) регургитация, алдында болғ ан қ алпақ шалық регургитацияның терең деуі. · Айқ ын кө рінетін қ олқ а стеноз. · Ауыр жіті миокардит. · Жү ректің тығ ындалуы. · Қ олқ аның қ атпарлануы. · Ауру тудыратын жү ректік емес факторлар: - емдеудегі кемшіліктер, дә рігердің ұ сынымдарын сақ тамау; - кө лемдермен шамадан тыс жү ктеу; - инфекциялық аурулар (ә сіресе ө кпенің қ абынуы (пневмония) жә не септицемия); - ауыр инсульт; - ірі операциялық араласу; - бү йрек функциясының жеткіліксіздігі; - бронх демікпесінің немесе Ө СОА ө ршуі; - дә рілік заттарды шамадан тыс мө лшерлеу; - алкогольді артық қ олдану; - феохромоцитома. · Жоғ ары ЖШ синдромы: - септицемия; - тиреоуыттық кү рт асқ ыну; - қ аназдық; - қ анды шунттау.
| Миокард инфаркты
| Негізгі шағ ымы — кө біне жү рек тұ сында орналасатын, кеуде қ уысындағ ы ангиналық ауырсынулар. Ә детте бұ л ауырсынулар жаншитын, қ ысатын, кү йдіретін сипатқ а ие болады. Олар кө біне тө с артында, кеуде қ уысының сол жақ бө лігінде орналасады, алайда эпигастрияда да, жауырынаралық аймақ та да, кеуде қ уысының оң жақ бө лігінде де пайда болуы мү мкін. Кә дімгі ангиналық ауырсынулардың таралатын аймақ тарына сол қ олды, тө менгі жақ сү йекті, сол жақ жауырын тұ сын, жауырынаралық кең істікті, сиректеу – оң қ олды жатқ ызады. Ө лімнен қ орқ у сезімі, кү рт ә лсіреу, тершілдік, кейде лоқ су, қ ұ су немесе тұ ншығ у. Жіті коронарлық синдромдардың дамуын сипаттайтын аса маң ызды клиникалық белгілер — тыныштық та не физикалық жү ктеме кезінде немесе одан кейін дереу ауырсынулардың туындауы, олардың ұ зақ тығ ы 20 минуттан кө п жә не нитроглицериннің ә сер етпеуі.
| Ө ң і қ уқ ыл тарту (бозару), тер бө лінудің жоғ арылауы, прекардиалдық аймақ та систолағ а жиі тамыр соғ уы пальпацияланады - жү рек қ ағ ысы, жү ректің жоғ арғ ы тұ сында ә лсіреген I жә не IV лү пілдері (ү ндері), III лү пілдің (ү ннің ) пайда болуы, ө кпенің негіздік бө лімдеріндегі дыбыссыз ылғ алды сырылдар.
| Зертханалық диагностика: - лактатдегидрогеназа, креатинфосфокиназа, тропонин 1 жоғ арылуы. ЭКГ-ө згерістер: -Q-инфаркт: ST сегментінің кө терілуі, Т тісшелерінің инверсиясы жә не Q кең тісшелері; -Q-инфаркты емес: ST сегменттерінің депрессиясы жә не патологиялық Q тісшелерінсіз Т тісшелерінің негативтенуі.
| Коронарлық бассейндегі атеротромбоз.
| Талмалар (талып қ алу)
| Кеуденің тарылуы, ә лсіздік, кө з алдында шіркейлер ұ шып жү ргендей болу, аяқ -қ олдардың жансыздануы, лоқ су, қ ұ су, тері жабынының бозаруы, артериялық қ ысымның тү сіп кетуі.
