43-бап. Заңды тұлғаның филиалдары, өкілдіктері және өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелері 8 страница

Ескерту. 141-бапқ а ө згеріс енгiзiлдi - Қ Р 1998. 03. 02 N 211, 2011. 03. 25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

142-бап. Мү лiктiк қ ұ қ ық тармен байланысты мү лiктiк емес ө зiндiк қ ұ қ ық тар

Мү лiктiк емес ө зiндiк жә не мү лiктiк қ ұ қ ық тар бiр мезгiлде бұ зылғ ан жағ дайда мү лiктiк емес ө зiндiк қ ұ қ ық тардың бұ зылғ андығ ы ү шiн жә бірленушiге тиесiлi ө тем ескерiле отырып, мү лiктiк зиянның орнын толтыру мө лшерi ұ лғ аяды.

143-бап. Ар-намысты, қ адiр-қ асиеттi жә не iскерлiк беделдi қ орғ ау

1. Азамат ө зінің ар-намысына, қ адір-қ асиетіне немесе іскерлік беделіне нұ қ сан келтіретін мә ліметтерді сот тә ртібімен теріске шығ аруды талап етуге қ ұ қ ылы.

2. Егер азаматтың немесе заң ды тұ лғ аның ар-намысына, қ адiр-қ асиетiне немесе iскерлiк беделiне кiр келтiретiн мағ лұ маттар бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдары арқ ылы таратылғ ан болса, олар сол бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарында тегiн терiске шығ арылуғ а тиiс.

Егер аталғ ан мағ лұ маттар ұ йымнан шық қ ан қ ұ жатта болса, бұ л қ ұ жаттағ ы мағ лұ маттардың шындық қ а сай келмейтiндiгi туралы тиiстi адамғ а мiндеттi тү рде хабарлана отырып, мұ ндай қ ұ жат алмастырылуғ а немесе керi сұ ратып алынуғ а тиiс.

Ө зге реттерде терiске шығ ару тә ртiбiн сот белгiлейдi.

3. Бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдары азаматқ а немесе заң ды тұ лғ ағ а қ атысты олардың қ ұ қ ық тарына немесе заң ды мү дделерiне нұ қ сан келтiретiн мағ лұ маттар жарияласа, олар сол бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарында ө з жауаптарын тегiн жариялауғ а қ ұ қ ылы.

4. Бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарында терiске шығ аруды не жауапты жариялау туралы азаматтың немесе заң ды тұ лғ аның талабы, егер бұ қ аралық ақ парат органы мұ ндай жарияланымнан бас тартса не бiр айдың iшiнде жарияланым жасамаса, сондай-ақ ол таратылғ ан ретте, сотта қ аралады.

5. Егер соттың шешiмi орындалмаса, сот тә ртiп бұ зушығ а бюджеттiң кiрiсiне ө ндiрiлiп алынатын айыппұ л салуғ а қ ұ қ ылы. Айыппұ л азаматтық iс жү ргiзу заң дарында белгiленген тә ртiп пен мө лшерде салынады. Айыппұ л тө леу тә ртiп бұ зушыны сот шешiмiнде кө зделген ә рекеттi орындау мiндетiнен босатпайды.

6. Азаматқ а қ атысты оның ар-намысына, қ адір-қ асиетіне немесе іскерлік беделіне кір келтіретін мағ лұ маттар таратылғ ан болса, ол мұ ндай мағ лұ маттарды теріске шығ арумен бірге олардың таратылуынан ө зіне келтірілген залалдың жә не моральдық зиянның орнын толтыруды талап етуге қ ұ қ ылы.

Моральдық зиянды ө теу туралы талапты қ оспағ анда, осы баптың азаматтың іскерлік беделін қ орғ ау туралы қ ағ идалары тиісінше заң ды тұ лғ аның іскерлік беделін қ орғ ауғ а да қ олданылады. Заң ды тұ лғ аның іскерлік беделін қ орғ ауғ а осы Кодексте белгіленген тә ртіппен залалдың орнын толтыру туралы қ ағ идалар қ олданылады.

