V.Замацаванне новага матэрыялу.

V. Замацаванне новага матэрыялу.

Слова настаўніка

-Гісторыка-культурныкаментар

“Жыціе Ефрасінні Полацкай”захавалася ў рукапісным зборніку 16 ст. сам жыццяпіс, хутчэй за ўсё, створаны ў канцы 12 ст. невядомым манахам Спаскага манастыра ў полацку на царкоўнаславянскай мове. Гэты твор ананіны, але аўтарам мог быцьі мнах Міхаіл, які згадваецца ў жыціі як “слуга Міхаіл”, і Звеніслава Барысаўна ( Еўпраксія) – стрыечная сястра Ефрасінні.

-Эўрыстычная гутарка спалучаная з выбарачным чытаннем з мэтай аналузу “Жыція…”

Пытанні:

1. Чым пачынаецца аповесць?

(Твор пачынаецца разгорнутым уступам, які заключае ў сабе малітву і пахвалу праведнікам, што жылі раней, абгрунтаванне і мэту, што ставіць аўтар, зварот да слухачоў, сціслы план аповесці. )

2. Чаму Ефрасіння Полацкая вырашыла ісці ў манастыр?

(Міжусобіцы, братазабойчыя войны, барацьба паміж Усялавічамі за ўладу ў Полацкай зямлі, жыццёвыя падзеі, чытанне кніг Бібліі, сустрэчы з полацкім духавенствам і манахамі- усё гэта разам спрыяла таму, што Прадслава прымае рашэнне пайсці ў манастыр і прысвяціць сябе кніжнай справе і Богу. )

3. Якімі радкамі невядомы аўтар падкрэслівае ўсвядомлены выбар жыццёвага шляху Прадславы?

(Зачытваюцца радкі ад слоў “І яшчэ казала сабе: “ Што ж учынілі нашыя роды, якія жылі да нас? ”” да слоў “ …быццам дым разыходзіцца і нібы пара водная гіне! ”

4. Як характарызуе Ефрасінню Полацкаю аўтар? Знайдзіце і зачытайце адпаведныя радкі.

(“ Была яна дапамогай пакрыўджаным, суцяшэннем смуткуючым, распранутым – адзеннем, хворым – наведаннем ці, проста кажучы, - для ўсіх была ўсім”. )

5. Як ацэньвае дзейнасць Ефрасінні Полацкай у “Жыціі” невядомы аўтар? Зачытайце.

(“ Ефрасіння – арол, што, лунаючы ў небе, праляцеў ад захаду да ўсходу, як промень сонечны, прасвятліў зямлю Полацкаю”)

6. На што аўтар скіроўвае асноўнаю ўвагу ў творы?

( На першае месца аўтар ставіць подзвіг духоўнага ўзвышэння гераіні, раскрывае характар і багаты ўнутраны свет падзвіжніцы, яе маральныя і духоўны якасці. )

7. Ахарактарызуйце дзейнасць Ефрасінні Полацкай.

( Ігумення перапісвае і распаўсюджвае кнігі, навучае грамаце, збірае вакол сябе таленавітых людзей, будуе два манастыры, прымірае князёў, што варагуюць між сабою, выступае супраць братазабойчых войнаў. )

8. Ефрасіння Полацкая – выдатны аратар свайго часу. Мова яе – вытанчаная, вобразная, узнёслая. Падцвердзіце гэтую думку радкамі з твора.

(зачытваецца ўрывак ад слоў “ Вось сабрала вас, нібы птушанятаў…” да слоў “ …каб чыстым хлебам прынесціся на трапезу Хрыстову”. )

9. “ Жыціе” прысвечана Ефрасінні Полацкай. Пра што шчэ вы даведаліся з твора?

( У “ Жыціі” змешчаны звесткі пра сярэднявечны Полацк, яго культурнае жыццё, побыт княжацкай сям’і, дакладна называюцца полацкія князі і епіскапы. Ёсць інфармацыя б сацыяльным складзе насельніцтва Полацкай зямлі і пра Сяльцо. )

10. У чым заключаецца асветніцкая дзейнасць Ефрасінні Полацкай?

(Пры манастыры былі заснаваны школы, дзе дзеці вучыліся чытанню, пісьму, матэматыцы, царкоўным спевам і нотнай грамаце, вывучалі царкоўнаславянскую, лацінскую і грэчаскую мовы, атрымлівалі веды з розных галін навукі: медыцыны, рыторыкі, прыродазнаўства, гісторыі, астраноміі… Ефрасіння адкрывала бібліятэкі, іканапісныя і ювелірныя майстэрні, скрыпторыі, перакладала рэлігійна-філасофскую літаратуру з грэчаскай і лацінскай моў, пісала ўласныя творы ( малітвы, казанні).

⇐ Предыдущая 12