| Қ ұ лақ тың шың ылдауымен басы айналу, бастың босап қ алуын сезіну, кү рт ә лсіреу, есінеу, кө з алдының қ арауытуы, пысынау, салқ ын тер, лоқ су, аяқ -қ олдардың жансыздануы, тыныс алуы сиреп, ү стірт болады. Терісі қ уқ ыл, тамыр соғ уы ә лсіз. Кенеттен науқ астың кө зі аларып, салқ ын тер басадығ тамыр соғ уы ә лсірейді, аяқ -қ олдары мұ здайды, қ арашық тарының тарылуы, кейін ұ лғ аюы болады. Мұ ндай жай-кү й кө біне бірнеше секундтарғ а созылады, содан кейін науқ ас біртіндеп ө зіне келіп, айналасындағ ыларғ а назар аудара бастайды.
| Зертханалық диагностика: жү рек зақ ымданғ ан кезде эритроциттер қ ұ рамының тө мендеуі, глюкоза дең гейінің тө мендеуі, тропинин 1 қ ұ рамының тө мендеуі. Холтеровлік мониторлау, мидың КТ, ЭКГ, ЭхоКГкезінде ө згерістер болуы мү мкін.
| Жү рек ырғ ағ ының, қ аназдық тың бұ зылуы (қ анның ағ заның ұ лпаларына оттегі жеткізу қ абілетінің нашарлауына ұ ласатын қ андағ ы эритроциттер мен гемоглобин дең гейінің тө мендеуі), қ андағ ы қ ант дең гейінің тө мендеуі жә не басқ а да аурулар.
| Ө кпе артериясының тромбоэмболиясы
| Сырқ ат аз уақ ытқ а естен танудан немесе талып қ алудан, тө с артындағ ы немесе жү рек тұ сындағ ы ауырсынудан, тахикардиядан, алқ ынудан, тұ ншығ удан басталады
| Кө лемді эмболияның классикалық синдромы (коллапс, тө с артындағ ы ауырсынулар, тұ лғ аның жоғ арғ ы жартысының цианозы, тахипноэ, Мойын веналарының ісініп кетуі). Артериялық қ ысымның тө мендеуі < 90 мм. рт. ст, қ ан тү кіру, аяқ тың аздап домбығ уы, тахикардия. Жү рек пен ө кпенің аускультациясы ү ш жармалы қ ақ паша мен ө кпе артериясы ү стінде II ү ннің (лү пілдің ) кү шеюін немесе акцентін, осы нү ктелердегі систолалық шуылды анық тауы мү мкін. II ү ннің (лү пілдің ) бө лшектенуі, дү бірлі ырғ ақ — жаман болжаулық белгілер. Эмболия аймағ ының ү стінде тыныс алудың ә лсіреуі, ылғ алды сырылдар мен ө кпеқ ап ү йкелісінің шуылы болуы мү мкін. Айқ ын оң жақ қ арынша жеткіліксіздігі кезінде мойын веналары ісінеді жә не соғ ады; бауыр ү лкеюі мү мкін.
| Зертханалық диагностика: D-димер концентрациясын анық тау. D-димер концентрациясының 500 мкг/мл-ден кө п кө беюі жоғ ары ық тималдық пен Ө АТЭ-на кү діктенуге мү мкіндік береді. ЭКГ-ө згерістер: оң жақ қ арыншаның жү ктемесінің жіті артуының белгілері I ә кетудегі теріс S, III ә кетудегі теріс Q, III ә кетудегі теріс Г арқ ылы, V, -V ә кетулеріндегі теріс Т (Гис будасының оң жақ немесе сол жақ алдың ғ ы тармағ ының ө ткізгіштігінің бұ зылуымен) ү йлесетін ө тпелі аймақ тың ауысуымен (V5-V6 ә кетулеріндегі терең S) кө рінеді. Бірқ атар науқ астарда сол жақ ә