Психикалық бұзылыстарға ұшырау қаупі жоғары тұрғындар тобы

Біріншілік психопрофилактика шараларын жоспарлау жә не жү ргізу кезінде сау тұ рғ ындардың арасынан психикалық бұ зылыстарғ а байланысты жоғ ары қ аупі бар контингенттерді бө ліп алу керек. Бұ л жұ мысты жү ргізу ү шін психикалық бұ зылыстардың пайда болу себебін, аурудың даму механизмін тү сініп, психопатологиялық сиптомдардың қ алыптасуын білу керек. Отандық психиатрия психикалық бұ зылыстардың шығ у тегінде шешуші мә нді адам ө мір сү ретін жә не қ ызмет ететін, адамның жеке басына, оның организміне оң немесе теріс ә сер ететін қ оршағ ан орта ә серіне береді. Сондық тан психопрофилактикалық қ ызмет психикалық сферағ а жә не ОЖЖ – не ә сер ететін зияндылық тармен кү ресу болып табылады.

Негізгі назарда ө ндірістік жағ дайда болатын зияндылық тар тұ р. Физикалық, химиялық, биологиялық жә не психологиялық сипаттағ ы шектен тыс жү ктемемен жұ мыс істейтін адамның, осындай кә сіби жұ мысқ а қ атысы жоқ адамғ а қ арағ анда дертке шалдығ у қ аупі ө те жоғ ары болады. Осы жағ дайда психикалық бұ зылыстардың пайда болу қ аупі жоғ ары контингентке жайсыз жағ дайларда адамның психикалық сферасына зиянын тигізетін ө ндірісте қ ызмет ететін адамдарды жатқ ызуғ а болады.

Соматикалық қ олайсыз жағ дайлар ми қ ызметіне теріс ә сер кө рсетеді, оны ә лсіретіп, бү кіл организм фукцияларын біріктіріп жә не координациялайтын қ ызметін бұ зады. Церебральды жетіспеушіліктің белгілері болып, жалпы соматикалық немесе инфекциялық аурулардың симптомы болатын психикалық феномендер болып табылады. Сонымен қ атар, соматикалық ауырлық жағ дайларында психикалық аурулардың – эндогенді, психогенді жә не басқ а аурулардың дамуы жең ілдейді. Ауыр тү рдегі соматикалық дертке шалдық қ андар психикалық бұ зылыстар пайда болу қ аупі жоғ ары топқ а жатады.

Психика дамуы кезең інде жетілмеген жә не нә зік болып психикалық процестер саналады. Психикалық қ ызметке қ ажет материалдық субстраттың дамуы ми дамуы жә не оның ә рі қ арай ұ рық та дифференцацияланумен байланысты ана қ ұ рсағ ында жатқ анда басталады. Ана организмінің ішкі ортасының кез-келген бұ зылысы ұ рық қ а қ ауіпті болып саналады, ол аномалияның пайда болуына немесе оның есейгенде пайда болуына соқ тыруы мү мкін. Босану механизмнінің ө зі нә ресте ө міріне қ ауіпті, босану кезінде нә ресте миы асфиксияғ а ұ шырауы жә не жарақ ат алуы мү мкін, ал бұ л нә рестенің алдағ ы психикалық дамуына ә сер етеді. Психопрофилактиканың ең маң ызды қ ұ рамы жасө спірімдер мен балалардың физиологиялық жә не психикалық дамуын жү йелі тү рде бақ ылау, бала мен ананың қ ажеттіліктерін максималді қ амтамасыз ету болып табылады.

Психикалық бұ зылыстар пайда болу қ ауіпі жоғ арғ ы контингенке ү лкен жастағ ы адамдарды да қ осуғ а болады. Психопрофилактика жү йесін қ ұ растырғ ан кезде кө рініс берген айқ ын психикалық патологияны қ арттық қ а тә н деп айтуғ а болмайды.

Алкоголизация тұ рғ ындар арасында жү йкелік – психикалық аурулар кездесуін жоғ арылатады. Алкоголизм спецификалық алкогольді психоздарғ а ә келіп соқ тырады, басқ а аурулардың психопатологиялық симптоматикасын туындатады жә не ауырлатады, тұ лғ а деградациясына ұ шыратады, социальды адаптацияны бұ зады. Ата-ана алкоголизациясы физикалық жә не психикалық толымсыз балалардың дү ниеге келуіне ә келіп соғ ады. Осылайша маскү немдік жү йкелік-психикалық аурулардың қ аупін жоғ арылатады, сондық тан психопрофилактиканың бірден-бір міндеті болып маскү немдікпен жә не зиянды ә деттермен кү рес болып табылады.

Психикалық дертке шалдығ у қ аупінің мү мкіндігі шизофрения, маниакальды-депрессивті психоз жә не басқ а да тұ қ ым қ уалайтын аурулармен тұ қ ым қ уалау ауырлығ ы бар адамдарда жоғ ары. Тұ рмыс пен ең бекті сауық тырумен қ атар, эндогенді ауруларғ а алып келетін экзогенді факторларды жою, медико-генетикалық консультацияларды кең ейту, адамдардың тұ рмыс қ ұ ру жә не нә рестелі болу мә селелеріне дұ рыс кө зқ арасты бекіту қ ажет.

Жоғ арыда айтылғ ан психикалық бұ зылыстар пайда болу қ аупі жоғ ары топтарды біле отырып, бізге психопрофилактиканың бірінші кезектегі міндеттерін қ арастыру керек.

⇐ Предыдущая 123 Следующая ⇒