7. Егер азаматтың немесе заң ды тұ лғ аның ар-намысына, қ адiр-қ асиетiне жә не iскерлiк беделiне кiр келтiретiн мағ лұ маттарды таратушыны анық тау мү мкiн болмаса, ө зi жө нiнде осындай мағ лұ маттар тарағ ан адам таратылғ ан мағ лұ маттарды шындық қ а сай келмейдi деп тану туралы сотқ а жолдануғ а қ ұ қ ылы.

Ескерту. 143-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2009. 02. 06 N 123-IV (Заң ның қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2011. 03. 25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

144-бап. Жеке бастың қ ұ пиясын сақ тау қ ұ қ ығ ы

1. Азаматтың жеке бас қ ұ пиясын, оның iшiнде хат алысу, телефон арқ ылы сө йлесу, кү нделiктер, естелiктер, жазбалар, iшкi жан сыры, бала асырап алу, туу қ ұ пиясын, дә рiгерлiк, адвокаттық қ ұ пияны, банктiк салымдар қ ұ пиясын сақ тауғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Жеке бас қ ұ пиясы заң қ ұ жаттарында белгiленген реттерде ғ ана ашылуы мү мкiн.

2. Кү нделiктердi, жазбаларды, естелiктердi жә не басқ а қ ұ жаттарды жариялауғ а - олардың авторының келiсiмiмен, ал хаттарды олардың авторы мен алысушысының келiсiмiмен ғ ана жариялауғ а жол берiледi. Олардың қ айсыбiрi қ айтыс болғ ан жағ дайда аталғ ан қ ұ жаттар қ айтыс болғ ан адамның артында қ алғ ан жұ байының жә не балаларының келiсiмiмен жариялануы мү мкiн.

Ескерту. 144-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1997. 07. 11. N 154 Заң ымен.

145-бап. Ө з бейнесiне қ ұ қ ық

1. Қ андай да бiр адамның суреттiк бейнесiн оның келiсiмiнсiз, ал ол қ айтыс болғ ан жағ дайда - мұ рагерлерiнiң келiсiмiнсiз пайдалануғ а ешкiмнiң де қ ұ қ ығ ы жоқ.

2. Басқ а адам бейнелеген бейнелеу туындыларын (сурет, фотосурет, кинофильм жә не басқ алар) - бейнеленген адамның келiсiмiмен, ал ол қ айтыс болғ аннан кейiн оның балалары мен артында қ алғ ан жұ байының келiсiмiмен ғ ана жариялауғ а, қ айта шығ аруғ а жә не таратуғ а жол берiледi. Егер заң қ ұ жаттарында белгiленсе, не бейнеленген адам ақ ы алып кескiнделген болса, ондай келiсiм талап етiлмейдi.

146-бап. Тұ рғ ын ү йге қ ол сұ ғ ылмау қ ұ қ ығ ы

Заң қ ұ жаттарында кө зделгеннен басқ а реттерде азаматтың тұ рғ ын ү йге қ ол сұ қ қ ызбау қ ұ қ ығ ы болады, яғ ни тұ рғ ын ү йiне ө зiнiң еркiнен тыс баса-кө ктеп кiрудiң кез-келген ә рекетiн тыюғ а қ ұ қ ығ ы бар.

4-тарау. Мә мілелер

147-бап. Мә мiле ұ ғ ымы

Азаматтар мен заң ды тұ лғ алардың азаматтық қ ұ қ ық тары мен мiндеттерiн белгiлеуге, ө згертуге немесе тоқ татуғ а бағ ытталғ ан ә рекеттерi мә мiлелер деп танылады.

148-бап. Бiржақ ты мә мiлелер мен шарттар

1. Мә мiлелер бiржақ ты жә не екi немесе кө пжақ ты (шарттар) болуы мү мкiн.