кетулердегі S-T сегментінің, кейде Г тісшесінің инверсиясымен бірге болатын депрессиясы немесе жоғ арылауы тіркеледі, ол сол жақ қ арынша миокардының ишемиясы ретінде тү сініледі. ЭхоКГ: оң жақ бө лімдердің жә не ө кпе артериясының кең еюі (дилатациясы) қ арынша аралық қ алқ аның парадоксалды қ озғ алысы, ү ш жармалы қ ақ пақ шаның жеткіліксіздігі, ал кей жағ дайларда ашық сопақ терезе. Кеуде қ уысы ағ заларының рентгенографиясы: зақ ымданғ ан жақ тағ ы диафрагма кү мбезінің жоғ ары тұ руымен, жү ректің оң жақ бө лімдері мен ө кпе тү бірлерінің кең еюімен, тамыр кө рінісінің жұ таң дануымен, диск тә різді ателектаздардың болуымен кө рінуі мү мкін. Ө кпенің қ алыптасқ ан инфарктық қ абынуы (пневмониясы) кезінде ү шбұ рышты кө лең келер, инфаркт жағ ындағ ы қ ойнауда (синуста) сұ йық тық кө рінеді. Ө кпені перфузиялық сканерлеу: ө кпе ө рісінің қ андай да бір бө лігінде препарат қ ордалануының азаюы немесе оның мү лде болмауы сол аймақ тағ ы қ анайналымның бұ зылуынан хабар береді. Екі немесе одан кө п сегментте ақ аулардың болуы ө зіне тә н сипаттары болып саналады. Ө кпе артерияларының контрастық спиральді компьютерлік томографиясы ө кпенің тө мендеген перфузиялық ошақ тарын жә не Ө А-дағ ы тромболиттік массаны айқ ындауғ а мү мкіндік береді. Эмболия кө зін анық тау жә не оның сипатын айқ ындау ү шін аяқ пен жамбас веналарын ультрадыбыстық ангиосканерлеу.
| Ө кпенің тамыр арналарының ү лкен қ анайналым шең бері веналарында не оң жақ жү ректің қ уыстарында алғ аш пайда болғ ан жә не оғ ан қ ан ағ ымымен ә келінген тромбтармен окклюзиясы
| Эпилепсиялық мә ртебе (ЭМ)
| Психиканың жалпы баяулық, тұ тқ ырлық, сө йлеудегі байыптылық, аффекттердің кереғ арлығ ы, педантты жинақ ылық тү ріндегі телімді эпилепсиялық ө згерістері (брадипсихизм), сондай-ақ тұ қ ым қ уалаушылық, бала кезіндегі тү сінде жү ру немесе тү нде дә ретін жіберіп қ ою, жоғ ары температурағ а жауап ретіндегі қ ұ рысу талмалары, бастың жарақ аттары туралы анамнездік мә ліметтер.
| Ұ стамалар жә не ұ стамалардың психикалық эквиваленттері (екеуі де Пароксизмальдік сипатта). Тұ лғ аның ө згеруі (ұ зақ, тұ рақ ты, ө рістеуші бұ зылыстар). Ағ ымының ерекшеліктері: 1) қ азан-қ арашадан бастап симптоматиканың ө рістеуі мен наурыз-сә уір айларында оның ең жоғ арғ ы кө рінуі болатын спазмофилияның белгілі бір маусымдылығ ы; 2) электрқ озғ ыштығ ы жоғ ары (Эрб симптомы) жә не механикалық қ айтақ озғ ыштық (Труссо жә не Хвостек симптомдары) симптомдардың смазмофилиясы болғ ан кезде; 3) Смазмофилияғ а тә н ларингоспазмдар жә не ә сіресе кальций алмасудың айтарлық тай бұ зылыстары.
