Бастауыш сыныптарда сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолданудың маңызы

Стр 1 из 2Следующая ⇒

373. 3

Бастауыш сыныптарда сын тұ рғ ысынан ойлау технологиясын қ олданудың маң ызы

Абдрахимова Айдана - 102-15қ оқ у тобының студенті

Ғ ылыми жетекшісі: Нурсеитова Л. О. - ағ а оқ ытушы

ОҚ МПУ, Шымкент, Қ азақ стан

Резюме

Значение применения технологии критического мышления в начальных классах

Summary

The importance of applying critical thinking technology in primary classes

Сын тұ рғ ысынан ойлауды дамыту технологиясы – оқ ушының еркін сө йлеуіне, пікір таластыруына, достарының ойын тың дауғ а, проблеманы шешу жолдарын іздей отырып, қ иындық ты шешуге бағ ытталғ ан. Оқ ушылардың да бұ л жұ мысты дұ рыс ұ йымдастырғ ан жағ дайда ө з даму дең гейіне сә йкес ойы шың далып, белгілі бір жетістіктерге жетері сө зсіз.

«Сын тұ рғ ысынан ойлау» бағ дарламасының модулдерін ұ тымды пайдалану оқ ушылардың шығ армашылық қ асиетін анық тауда, кү шейтуде, оқ ытудың тиімділігін, сапасын арттыруда ерекше маң ызды.

Бұ л бағ дарламаның мақ саты – барлық жастағ ы, соның ішінде бастауыш сынып оқ ушыларының кез келген мазмұ н тү сінікке сыни тұ рғ ыдан қ арап, ең керекті пікір, ұ йғ арым таң дауғ а, шешім қ абылдауғ а ү йрету. Оқ ушылардың білім дең гейін кө теруге, шығ армашылық қ а баулуғ а, ойларын еркін айтуғ а жетелеу.

Сын тұ рғ ысынан ойлау сынау емес, шың далғ ан, бірін – бірі толық тырғ ан ойлау. Ең бастысы жекелей, топта, сыныпта оқ ушылардың білім дең гейін кө теруге ретімен сұ рыптап қ олданғ ан стратегиялардың қ ай – қ айсысы болсын сабақ тың сапасын арттыруда ү лесі зор.

Жаң а білімді қ абылдау, бекіту, іскерлік пен дағ дыны тә рбиелеу барысында жұ мыс жү йесін, оқ ушылардың дербес белсенді ә рекетін дамытуда, ө здік жұ мысының тиімділігін арттыруда «Сын тұ рғ ысынан ойлау» барысындағ ы ә діс-тә сілдер білімді мең гертудің ә р тү рлі кезең інде қ олдануғ а болатынын тә жірибе кө рсетті.

Сын тұ рғ ысынан ойлауды дамыту бағ дарламасы ұ стаз бен оқ ушыны ізденуге жетелейтін, шығ армашылық шабыт беретін, болашақ қ а деген ү мітті арттыратын бағ ыт.

Ә р оқ ушыда ө зін – ө зі дамыта, жетілдіре бақ ылай алатын дағ ды қ алыптастыру, соғ ан сә йкес ө з бетінше білім алуғ а ү йрету, дамудың ең биік шың ына жету болып табылады. Яғ ни, ең алдымен, шығ армашылық ойлау нә тижесінде жаң алық ашылады, тұ лғ аның дамуы жеделдейді. Оқ ушы ойын осылайша шың дауғ а мү мкіндік туады.

Сын тұ рғ ысынан ойлау технологиясы ү ш кезең нен тұ рады:

1-кезең: Қ ызығ ушылық ты ояту

2-кезең: Мағ ынаны ашу

3-кезең: Ой толғ аныс

Біріншіші кезең – оқ ушыларды танымдық процеске жұ мылдырады, ө здерінде бар білімді, ә серді, сезімін ө зектендіреді, қ ызығ ушылығ ын оятады, оқ ушыларды оқ ытуғ а жағ дай тудыратын білімқ ұ марлық атмосфера жасалынады. Сондық тан сабақ та қ арастырғ алы тұ рғ ан мә селе жайлы оқ ушы не біледі, не айта алатындығ ын анық таудан басталады. Бұ нда ойды қ озғ ау, ояту, ми қ ыртысына тітіркендіргіш арқ ылы ә сер ету жү зеге асады. Оқ ушылар ойлана бастайды, болжалдайды, жаң а сабақ тың тақ ырыбын ашады.