2. Заң дарғ а немесе тараптардың келiсiмiне сә йкес жасалуы ү шiн бiр тараптың ерiк бiлдiруi қ ажет жә не жеткiлiктi болатын мә мiле бiржақ ты мә мiле деп есептеледi.

3. Шарт жасасу ү шiн екi тараптың (екiжақ ты мә мiле) не ү ш немесе одан да кө п тараптың (кө пжақ ты мә мiле) келiсiлген ерiк бiлдiруi қ ажет.

149-бап. Бiржақ ты мә мiлелердi қ ұ қ ық тық реттеу

1. Бiржақ ты мә мiле мә мiле жасағ ан адамғ а мiндеттер жү ктейдi. Ол басқ а адамдарғ а заң қ ұ жаттарында белгiленген не сол адамдармен келiсiм болғ ан реттерде ғ ана мiндеттер жү ктей алады.

2. Бiржақ ты мә мiлелерге тиiсiнше мiндеттемелер туралы жә не шарттар туралы жалпы ережелер қ олданылады, ө йткенi бұ л заң дарғ а, мә мiленiң табиғ аты мен мә нiне қ айшы келмейдi.

150-бап. Шартпен жасалғ ан мә мiлелер

1. Егер тараптар қ ұ қ ық тар мен мiндеттердiң туындауын басталу-басталмауы белгiсiз мә н-жайғ а байланысты етiп қ ойса, мә мiле кейiнге қ алдырылатын шартпен жасалды деп есептеледi.

2. Егер тараптар қ ұ қ ық тар мен мiндеттемелердiң тоқ татылуын басталу-басталмауы белгiсiз мә н-жайғ а байланысты етiп қ ойса, мә мiле кейiн кү шi жойылатын шартпен жасалды деп есептеледi.

3. Егер шарттың басталуы тиiмсiз болатын тарап шарттың басталуына терiс пиғ ылмен кедергi жасаса, шарт басталды деп танылады.

Егер шарттың басталуы тиiмдi болатын тарап шарттың басталуына терiс пиғ ылмен ық пал етсе, шарт басталмағ ан деп танылады.

151-бап. Мә мiленiң нысаны

1. Мә мiлелер ауызша жә не жазбаша нысанда жасалады (жай немесе нотариалдық ).

2. Заң дармен немесе тараптардың келiсiмiмен жазбаша (жай не нотариалдық ) немесе ө зге белгiлi бiр нысан белгiленбеген мә мiле, атап айтқ анда, олар жасалғ ан кезде атқ арылатын мә мiлелердiң бә рi ауызша жасалуы мү мкiн. Мұ ндай мә мiле адамның мiнез-қ ұ лқ ынан оның мә мiле жасау еркi айқ ын кө рiнiп тұ рғ ан ретте де жасалғ ан деп саналады.

3. Жетон, билет немесе ә деттегiдей қ абылданғ ан ө зге де растайтын белгi арқ ылы расталғ ан мә мiле, егер заң дарда ө згеше белгiленбесе, ауызша тү рде жасалғ ан болып табылады.

4. Ү ндемей қ алу заң дарда немесе тараптардың келiсiмiнде кө зделген реттерде мә мiле жасауғ а ерiк бiлдiру деп танылады.

5. Жазбаша тү рде жасалғ ан шартты орындау ү шiн жасалғ ан мә мiлелер, егер заң дарғ а қ айшы келмесе, тараптардың келiсiмi бойынша ауызша жасалуы мү мкiн.