| Зертханалық диагностика: - қ ұ рысу синдромы бар науқ астарда қ андағ ы глюкоза, натрий, кальций, магний қ ұ рамын анық тау; - қ анды уытты заттардың болуына зерттеу; - метаболизмдік ацидоз бұ лшық еттердің шамадан тыс жиырылуымен жә не гликоген қ орларының таусылуымен, анаэробты гликолизбен жә не сү т қ ышқ ылының қ ордалануымен байланысты дамығ ан. Қ ұ рысу синдромы жағ дайында рН дең гейінің 7, 2-ге дейін тө мендеуі жү рек ырғ ағ ының ауыр бұ зылыстарына сирек ұ ласады; - респираторлық ацидоз; Респираторлық драйвтың қ ұ рысуғ а қ арсы препараттармен бұ зылуы жә не бұ лшық еттердің қ ұ рысулық жиырылуы кезінде кө мірқ ышқ ылы тү зілуінің жоғ арылығ ы кө мірқ ышқ ыл газының бө лінуінің кешеуілдеуіне алып келеді. - қ ұ рысу ұ стамалары жұ лын сұ йық тығ ында плеоцитоздың пайда болуына ұ ласуы мү мкін. Эритроциттерде, лейкоциттерде пайда болуы сипатталғ ан. ЭЭГ: эпибелсенділік ошақ тары
| ЭМ-нің сирек жағ дайларында — қ ояншық тың (эпилепсияның ) алғ аш кө рінуі (инициалды ЭМ). ЭМ туғ ызатын негізгі бассү йекішілік факторлар — қ анқ ұ йылу жә не қ абыну ү дерістері, десек те мидың кез келген органикалық ауруы ЭМ-ні асқ ындыра алады. Жіті жә не созылмалы улану (ішімдікке салыну, наркомания, токсикомания, туберкулездік улану жә не т. б. ) ЭМ-мен жиі асқ ынады. Қ арқ ынды ем алушы науқ астарда гипонатриемия, гипокальциемия, гипофосфатемия жә не гипогликемия ЭМ-нің дамуына алғ ышарт жасайды.
| Кү н жә не ыстық ө ту
| Басы айналу, бастың қ атты ауыруы, беттің қ ызаруы. Кө з алдының қ арауытуы, лоқ су, кейде қ ұ су пайда болады. Кө ру қ абілетінің юұ зылуы жә не мұ рынна қ ан кету пайда болуы мү мкін.
| Бастың ауыруы, енжарлық, лоқ су, дене қ ызуының кө терілуі (кейде 40 °С-тан жоғ ары), тамыр соғ уының, тыныс алудың бұ зылуы, қ ұ рысулар, қ озу жә не т. б. симптомдар. Ауыр жағ дайларында - кома. Қ атты қ ызып кету симптомдары қ оршағ ан ортаның жоғ ары ылғ алдылығ ы кезінде кү шейеді.
| Зертханалық диагностика: тромбоципения, лейкоцитоз, гипофибриногенемия. Жалпы несеп анализіндегі цилиндрурия, лейкоцитурия, протеинурия.
| · Кү ннің кө легейленбеген басқ а тікелей ә сері; · Ауа-райының жоғ ары ылғ алдылығ ы; · Гипертониялық аурулардың, Вегетотамырлық дистонияның, эндокриндік бұ зылыстардың, жү рек ақ ауының, семіздіктің болуы; · Жастық қ ауіптер: 1 жасқ а дейінгі, , ә сіресе жаң а туғ ан сә билер жә не егде адамдар.
| Гипогликемия
| Ашығ у сезіміне, бастың ауыруына, басы айналуына, «тұ ман», кө з алдында «шіркейлер» мен «нү ктелердің » кө лбең деуі тү рінде кө рінеті кө ру қ абілетінің тез орын алатын бұ зылыстарына, диплопияғ а шағ ымдар.