Мұ ғ алімнің бұ л кезең дегі қ ызметі – оқ ушылардың тақ ырып бойынша білетінін еске тү сіруге ұ мтылдыру, топтарда жанжалсыз ойлармен алмасуғ а мү мкіндік беру, аудиторияда айтылғ ан ақ паратты тіркеу. Оқ ушылардың еркін айтқ ан барлық ақ параттарын жү йелеу тек қ ана айтылғ ан пікірлерді тә ртіпке салып қ оймайды, ол жаң а ақ паратты зерттеуде болашақ жұ мысқ а бағ ыт береді. Ә рбір оқ ушы ө зінің кө ң ілін қ ай кезең ге бө луі керек, ал қ ай ақ паратты тексеру қ ажет екенін анық тайды.

Екінші кезең – Мағ ынаны тану, оқ ушылар жаң а ақ паратты алғ анда, жаң а идеалар ойғ а келгенде жү зеге асады. Ең маң ыздысы – жаң а ақ парат бойынша жаң а ақ парат алу. Егер қ ызығ ушылық ты ояту кезең інде ө з танымының бағ ытын анық таса, енді мұ ғ алім тү сіндіру сә тінде кү тілетін нә тижеге сұ рақ тар қ ою арқ ылы екпін бере алады. Бұ л кезең де жұ мысты ұ йымдастыру ә ртү рлі болады. Тү сінік беру, жұ ппен жұ мыс, топпен оқ у, бейнематериал қ арау т. б. болуы мү мкін. Қ ай жағ дайда да оқ ушы ақ паратты жеке қ абылдайды жә не жеке зерттейді. Мағ ынаны тану сатысында да ө з бетінше белсенді білім ала отырып, мақ сатқ а жетуді жоспарлайды. Бұ л кезең де оқ ушы:

1. Жаң а ақ паратпен танысады.

2. Жаң а ақ паратты ө зінде бұ рыннан бар біліммен, тә жірибемен байланыстырады.

3. Пайда болғ ан сұ рақ тар мен қ иындық тарғ а жауап іздейді.

4. Тү сінбеген жерлерге кө ң іл бө леді, жаң а сұ рақ тар қ ояды, мақ сатқ а тү зету енгізеді.

5. Жаң а ақ паратпен танысу ү рдісін бақ ылайды, кө ң ілдерін не аударып тұ р соны анық тайды.

6. Естіген жә не оқ ығ ан мә ліметтерді талдауғ а жә не сараптауғ а дайындалады.

Оқ ушының бұ л кезең дегі міндеті – мазмұ нмен айналысу, жаң а идеяларды ө зінде бар біліммен байланыстыра білу.

Ал, мұ ғ алім:

1. Жаң а ақ параттың тікелей кө зі. Ол жаң а ақ паратты қ ызық ты жә не тү сінікті етіп жеткізуі керек.

2. Егер оқ ушылар мә тінмен жұ мыс жасаса, олардың мә тінді оқ у барысындағ ы белсенділігін, ынтасын қ адағ алайды.

3. Мә тінмен жұ мысты ұ йымдастыруда ойланып оқ уды жә не оқ ығ анды талдау ү шін ә ртү рлі ә дістерді қ олданады.

Ү шінші кезең – рефлексия (толғ аныс) білім алудың қ орытынды кезең і, оқ ушылар сабақ бойы алғ ан білімдерін, тү сініктерін ө з сө здерімен баяндап бере алатын, жаң а білімдерін кө рсете алатын кезең. Рефлексия арқ ылы оқ ушылар ө з ойларын айқ ын тұ жырымдайды, ө з жолдастарымен, мұ ғ аліммен қ арым - қ атынас жасай алады жә не жаң а ақ парат пен ө з білімінің толығ уын тексере алады. Рефлексия ү рдісінде игерілген жаң а білім ө з біліміне айналады.

Сын тұ рғ ысынан ойлау дегеніміз, педагогтың бағ ыттауымен оқ ушының ө з бетінше білімді игеруі. Нә тижесінде неғ ұ рлым дамытылғ ан оқ ушының жеке тұ лғ асы қ алыптасады. Сын тұ рғ ысынан ойлау технологиясының мақ саты сынауғ а емес, шың далғ ан ойлауғ а ү йрету. Бұ л технология сабақ жү йесінде іштей ү ш кезең ге бө лінеді:

12 Следующая ⇒