Қосу . Қосу кестесін Санау Ережесін пайдалана отырып оңай құрастыруға болады.

Қ осу. Қ осу кестесін Санау Ережесін пайдалана отырып оң ай қ ұ растыруғ а болады.

Екілік жү йеде қ осу Сегіздік жү йеде қ осу

+	0 1	+
	0 1
	1 10

Он алтылық жү йеде қ осу

Мысалы 15 жә не 6 сандарын ә р тү рлі санау жү йелерінде қ осайық.

Ондық жү йеде: 15₁₀ + 6₁₀. Екілік жү йеде: 1111₂ + 110₂ . Сегіздік жү йеде: 17₈+ 6₈

Он алтылық жү йеде: F₁₆+6₁₆ Жауабы: 15+6=21₁₀ =10101₂ =25₈ =15₁₆

Тексеру. Шық қ ан нә тижелерді ондық кү йге

келтірейік:

10101₂ = 2⁴+ 2²+ 2⁰=16 + 4 + 1 = 21;

25₈= 2^.8¹+ 5^.8⁰=16 + 5 = 21;

15₁₆=1^.16¹+ 5^.16⁰=16 + 5 = 21.

Мысалы 15, 7 жә не 3 сандарын қ осайық.

Ондық жү йеде: 15₁₀ + 7₁₀ + 3₁₀. Екілік жү йеде: 1111₂ + 111₂+11₂. Сегіздік жү йеде: 17₈+6₈+3₈.

Он алтылық жү йеде: F₁₆+ 7₁₆+ 3₁₆. Жауабы: 5+7+3 = 25₁₀ =11001₂ = 31₈ =19₁₆

Тексеру:

11001₂= 2⁴+ 2³+ 2⁰=16 + 8 +1 = 25,

31₈= 3^.8¹+1^.8⁰= 24 +1 = 25,

19₁₆=1^.16¹+ 9^.16⁰=16+9 = 25.

Мысалы 141, 5 жә не 59, 75 сандарын қ осайық.

Ондық жү йеде: 141, 5₁₀ + 59, 75₁₀. Екілік жү йеде: 10001101, 1₂ +11011, 11₂.

Сегіздік жү йеде: 215, 4₈+73, 6₈. Он алтылық жү йеде: 8D, 8₁₆+3B, C₁₆

Жауабы: 141, 5 + 59, 75 = 201, 25₁₀=1 1001001, 01₂= 311, 2₈= С9, 4₁₆

Тексеру. Шық қ ан нә тижені ондық тү рге келтірейік.

11001001, 01₂= 2⁷+2⁶+2³+2⁰+2^-2= 201, 25

311, 2₈= 3^.8²+1^.8¹+1^.8⁰+2^.8^-1= 201, 25

С9, 4₁₆= 12^.16¹+9^.16⁰+4^.16^-1= 201, 25

Азайту

Мысалы 10₂, 10₈жә не 10₁₆сандарын бірге азайтайық:

Екілік жү йеде: 10₂ –1₂. Сегіздік жү йеде: 10₈–1₈. Он алтылық жү йеде: 10₁₆– 1₁₆.

Мысал ы 100₂, 100₈жә не 100₁₆сандарын бірге азайтайық:

Екілік жү йеде: 100₂ –1₂. Сегіздік жү йеде: 100₈–1₈. Он алтылық жү йеде: 100₁₆– 1₁₆.

Мысалы 201, 25 санынан 59, 75 санын алайық (азайту):

Ондық жү йеде: 201, 25₁₀ – 59, 75₁₀. Екілік жү йеде: 11001001, 01₂ –111011, 11₂.

Жауабы. 201, 25₁₀– 59, 75₁₀=141, 5₁₀= 10001101, 1₂= 215, 4₈= 8D, 8₁₆.

Тексеру. Шық қ ан нә тижені ондық тү рге келтірейік.

10001101, 1₂= 2⁷+ 2³+ 2²+ 2⁰+ 2^-1=141, 5; 215, 4₈= 2^.8²+1^.8¹+5^.8⁰+ 4^.8^-1=141, 5;

8D, 8₁₆= 8^.16¹+ D^.16⁰+ 8^.16^-1=141, 5.

Кө бейту. Ә р тү рлі позициялық санау жү йелерінде кө п таң балы сандарды кө бейтуді орындағ ан кезде сандарды бір-біріне бағ ана бойынша кө бейтудің кә дімгі алгоритмін қ олдануғ а болады, бірақ мұ нда бір таң балы сандарды кө бейту мен қ осудан шық қ ан мә ндерді сол қ арастырылып отырғ ан жү йе сандарының кө бейту жә не қ осу кестелерінен алып отыру қ ажет.

Екілік жү йеде кө бейту кестесі Сегіздік жү йеде кө бейту кестесі

⇐ Предыдущая 1 234 5 Следующая ⇒