| Нейрогликопения интеллектуалдық белсенділіктің, танымдық қ ызметтің, зейінді шоғ ырландыру қ абілетінің тө мендеуімен жә не жү ре пайда болғ ан психомоторлық дағ дыларды ішінара жоғ алтумен сипатталады. Науқ астар аяқ астынан ө тіп жатқ ан оқ иғ аларғ а қ атысусыз, енжар жә не ұ йқ ышыл болады. Гипогликемияның аталғ ан белгілері жиі науқ астың ө зіне қ арағ анда, айналасындағ ыларғ а кө бірек байқ алады. Нейрогликопения бейадекватты кө ң іл-кү ймен жә не жү ріс-тұ рыспен (уә жсіз жылау, эйфория, агрессивтілік, аутизм, негативизм) жиі байқ алады. Уақ тылы кө мек болмағ анда жә не нейрогликопения қ иындағ ан кезінде сана тұ манданып, жақ сү йектің қ арысуы (тризм), алдымен жекелеген бұ лшық ет топтарының тартылуы, кейін — ОНЖ-дегі қ алғ ан энергия қ орларын тез тауысатын жә не гипогликемиялық команың дамуын жылдамдататын жаппай қ ұ рысулар пайда болады. Гиперкатехоламинемия тахикардиямен, АҚ -ның жоғ арылауымен, тершең дікпен, дірілмен (тремор), ү рейлену мен қ орқ у сезімімен клиникалық кө рінеді. Ұ йық тап жатқ ан уақ ытта туындайтын тү нгі гипогликемиялар кезінде ү рейлену сезімі қ орқ ынышты тү стер кө ру тү рінде іске асады.
| Қ ант диабетінен зардап шегетін науқ астың ө зін сезінуі қ анағ аттанарлық болғ ан жағ дайда кенеттен есін жоғ алтуы, ең алдымен, гипогликемиялық кома туралы ой салуы тиіс. Егер гипогликемиялық команың алдында қ ан диабетінің тең герілмеуі (декомпенсациясы) болғ ан жағ дайда, тері жабыны бірқ алыпты ылғ ал, ә деттегі тү сінде болады, тіндердің тығ ыздығ ы қ анағ аттанарлық, кө з алмасының қ ысымы сипағ ан кезде қ алыпты, тыныс алуы біртекті, жиілемеген, тамыр соғ уы жиі, толысуы мен кернеулігі қ анағ аттанарлық, АҚ қ алыпты немесе кө терілу тенденциясы бар, қ арашық тардың жарық қ а реакциясы сақ талғ ан болады. Науқ астардың кей бө лігінде кома жағ дайында айқ ындалатын бұ лшық еттердің гипертонусы ә детте, асфиксияның себебі болуы мү мкін жақ сү йектің қ арысуына (тризмге) ұ ласады. Терең жә не ұ зақ қ а созылғ ан гипогликемиялық кома жағ дайы тыныс алудың тұ рақ сыздығ ы жә не жү рек жеткіліксіздігі тү ріндегі бағ аналық симптоматикағ а, мә селен, гормеотонияғ а ұ ласуы мү мкін. Глюкоза дең гейін зерттеу.
| Гипогликемиялық кома дамуының ең жиі себептері: · Инсулинді шамадан тыс мө лшерлеу немесе оны ендіру ә дістемесіндегі қ ателіктер (инсулинді қ ұ тыда алдын ала шайқ амай енгізу; препарат инъекциясының дененің оны жылдам кері соруы (резорбциясы) орын алуы мү мкін аймағ ына жасалуы); · Инсулиннің теріастына жә не вена ішіне ү йлескен (қ атар) енгізілуі; · Егер инсулин алғ аш рет енгізіліп отырғ ан болса, оның кез келген мө лшердегі инъекциясы; · Бү йрек жә не бауыр функцияларының ілеспелі жеткіліксіздігі (олардың дамуы кезінде инсулиннің инактивациялық тетіктері бұ зылады); · р-адренобө геуіштер қ абылдау; · инфекциялық асқ ынулар, гипертермия, ауырсыну синдромы; · ірің қ апты дренаждау, аяқ -қ олдың ампутациясы, холецистэктомия, аппендэктомия жә не нә тижесінде экзогендік инсулинге қ ажеттілік тө мендейтін басқ а да радикалды операциялар. Егер ауыр гипергликемияны тез тоқ татудың арқ асында қ андағ ы глюкозаның қ алыпты дең гейіне қ ол жеткізілген болса, гипогликемия симптомдарының тағ ы дамуы мү мкін. Алайда кө біне қ андағ ы глюкоза дең гейінің 3 ммоль/л-ден тө мен тү сіп кетуі кезінде гипергликемияның клиникалық кө рінуінің басталатынын байқ айды.
