М. ОСПАНОВ атындағы БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
М. ОСПАНОВ атындағ ы БАТЫС Қ АЗАҚ СТАН МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
ИНТЕРННІҢ Ө ЗІНДІК ЖҰ МЫСЫ
Мамандығ ы: ЖТД
Кафедра: ЖТД
Курс: 7
Топ: 721
Тақ ырыбы: Вакцинациядан кейінгі Анафилаксиялық шокта шұ ғ ыл кө мек
Орындағ ан: АбиеваЖ. Ш.
Ақ тө бе 2018 жыл
Анафилаксиялық шок (АШ) – ө міргеқ ауіптө ндіретінжә неайқ ынгемодинамикалық бұ зылыстарғ а, сондай-ақ басқ аағ заларменжү йелерқ ызметінің бұ зылуынаұ ласатын, аллергенменқ айтажанасуғ ақ арсытуындағ анжітіжү йелікаллергиялық реакция [1] Анафилаксиялық шоктың клиникалық жіктемесі: Клиникалық нұ сқ аларыбойынша [1]: · кә дімгі; · гемодинамикалық (коллаптоидтық ); · асфиксиялық; · церебралды; · абдоминалды. Ағ ымы бойынша [1, 2]: · жіті қ атерсіз; · жіті қ атерлі; · ұ зақ қ а созылғ ан; · қ айталанатын (рецидивті); · абортивтік. Ауырлық дә режесі бойынша [1]: · I дә режесі; · II дә режесі; · III дә режесі; · IV дә режесі.
Диагностика
Диагностикалық критерийлер: Шағ ымдар жә не анамнез: Шағ ымдар [1]: · кә дімгі нұ сқ асы: · қ озу жә не мазасызданумен белгісіз ауырлық сезімдері (ү рейлену, ө лімнен қ орқ у, «қ алақ аймен кү йдіру» немесе «ыстық қ арып ө ту») тү ріндегі жіті туындайтын дискомфорт жағ дайы; · кү рт ә лсіреу, бастың айналуы; · естің (сананың ) бұ зылуы; · басқ а, тілге жә не бетке келетін қ анның толысуын сезіну; · беттің, қ ол мен бас терісінің шаншуын жә не қ ышуын сезіну; · бастың ауыруы; · қ инала тыныс алу; · жанғ а батарлық жө тел; · жү рек тұ сындағ ы ауырсынулар немесе жү рек соғ ысы; · тө с артындағ ы ауырлық немесе кеуде қ уысын қ ысу сезімі; · лоқ су, қ ұ су; · қ ұ рсақ қ уысындағ ы ауырсынулар. · гемодинамикалық (коллаптоидтық ) нұ сқ асы (айқ ын гипотония жә не вегетативтік-тамырлық ө згерістер дамитын гемодинамикалық бұ зылыстардың басым тү суімен): жү рек тұ сындағ ы кү шті ауырсынулар. · асфиксиялық нұ сқ асы: жө тел; дауыстың қ ырылдауы; тұ ншығ у. · церебралды нұ сқ асы: қ орқ удың /қ озудың пайда болуы; · абдоминалды нұ сқ асы («жалғ ан жіті қ арын» деп аталатын симптоматиканың дамуымен): эпигастральді аймақ тардағ ы жанғ а батарлық ауырсынулар. Шоктың жіті қ атерлі ағ ымы кезінде шағ ымдар кезең і болмайды. Кенеттен естен танып, жү ректің тоқ тауы жә не клиникалық ө лім болады [1]. Анамнез: Мына қ ауіп факторларының болуы: · аллергиялық ауруларының болуы; · сенсибилизациялаушы белсенділігі жоғ ары дә рілік препараттарды қ абылдау; · дә рілік заттарды ұ зақ уақ ыт, ә сіресе, қ айталау курстарымен қ олдану; · депо-препараттарды пайдалану; · полипрагмазия; · дә рілік жә не химиялық заттармен ұ зақ уақ ыт кә сіптік жанасыу [2]. Физикалық зерттеп-қ арау [1]: Клиникалық нұ сқ аларына қ арай: · қ арапайым нұ сқ асы: тамырдың жіптә різді жиі соғ уы (шеткі тамырларды); тахикардия (сирек - брадикардия, ырғ ақ сыздық (аритмия)); жү рек ү ні қ атаң; АҚ жылдам тө мендейді (ауыр жағ дайларда ДАҚ анық талмайды); тыныс алудың бұ зылуы (алқ ыну, ауыздан кө бік ағ умен қ иналып карлығ а тыныс алу); қ арашық тар ү лкейген жә не жарық қ а жауап қ айтармайды. · гемодинамикалық (коллаптоидтық ) нұ сқ асы: АҚ кү рт тө мендеуі; тамыр соғ уының ә лсіз болуы жә не оның жиі жоғ алып кетуі; жү рек ырғ ағ ының бұ зылуы; шеткі тамырлардың спазмы (бозару) немесе олардың кең еюі (жайылғ ан «жалынды гиперемия») жә не микроайналым қ ызметінің бұ зылуы (тері жабындарының мә рмә рлығ ы, цианоз). · асфиксиялық нұ сқ асы: ларинго- жә не/немесе бронх спазмының дамуы; тыныс алудың ауыр жіті жеткіліксіздігі белгілерінің пайда болуымен кө мейдің ісінуі; айқ ын гипоксиямен респираторлық дистресс-синдромның дамуы. · церебралды нұ сқ асы: қ ұ рысу синдромының дамуы; психомоторлық қ озу; науқ ас есінің (санасының ) бұ зылуы; тыныс алудың ырғ ақ сыздығ ы (аритмия); вегетативтік-тамырлық бұ зылыстар; менингиалдық жә не мезенцефалдық синдромдар. · абдоминалды нұ сқ алары: ішпердені тітіркендіру белгілерінің болуы. Ағ ымына қ арай [1, 2]: · жіті қ атерсіз: клиникалық симптоматиканың шапшаң басталуы, шок тиісті қ арқ ынды терапияның ық палымен толық тоқ татылады. · жіті қ атерлі: АҚ жылдам тө мендеп кететін (диастолалық — 0 мм рт. ст. кө рсеткішіне дейін) жіті басталумен, есінің (сананың ) бұ зылуымен жә не бронх спазмы қ ұ былыстары бар тыныс алу жеткіліксіздігі симптомдарының ө рістеуімен сипатталады; аталмыш нысаны қ арқ ынды терапияғ а жеткілікті резистентті болып табылады жә не ө кпенің ауыр ісінуінің, АҚ берік қ ұ лдырауының жә не терең коматоздық жай-кү йдің дамуымен ө рістейді; АШ неғ ұ рлым жылдам дамыса, ө лімге ә келіп соқ тыруы мү мкін ауыр АШ дамуының мү мкіндігі соғ ұ рлым жоғ ары (сондық тан адекватты терапия жү ргізіліп отырғ ан кездің ө зінде АШ-тың бұ л ағ ымына жағ ымсыз нә тиженің болуы тә н. · ұ зақ қ а созылғ ан ағ ымы: бастапқ ы белгілері кә дімгі клиникалық симптомдармен шапшаң дамиды, шокқ а қ арсы белсенді терапия уақ ытша жә не ішінара ә сер береді; кейін клиникалық симптоматика онша жіті болмайды, бірақ емдік шараларғ а резистенттілігімен ерекшеленеді. · қ айталанатын ағ ымы: симптомдарды алғ ашқ ы тоқ татқ аннан кейін қ айталанғ ан жай-кү йдің туындауы тә н, салдарлы соматикалық бұ зылыстар жиі туындайды. · абортивтік ағ ымы: шок тез ө теді жә не қ андай да бір дә ріні қ олданбай-ақ жең іл тоқ татылады. Ауырлық дә режесіне қ арай [1]: I дә режесі: · гемодинамиканың аздап бұ зылуы (САҚ жә не ДАҚ қ алыпты мө лшерден 20-40 мм рт. ст. тө мен); · аурудың алдын ала хабаршылардан басталуы (бө ртулер, тамақ тық жыбырлауы жә не т. б. ); · есін біледі (санасы сақ талғ ан); · жү ректің қ ызметі сақ талғ ан; · шокқ а қ арсы терапияғ а жең іл кө неді; · жең іл дә режедегі АШ ұ зақ тығ ы бірнеше минуттан бірнеше сағ атқ а дейін. II дә режесі: · САҚ 90-60 мм рт. ст. шегінде, ДАҚ 40 мм рт. ст мө лшеріне дейін; · есін жоғ алтудың болмауы; · алқ ыну; · асфиксия (кө мейдің ісінуінің салдарынан); · тахикардия, тахиаритмия; · шокқ а қ арсы терапияғ а жақ сы кө неді. III дә режесі: · САҚ 60-40 мм рт. ст. шегінде, ДАҚ 0 мм