Главная

Контакты

Случайная статья

• Автоматизация
• Антропология
• Археология
• Архитектура
• Биология
• Ботаника
• Бухгалтерия
• Военная наука
• Генетика
• География
• Геология
• Демография
• Деревообработка
• Журналистика
• Зоология
• Изобретательство
• Информатика
• Искусство
• История
• Кинематография
• Компьютеризация
• Косметика
• Кулинария
• Культура
• Лексикология
• Лингвистика
• Литература
• Логика
• Маркетинг
• Математика
• Материаловедение
• Медицина
• Менеджмент
• Металлургия
• Метрология
• Механика
• Музыка
• Науковедение
• Образование
• Охрана Труда
• Педагогика
• Полиграфия
• Политология
• Право
• Предпринимательство
• Приборостроение
• Программирование
• Производство
• Промышленность
• Психология
• Радиосвязь
• Религия
• Риторика
• Социология
• Спорт
• Стандартизация
• Статистика
• Строительство
• Технологии
• Торговля
• Транспорт
• Фармакология
• Физика
• Физиология
• Философия
• Финансы
• Химия
• Хозяйство
• Черчение
• Экология
• Экономика
• Электроника
• Электротехника
• Энергетика

Он алтылық жүйеде көбейту кестесі

Он алтылық жү йеде кө бейту кестесі

Мысалы 5 пен 6 сандарын кө бейтейік.

Ондық жү йеде: 5₁₀ × 6₁₀. Екілік жү йеде: 101₂ × 110₂. Сегіздік жү йеде: 5₈ × 6₈.

Жауабы: 5 ^. 6 = 30₁₀ =11110₂ = 36₈.

Тексеру. Шық қ ан нә тижені ондық тү рге келтірейік.

11110₂ = 2⁴ +2³ + 2² + 2¹ = 30;

36₈ = 3 ^. 8¹ + 6 ^. 8⁰ = 30.

Мысалы 115 пен 51 сандарын кө бейтейік.

Ондық жү йеде: 115₁₀ × 51₁₀. Екілік жү йеде: 1110011₂ × 110011₂. Сегіздік жү йеде: 163₈ × 63₈.

Жауабы: 115 × 51 = 5865₁₀ = 1011011101001₂ = 13351₈.

Тексеру. Шық қ ан нә тижені ондық тү рге келтірейік.

1011011101001₂ = 2¹² + 2¹⁰ + 2⁹ + 2⁷ + 2⁶ + 2⁵ + 2³ + 2⁰ = 5865;

13351₈ = 1× 8⁴ + 3 × 8³ + 3 × 8² + 5 × 8¹ + 1 × 8⁰ = 5865.

Бө лу. Кез келген позициялық санау жү йесінде бө лу ондық жү йедегі бұ рыштап бө лу ережесімен орындалады. Екілік жү йеде бө лу тіптен оң ай, себебі бө ліндінің келесі цифры тек нө л немесе бір ғ ана бола алады.

Мысалы 30 санын 6 санына бө лейік.

Ондық жү йеде: 30₁₀: 6₁₀. Екілік жү йеде: 11110₂: 110₂. Сегіздік жү йеде: 36₈ : 6₈.

Жауабы: 30: 6 = 5₁₀ = 101₂ = 5₈

Мысалы 5865 санын 115 санына бө лейік.

Ондық жү йеде: 5865₁₀: 115₁₀. Екілік жү йеде: 1011011100001₂: 1110011₂.  

Сегіздік жү йеде: 13351₈ : 163₈

Жауабы: 5865: 115 = 51₁₀ = 110011₂ = 63₈

Тексеру. Шық қ ан бө ліндіні ондық тү рге келтірейік.

110011₂ = 2⁵ + 2⁴ + 2¹ + 2⁰ = 51; 63₈ = 6^. 8¹ + 3^. 8⁰ = 51.

Мысалы 35 санын 14 санына бө лейік.

Ондық жү йеде: 35₁₀: 14₁₀. Екілік жү йеде: 100011₂: 1110₂.  

Сегіздік жү йеде: 43₈: 16₈

Жауабы: 35: 14 = 2, 5₁₀ = 10, 1₂ = 2, 4₈

Тексеру. Шық қ ан бө ліндіні ондық тү рге келтірейік.

10, 1₂ = 2¹+2^-1 = 2, 5; 2, 4₈ = 2^. 8⁰ + 4^. 8^-1 = 2, 5.

Тапсырмалар:

1. Келесі сандарды екілік, сегіздік, он алтылық санау жү йесіне аударың дар.

2. Келесі сандарды ондық санау жү йесіне аударың дар.

3. Сандарды қ осың дар.