| Дә рілік заттарды шамадан тыс мө лшерлеу
| Дә рінің типіне байланысты болады.
| АҚ -ныі тө мендеуі немесе жоғ арылауы, нистагм немесе кө з қ озғ алыстарының салдануы, қ имыл ү йлесімсіздігі (атаксия), тілі кү рмелу (дизартрия), рефлекстердің азаюы немесе кү шеюі, тыныс алудың тарылуы, сананың бұ зылуы, ұ йқ ышылдық, мелшию жә не кома. Лоқ су, қ ұ су, несептің тежелуі, АІЖ толқ и жиырылуының тө мендеуі, ө кпенің кардиогенді емес ісінуі. Бұ лшық ет тонуысының жоғ арылауы, симпатиялық белсенділік симптомдарының кү шеюі (мидриаз, тахикардия, қ ызба). Терең гипотермия (ЭЭГ-дағ ы изоэлектрлік сызық тармен) — барбитураттарды айқ ын артық мө лшерлеудің кә дімгі кө рінісі. Ү лкейген қ арашық тар глютетимидтермен улануғ а тә н. Қ ұ рысулар меперидинді жә не пропоксифенді шамадан тыс мө лшерлеу кезінде байқ алуы мү мкін.
| Зертханалық диагностика: -несеп пен қ ан сарысуын улануды туғ ызатын химиялық заттарғ а зерттеу; -мыналардың: несепнә рдің жә не креатининнің, бауырдың функционалдық сынамаларының, глюкозаның биохимиялық кө рсеткіштерінің; - сарысу электролиттерінің, плазманың осмолярлығ ының мониторингі. Артериялық қ анның газдық қ ұ рамы. ЭКГ-ө згерістер: дә рілік препараттарды артық мө лшерлеу кезіндегі жай-кү йдің нашарлауы мен ө лімнің себебі болатын ырғ ақ сыздық тарды (аритмияларды) анық тау ү шін. Бастың КТ: мидың қ ұ рылымдық зақ ымдануын, ОНЖ инфекцияларын жә не субарахноидтық қ анқ ұ йылуларды анық тау ү шін.
| Фармакологиялық заттармен улану.
| Септикалық шок
| Дене қ ызуының 39-41 0 С-қ а дейін кү рт кө терілуі. Сол жақ қ арыншаның жіті жеткіліксіздігінің ерте дамуы (жү рек демікпесі, ө кпенің ісінуі, жү рек шекарасының кең еюі, жү рек ү нінің қ атаң дығ ы). Ө лімнен қ орқ у.
| Диагностикалау ү шін тө менде аталғ ан симптомдардың кемінде екеуі қ ажет болатын жү йелік қ абыну реакциясы синдромы (ЖҚ РС): -қ ызуы > 38, 5 0 C немесе < 36, 0 0 С; -тахикардия > минутына 90 рет соғ у; -тахипноэ > минутына 20 - лейкоциттердің саны жастық қ алыпты мө лшерге қ атысты кө бейген немесе тө мендеген; - ЖҚ РС туғ ызуы мү мкін болатын басқ а себептер жоқ қ а шығ арылуы тиіс; -ағ залық жеткіліксіздіктің болуы; -берік гипотензия.
| Зертханалық ө згерістер: артериялық қ ысымдағ ы лактаттың, қ ан сарысуындағ ы билирубин мен креатининнің, оттек беру коэффициентінің – ө кпенің зақ ымдану дә режесінің негізгі критерийінің дең гейі, кө п ағ залық жеткіліксіздік маркерлерін анық тау.
| Тіндер перфузиясының ұ лпаларғ а оттегі мен басқ а да заттектердің жеткізілуін бұ затын жә не кө п ағ залық жеткіліксіздік синдромының дамуына ә келетін тө мендеуі.
|
|