25. Нанобөлшектерді диспергациялау әдісі арқылы алудағы диірмендердің сызба-нұсқасын түсіндіріңіз.

25. Нанобө лшектерді диспергациялау ә дісі арқ ылы алудағ ы диірмендердің сызба-нұ сқ асын тү сіндірің із.

Диспергациялық ә дістер. Қ аттыденелерді дисперциялау (механикалық, ультрадыбыстық, соғ у толқ ындарын қ олдану, вибрация. Сұ йық тарды дисперциялау механикалық шайқ ау, араластыру, ультрадыбысты қ олданады. Ө здігінен дисперциялау-нанобө лшектерге н/е нанотамшыларғ а ө здігінен ыдырайды. Газдардың дисперциялануы—1) барботирлеу. 2)Ағ ыстарды араластыратын қ ұ ралдарды қ олдану арқ ылы.

Барлық ә дістерде қ олданылатын схемалық диспергациялау ү дерісі:

Нанобө лшектердің диспергациялық жолмен алу ә дісі:

а - бастапқ ы зат; б- ішкі кернеудің пайда болуы; в -тү йіршіктердің тү зілуі; г -нанобө лшектерге дейін ұ нтақ тау.

Нанобө лшектерді диспергациялау ә дісімен алу ү шін диірменнің негізгі сызбасы: а - дө ң гелек диірмен, б - вибродиірмен, в - «саусақ пен» айландыру г - ағ ынды диірмен, д - «саусақ пен» қ арсы айландыру. 1-дө ң гелек немесе «саусақ пен»; 2 - диспергацияғ а тү сетін бастапқ ы материал.

26. Нанодисперсті жү йелерді зерттеудің электронды микроскоп сканерлеуші элертрондық микроскоптың жұ мыс істеу принципі

1675 жылы голланд ғ алымы А. Левенгук қ олданылмалы қ ұ нғ а ие оптикалық микроскопты тапқ ырлады. 1931 жылы неміс ғ алымы Боршей дү ниедегі тұ ң ғ ыш электронды микроскопты жасап шық ты. Олардың ортақ қ ағ идасы: жарық шоғ ыры немесе электр шоғ ырынан пайдаланып, шоғ ырландыру арқ ылы кескін тү сіру техникасымен ү лкейтілген кескін қ алыптастырады. Сол арқ ылы кө збен анық кө ре алмайтын немесе мү лде кө рінбейтін қ ұ рылымның жай-жапсарын бақ ылайды.

Левенгук бірде ойламағ ан жерден «ә йнекті егеп кішкентай дө ң ес линза жасауғ а, онымен кішкентай заттарды бірнеше есе ү лкейтіп кө руге болады» деген сө здерді оқ иды. Бұ л Левенгуктың ынтасын қ озғ айды. Ол бос уақ ыты болса-ақ кө рші ә йнек дү кеніне барып, линза егеп жасау ө нерін ү йренеді. Ол ө мірінде елу еседен артық ү лкейтіп кө рсете алатын тө рт жү здің ү стінде линза жасағ ан. Ол 1674 жылдан бастап бактерия мен қ арапайым жә ндіктерді бақ ылап, тө мен сатылы жануарлардың тіршілік тарихын зерттей бастады.

Электронды микроскоптың тапқ ырлануы Левенгуктың тапқ ырлығ ынан ә лдеқ айда кү рделі болды. ХХ ғ асырдың 20-шы жылдарында Франция ғ алымы Деброглие микро тү йіршіктерде толқ ымалық қ асиет болатындығ ын, ә рі, толық ұ зындығ ы мен энергия арасындағ ы байланысты кө рсетіп беріп, алпыс мың вольттық жоғ ары қ ысыммен электрондардың жылдамдығ ын тездетуге болатындығ ын ортағ а қ ойды. Сонымен адамдардың ойына толық ұ зындығ ы ерекше қ ысқ а электронды жарық шоғ ының орнына пайдаланып микроскоп жасау тү сіп, сол арқ ылы анық тық дә режесін жоғ арылату мақ сатына жетті. Герман ғ алымы Бош 1931 жылы электрондық мылтық арқ ылы электронды атып, электро шоғ ырының қ аттылығ ы мен бұ рыштық саң лау диаметрін электр мылтық пен ү лгі аралығ ындағ ы шоғ ырландырғ ыш магнитті линза жү йесі мең геретін жобаны сә тті жасады. Осылайша, Бош Деброглиенің толық теориясын шын ө мірде кө рсетіп, электронның қ олданылу кө лемін оптика ғ ылымына дейін кең ейтіп, адамзатқ а микро ә лемнің қ ақ пасын ашты.

Микроскоп адамзатқ а кө збен кө руге болмайтын микро дү ниенің алуан тү рлі хикметін ашып кө рсетіп, жан-жануар тіршілік етіп жатқ ан ұ лы табиғ ат адам баласына жаң а бір белесіне мінгізді. Электронды микроскоптың экрандағ ы ү лкейту еселігі мың да елу мың есе болып, оны электронды ү деткіш немесе оптикалық ү ң іліс ә йнегі арқ ылы жә не де ү лкейтуге болатын болды. Сондық тан, электронды микроскоптың анық тық дә режесі оптикалық микроскоптан ә лдеқ айда жоғ ары, онымен молекулаларды, тіпті атом қ абатын да кө руге болады.

Электронды микроскоп анық тық дә реженің жоғ ары сатысына қ арай дамуда. 1938 жылы жасалу қ ағ идасы ұ қ самайтын жаймалау формасындағ ы микроскоп зерттеліп жасалды. 1939 жылы Германиялық Бершер жә не де кө лең келі электронды микроскопты тапқ ырлады. 1982 жылы неміс ғ алымы Гуард Бенс пен швециялық ғ алым Ханлишро Ролер электронды тоннель ә сері микроскопты зерттеп жасады. Осы микроскоптардың ү лкейту еселігі ү ш жү з миллион есеге жетті. Айқ ындау аралығ ы 0, 01 ангстем, атом радиусының 1/10-індей ғ ана, осы тапқ арлық тарының арқ асы жоғ арыда аталғ ан екі ғ алым Нобель Физика сыйлығ ын еншіледі. Осыдан кейінгі жылдары оптика ғ ылымы мен электрон ғ ылымы бірігуі арқ асында АҚ Ш ғ алымдары да Нобель сахнасына кө терілді. Микро технология адамзатқ а жаң аша тіршілік ету формасын ұ сынды.

Электрондық микроскоп – нанобө лшектердің морфологиялық ерекшеліктері мен қ ұ рылымдық элементтерін, оларды «айқ ындауғ а» электронды пайдалана отырып, зерттеудің хабарландыратын тә сілі болып табылады. Бұ л ә діс нысандардың қ атты ү лкейтілген кө ріністерін алуғ а мү мкіндік береді.

Қ азіргі кезде наноматериаларды зерттеуге арналғ ан негізгі қ ондырғ ы болып табылатын электрондық микроскопияның даму тарихы бұ дан 19 мың жыл бұ рын бастау алды. Ол кездеУ. Р. Гамильтон жарық сә улелінің оптикалық біртекті емес ортада жә не кү ш ө рістеріндегі бө лшектердің траекториясының арасындағ ы ұ қ састық ты бекітті.

⇐ Предыдущая 2 3 4 5 678 9 10 11 Следующая ⇒