152-бап. Мә мiленiң жазбаша тү рi

1. Мынадай мә мiлелер:

1) егер мә мiлелердiң жекелеген тү рлерi ү шiн заң дарда ө згеше арнайы кө зделмесе немесе iскерлiк қ ызмет ө рiсiнiң ә деттегi қ ұ қ ық тарынан туындамаса, мә мiлелердi жасау кезiнiң ө зiнде орындалатындарынан басқ а, кә сiпкерлiк қ ызмет ү рдiсiнде жү зеге асырылатын;

2) мә мiлелердi жасау кезiнiң ө зiнде орындалатындарынан басқ а, бір жү з айлық есептiк кө рсеткiш жоғ ары сомағ а;

3) заң дарда немесе тараптардың келiсiмiнде кө зделген ө зге де реттерде жазбаша тү рде жасалуғ а тиiс.

1-1. Мә міленің жазбаша нысаны қ ағ аз жеткізгіште немесе электрондық нысанда жасалады.

2. Егер iскерлiк қ ызмет ө рiсiнiң ә деттегi қ ұ қ ық тарынан ө згеше туындамаса, жазбаша тү рде жасалғ ан мә мiлеге тараптар немесе олардың ө кiлдерi қ ол қ оюғ а тиiс.

Егер заң дарғ а немесе мә мiлеге қ атысушылардың бiрiнiң талаптарына қ айшы келмесе, мә мiле жасау кезiнде қ ол қ оюдың факсимилелiк кө шiрме, электрондық цифрлық қ олтаң ба қ ұ ралдарын пайдалануғ а жол берiледi.

3. Екiжақ ты мә мiлелер ә рқ айсысына ө зiн жасағ ан тараптар қ ол қ ойғ ан қ ұ жаттарды алмасу арқ ылы жасалуы мү мкiн.

Хат, жеделхат, телефонжазба, телетайпжазба, факс, электрондық қ ұ жаттар, электрондық хабарлар немесе субъектiлердi жә не олардың ерiк бiлдiруiнiң мазмұ нын айқ ындайтын ө зге де қ ұ жаттар алмасу, егер заң дармен немесе тараптардың келiсiмiмен ө згеше белгiленбесе, жазбаша тү рде жасалғ ан мә мiлеге тең естiрiледi.

Қ азақ стан Республикасының заң дарында жә не (немесе) тараптардың бірінің талап етуі бойынша қ осымша талаптар белгiленуi мү мкiн, оларғ а мә мiле нысаны, атап айтқ анда белгiлі бір нысандағ ы бланкiде жасау, егер заң ды тұ лғ аның Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес мө рі болуғ а тиіс болса, аталғ ан тұ лғ аның мө рімен бекемдеу сә йкес келуге тиіс.

4. Егер азамат дене кемтарлығ ы, науқ астығ ы немесе сауатсыздығ ы салдарынан ө зi қ ол қ оя алмаса, оның ө тiнiшi бойынша мә мiлеге басқ а азамат қ ол қ оя алады. Соң ғ ысының қ ойғ ан қ олын, егер заң дарда ө згеше кө зделмесе, нотариат немесе сондай нотариалдық ә рекет жасау қ ұ қ ығ ы бар басқ а лауазымды адам, мә мiле жасаушының ө зi қ ол қ оя алмағ ан себептердi кө рсете отырып, куә ландыруғ а тиiс.

5. Жазбаша тү рде жасалғ ан мә мiленi орындағ ан тарап екiншi тараптан оның орындалғ анын растайтын қ ұ жат талап етуге қ ұ қ ылы.

Мә мiлелердi жасау кезiнiң ө зiнде орындалатындарынан басқ а, ауызша кә сiпкерлiк мә мiленi орындағ ан тараптың да осындай қ ұ қ ығ ы бар.

Ескерту. 152-бапқ а ө згерістер енгiзiлдi - Қ Р 1998. 03. 02. N 211, 2003. 01. 08 N 372; 29. 12. 2014 № 269-V(01. 01. 2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 24. 11. 2015 № 419-V (01. 01. 2016 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 27. 02. 2017 № 49-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 24. 05. 2018 № 156-VI (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

⇐ Предыдущая 4 5 6 7 8910 11 12 13 Следующая ⇒