рт. ст шамасында; · цианоз; · біртіндеп есін жоғ алту; · қ ұ рысу синдромы; · тамырдың дұ рыс емес, жіп тә різдес соғ уы; · шокқ а қ арсы терапияның ә сері аз. IV дә режесі: · клиникасы шапшаң дамиды; · бірден есін жоғ алту; · АҚ айқ ындалмайды; · шокқ а қ арсы терапияның ә сері болмайды; · 5-40 минуттың ішінде ө лімге ә келетін нә тиже болады. Мыналардың: · демиелинизациялаушы ү дерістің; · аллергиялық миокардиттің; · гепатиттің; · невриттің кейінгі асқ ынулары дамуы мү мкін. Зертханалық зерттеулер: Қ СЖ анық тау: · ауруғ а тә н ө згерістердің болмауы (I дә режедегі АШ) · метаболизмдік ацидоз, гипокалиемия, гипоксия (II дә режедегі АШ); · айқ ын кө рінеті метаболизмдік ацидоз, ауыр гипоксеми (III дә режедегі АШ); · (IV дә режедегі АШ). Аспаптық зерттеулер: Жіті жағ дайды тоқ тату кезең інде ЭКГ-мониторинг, артериялық қ ысымды, ЖЖЖ, дене қ ызуын, несеп шығ аруды бақ ылауды, пульсоксиметрия жү ргізеді [2]. Кө рсеткіштер бойынша мыналарды анық тайды: · Оң жақ қ арыншаның жү ктемесін кө рсететін орталық веналық қ ысымның ү лкендігі. Инфузия жү ргізу туралы шешім оның кө рсеткіші болып табылады: тө мен немесе азаю ү стіндегі жү ктеме венаішілік инфузия тағ айындау қ ажеттігінен хабар беруі мү мкін. Жоғ арылау ү стіндегі немесе жоғ ары жү ктеме (15 мм рт. ст. мө лшерінен асатын) сұ йық тық тың шамадан тыс жү ктемесінің немесе жү рек қ ызметінің бұ зылуының белгісі болуы мү мкін; · ө кпе артериясындағ ы сыналану қ ысымы (жү рек шығ арылымын оң тайландыру мақ сатымен сол жақ қ арыншаның жү ктемесін бағ алау ү шін жә не сол жақ қ арыншаның аяқ -қ олдық жә не диастолалық қ ысымымен корреляцияны анық тау ү шін қ ажет). Ө лшеулер - аса ауыр (сыни) жағ дайдағ ы науқ астарғ а, кө лемнің аз ғ ана ө згерістері кезінде сол жақ қ арынша қ ысымының ү лкен ө згерістеріне алып келетін миокард ишемиясы кезінде, сол жақ қ арыншаның созылуын тө мендететін патология кезінде кө рсетілген; · кеуде қ уысы ағ заларының рентгенологиялық зерттеуін басқ а да аурулармен сараланғ ан диагностика ү шін, ауыр жү йелік реакциялар кезінде тү рлі ағ залар мен жү йелердің зақ ымдану дә режесін бағ алау ү шін, имитациялауы жә не негізгі аурудың ағ ымын ауырлатуы мү мкін ілеспелі ауруларды айқ ындау ү шін ө ткізеді; · қ ұ рсақ қ уысы мен кіші жамбас ағ заларының УДЗ басқ а аурулармен сараланғ ан диагностика ү шін, ауыр жү йелік реакциялар кезінде тү рлі ағ залар мен жү йелердің зақ ымдану дә режесін бағ алау ү шін, имитациялауы жә не негізгі аурудың ағ ымын ауырлатуы мү мкін ілеспелі ауруларды айқ ындау ү шін кө рсетілген. Арнаулы мамандардың консультациясы ү шін кө рсетімдер: · аллерголог-иммунологтың консультациясы [1]; · кардиологтың консультациясы (ілеспелі ЖҚ А анық тау ү шін); · неврологтың консультациясы (неврологиялық ілеспелі патологияны анық тау мақ сатымен); · оториноларингологтың консультациясы (ЛОР-мү шелерінің ілеспелі патологиясын анық тау мақ сатымен); · гастроэнтерологтың консультациясы (асқ орыту мү шелерінің ілеспелі патологиясын анық тау мақ сатымен).
|